Διαβάζεται σε 2′- Περιέχει απόσπασμα- Ηλικιακό κοινό: 4+ (target 5-7) – Εικονογραφημένο βιβλίο για παιδιά
“Αν μπορείς κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει”.
Νίκος Καζαντζάκης
Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση περιγράφει τη σχέση του με τον Τάκη το συμμαθητή και φίλο του, ένα παιδί ιδιαίτερα αγαπητό. Το όνομα του είναι Δημήτρης, όμως τα περισσότερα παιδιά τον φωνάζουν Τάκη όπως τον αποκαλούσε ο φίλος του. Μια μέρα ο φίλος του, τον φώναξε τερα-τάκι θέλοντας να τον πειράξει. Αυτό ήταν και η αφορμή να του μείνει το παρατσούκλι και δεν τον φώναξε ξανά με το κανονικό του όνομα.
Ήταν ένα κεφάλι πιο ψηλός από εκείνον με πεταχτά αυτιά και μάτια μικρά σαν κουμπιά. Στην αρχή του φάνηκε αστείο και στο άκουσμα της λέξης “τέρας” γελούσαν και τ’ άλλα παιδιά. Έτσι αποφάσισε να τον φωνάζει “τέρας”. Από την άλλη ο Τάκης μπορεί να μην του άρεσε αυτή η προσφώνηση, όμως προτίμησε τη σιωπή.
Η αλήθεια είναι ότι τους συνδέει μια φιλία και ο Τάκης είναι πάντα πρόθυμος να βοηθήσει το φίλο του. Ακόμη και όταν κάποιο παιδί αρπάζει το καπέλο του φίλου του, ο Τάκης τρέχει να τον βοηθήσει και ας τον φωνάζει “τερατάκι”. Ποτέ δεν του κράτησε κακία ούτε του είπε ότι τον ενοχλεί. Σε όλα τα διαλείμματα παίζουν μαζί και ποτέ το τερατάκι δεν του χαλάει χατήρι, ότι κι αν του ζητήσει.
Μια μέρα που έλειπε ο Τάκης, ο φίλος του μπήκε στην τάξη στο διάλειμμα και θέλησε να κρύψει το αγαπημένο του μπλοκ ζωγραφικής. Ευκαιρία να του κάνει ακόμη μια πλάκα… για να γελάσουν με τους συμμαθητές του. Πριν όμως βάλει το μπλοκ στην τσάντα του αποφασίζει να του ρίξει μια ματιά. Ο Τάκης δεν έδειχνε τις ζωγραφιές του σε κανένα, ούτε σ’ εκείνον κι ας ήταν φίλοι. Έτσι ανακάλυψε ότι ο Τάκης στις σελίδες του μπλοκ, ο Τάκης είχε ζωγραφίσει ένα παιδί κι ένα τέρας…
Μόνο που το τέρας στις ζωγραφιές του Τάκη έμοιαζε πολύ με τον ίδιο. Τον είχε ζωγραφίσει ψηλότερο απ’ ότι ήταν στην πραγματικότητα και θυμωμένο ενώ τον εαυτό του, να κλαίει και να δείχνει τρομαγμένο. Τότε έγινε η μεγάλη αποκάλυψη…
Το τέρας ήταν ο ίδιος και με τη συμπεριφορά του έφερνε σε δύσκολη θέση κάθε φορά το φίλο του. Δεν είχε ιδέα πως αισθανόταν ο φίλος του και πόσο τον είχε τρομάξει με τα αστεία του. Γιατί ο Τάκης δεν εξέφρασε ποτέ τη δυσαρέσκεια του, ούτε του θύμωσε. Τότε κατάλαβε το λάθος του και συνειδητοποίησε πόσο κακό του είχε κάνει άθελά του.
Ο Τάκης ήταν τόσο καλός με όλα τα παιδιά και πάντα δίπλα σε όποιον είχε την ανάγκη του. Ήταν ο φίλος του και δεν έπρεπε να του συμπεριφερθεί με αυτόν τον τρόπο. Το βράδυ δεν μπορούσε να κοιμηθεί, έβλεπε εφιάλτες και μια λέξη στριφογύριζε στο μυαλό του… τέρας!
Τώρα έχει μόνο μια σκέψη στο μυαλό του, πως να επανορθώσει και να σταματήσει να στενοχωρεί το φίλο του.
Η εικονογράφηση από τη Λίλα Καλογερή υποστηρίζει με έναν ιδιαίτερο τρόπο το κείμενο και συμπληρώνει κρυμμένα νοήματα. Το καπέλο του ήρωα κάποιες στιγμές έχει έντονο κόκκινο χρώμα και άλλες γίνεται σχεδόν διάφανο. Ο ήρωας της ιστορίας εκφοβίζει τον φίλο του και τον αποκαλεί τερατάκι σε καθημερινή βάση. Το παιδί-θύμα δεν αντιδρά φανερά, μαζεύεται, ζαρώνει στη γωνιά, νιώθει καταπίεση από τον φίλο του. Εκφράζει τους φόβους του μέσα από τη ζωγραφική και στο μπλοκ σχεδιάζει τον συμμαθητή του σαν ένα τέρας που τον καταδιώκει. Απεικονίζει σκηνές από την καθημερινότητα τους και τα πειράγματα που τόσο τον πληγώνουν.
Από την άλλη ο ήρωας της ιστορίας που σκόπιμα δεν μας αποκαλύπτει το όνομα του ασκεί ακούσια εκφοβισμό στο φίλο του. Του αρέσει να κάνει τους συμμαθητές του να γελάνε και δεν έχει καταλάβει το μέγεθος της λεκτικής βίας που ασκεί στο φίλο του. Ο εκφοβισμός που του ασκεί έχει τη μορφή πειράγματος αλλάζοντας το όνομα του από Τάκη σε τερατάκι όμως η καθημερινή επανάληψη δημιουργεί τρομερή ανασφάλεια και άγχος αποδοχής από τους άλλους για το ίδιο το παιδί.
Τα παιδιά που γίνονται θύματα σχολικού εκφοβισμού, νιώθουν ανασφάλεια, φόβο, απόγνωση και αναζητούν τρόπους διαφυγής από το πρόβλημα. Ο ήρωας μας ξορκίζει τους φόβους του σ’ ένα μπλοκ ζωγραφικής και προτιμά τη σιωπή. Καμιά φορά οι λέξεις πληγώνουν περισσότερο και ορίζουν συμπεριφορές. Ο φίλος θύτης ασκεί μια μορφή εξουσίας πάνω στον Τάκη και εκείνος κάνει ότι του λέει χωρίς να διαμαρτύρεται. Ίσως φοβάται ότι αν μιλήσει θα τον χάσει από φίλο. Ίσως είναι ο χαρακτήρας του ευγενικός και δεν θέλει να έρθει σε ρήξη με το φίλο του. Είναι ένα παιδί συνεσταλμένο που στην ουσία καταπιέζεται από το φίλο “δυνάστη”.
Η λύση έρχεται από τον ίδιο το θύτη, που καταλαβαίνει το λάθος του και μετά από ώριμη σκέψη βρίσκει τον τρόπο να κερδίσει τον φίλο του. Τώρα στο μπλοκ ζωγραφικής του Δημήτρη υπάρχει μόνο μια και μοναδική ζωγραφιά… μπορείτε να μαντέψετε ή απλά να κοιτάξετε κρυφά το οπισθόφυλλο του βιβλίου.
Μια πραγματικά αξιόλογη πρόταση για να διαβάσετε μαζί με τα παιδιά και να συζητήσετε για τον σχολικό εκφοβισμό. Η 6η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού. Η ψυχή των παιδιών είναι πολύ εύθραυστη σε αυτή την τρυφερή ηλικία και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για να αντιμετωπιστεί η κάθε μορφής βία, είτε λεκτική είτε σωματική.
Ο συγγραφέας Βασίλης Κουτσιαρής βάζει ένα λιθαράκι στον αγώνα κατά του σχολικού εκφοβισμού και θίγει ένα ζήτημα που απασχολεί εκπαιδευτικούς και γονείς. Πολλές φορές διαδραματίζονται σκηνικά κατά την ώρα του διαλείμματος που έχουν την αθώα μορφή πειράγματος. Όμως συχνά οι δάσκαλοι παρατηρούν παιδιά που απομονώνονται ή ζαρώνουν στη γωνία χωρίς να έχουν τη δύναμη να εκφράσουν τους φόβους τους. Ένα βιβλίο που θα σας βοηθήσει να ανακαλύψετε συμπεριφορές παιδιών που πληγώνουν και στιγματίζουν και πολλές φορές γίνονται άθελα τους θύτες.
Η εικονογράφηση της ιστορίας έχει γίνει από τη μαγική πένα της Λίλας Καλογερή με έμφαση στα συναισθήματα και τις εκφράσεις των παιδιών και έντονα χρώματα. Χαρακτηριστικές οι σκηνές εκφοβισμού από το μπλοκ με τις καρτουνίστικες φιγούρες των δύο παιδιών σε πλήρη αντίθεση ως προς το μέγεθος. Όταν ο ήρωας μας αποκαλύπτει την αλήθεια, ο τρόμος αποτυπώνεται στο πρόσωπό του.
Αποδίδει με μαγικό τρόπο την ψυχολογική πίεση των ηρώων της ιστορίας και απαλύνει τους φόβους τους. Ευρηματική η ιδέα με το κόκκινο καπέλο και το τρικ που γίνεται διάφανο.
Για αναγνώστες από 4 ετών.
Εκδόσεις Μίνωας
Αξιοποίηση της ιστορίας στην τάξη
Μπορείτε να αξιοποιήσετε την ιστορία για ένα παιχνίδι ρόλων και να μοιραστούν τα παιδιά σε ζευγάρια. Μπορεί να έχουμε και ένα κόκκινο καπέλο που να χαρακτηρίζει το παιδί θύτη της ιστορίας. Το καπέλο κάθε φορά αλλάζει και το φοράνε εναλλάξ τα παιδιά. Ώστε όλοι να βρεθούν στη θέση του θύτη και του θύματος. Κάθε φορά αναπτύσσεται ένα διάλογος ανάμεσα στα δυο παιδιά. Και τίθενται τα ερωτήματα:
-Πως θα μπορούσε να αντιδράσει ο Τάκης και να εκφράσει την αντίδραση του στη λεκτική βία που του ασκεί ο φίλος του;
– Σε ποιόν θα μπορούσε να απευθυνθεί ο Τάκης για να πει το πρόβλημά του;
– Τι λύση θα έδινες εσύ για να γλιτώσει ο Τάκης από τα πειράγματα του φίλου του;
Στην τελευταία σελίδα του βιβλίου υπάρχει μια εικόνα με δυο παιδιά που βρίσκουν πεταμένο το κόκκινο καπέλο του ήρωας μας, καθώς το πήρε ο αέρας. Είναι ένα αγόρι και ένα κορίτσι και σε συννεφάκι μας δείχνει καθένα παιδί με το καπέλο. Μπορείτε να θέσετε τον προβληματισμό στα παιδιά ποιος νομίζουν ότι θα πάρει το καπέλο και πως θα εξελιχθεί η ιστορία. Υπάρχει ένα κρυμμένο μυστικό στην εικονογράφηση που καλούνται να ανακαλύψουν αν παρατηρήσουν καλά τις εικόνες με το καπέλο μέσα στο βιβλίο. Ένα βιβλίο που αναμένεται να ξεχωρίσει και απαραίτητο για κάθε σχολική βιβλιοθήκη!
Με μια ματιά
- Ο συγγραφέας Βασίλης Κουτσιαρής βάζει ένα λιθαράκι στον αγώνα κατά του σχολικού εκφοβισμού και θίγει ένα ζήτημα που απασχολεί εκπαιδευτικούς και γονείς.
- Η εικονογράφηση της ιστορίας έχει γίνει από τη μαγική πένα της Λίλας Καλογερή με έμφαση στα συναισθήματα και τις εκφράσεις των παιδιών και έντονα χρώματα.
Το Soundtrack του βιβλίου
Phantom of the Opera – Lindsey Stirling
Σταμάτης Κραουνάκης – Τέρας Ψυχραιμίας
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Το τέρας |
| Σειρά: | Σύγχρονο παραμύθι |
| Συγγραφέας: | Βασίλης Κουτσιαρής |
| Εικονογράφηση: | Λίλα Καλογερή |
| Εκδόσεις: | Μίνωας, Ιανουάριος 2021 |
| Επιμέλεια-Διορθώσεις: | Αθηνά Λυρώνη |
| Σελίδες: | 28 |
| Μέγεθος: | 21 Χ 30 |
| ISBN: | 978-618-02-1668-4 |
