Σταχτοπούτης, της Νάστα (εικ.: Βασίλης Κουτσογιάννης)

Πάνω από 700 καταμετρημένες διασκευές της Σταχτοπούτας έχουν καταγραφεί παγκοσμίως και αυτό δεν αφορά τις παραλλαγές και τις διάφορες επανεγγραφές που είναι μερικές εκατοντάδες ακόμα. Η ιστορία της Cinderella (Cendrillon στη συλλογή του Περώ το 1697) είναι αυτής μιας κοπέλας που την κακομεταχειρίζονται η μητριά και οι ετεροθαλείς αδερφές της και τη βάζουν να κοιμάται στις στάχτες του τζακιού, εξ ου και το όνομά της. Όταν εμφανίζεται μια νεράιδα και της δίνει γοβάκια για να πάει στον χορό που διοργανώνει ο πρίγκιπας, όλα παίρνουν τον δρόμο τους που οι περισσότεροι αναγνώστες γνωρίζουν.

Στο παρόν βιβλίο έχουμε μια επαναπροσέγγιση της ιστορίας της Σταχτοπούτας με ήρωα ένα αγόρι που οι γονείς του προσβάλλουν και καταπιέζουν, άλλοτε με υποτιμητικά σχόλια, άλλοτε με απαγορεύσει και κυρίως κρατώντας το στο σπίτι για να ζεσταίνει τη φωτιά στο τζάκι. Όταν του αρνούνται να πάει στο μεγάλο βασιλικό πάρτι που διοργανώνει ο πρίγκιπας, μια νεράιδα τον ωθεί να πάει σαν ο εαυτός του και όταν τελικά το αγόρι πηγαίνει, κερδίζει την προσοχή του πρίγκιπα και περνά όλο το βράδυ χορεύοντας μαζί του. Ο πρίγκιπας την επόμενη μέρα τον αναζητά στο σπίτι του. Τα δύο αγόρια αποφασίζουν να ζήσουν με βάση τη δική τους θέληση και όχι με βάση τις προσδοκίες των άλλων.

Η υποεκπροσώπηση ανθρώπων με διαφορετικό ερωτικό/σεξουαλικό προσανατολισμό στα βιβλία είναι παγκοσμίως καταγεγραμμένη και γνωστή. Στην Ελλάδας ασφαλώς τα βιβλία αυτά είναι σχεδόν ανύπαρκτα και μόνο τα τελευταία 5-6 χρόνια γίνονται κάποιες αναφορές σε στο δικαίωμα όλων των μορφών οικογένειας, την αποστερεοτυποποίηση των χρωμάτων, των ενασχολήσεων και παιχνιδιών (βλέπε κορίτσια σε ποδόσφαιρο, αγόρια με κούκλες), αλλά σχεδόν καθόλου δεν έχουμε ήρωες που φανερά είναι ομοφυλόφιλοι ή προτιμούν έστω ξεκάθαρα την παρέα/συντροφιά του ίδιου φύλου.

Ο Σταχτοπούτης είναι μια τέτοια ξεκάθαρη απόπειρα για μια LGBTQ+ φιλική ιστορία, διασκευή ενός κλασικού παραμυθιού, για να γίνει ακόμα πιο αισθητή και πειστική η αλλαγή στο ζευγάρι των πρωταγωνιστών.

Δεν με απασχολεί αν θα ξενίσει κάποιους, η λογοτεχνία και η τέχνη προχωρούν τη ζωή προς το καλό, το όμορφο και η αποδοχή είναι και τα δύο. Ούτως ή άλλως, θα το αγοράσουν κυρίως άνθρωποι που θέλουν να μιλήσουν στα παιδιά για την ύπαρξη παιδιών ή ενηλίκων που έχουν άλλη προτίμηση και θα απενοχοποιήσουν αυτήν τους την επιλογή. Και καλά θα κάνουν να μάθουν στα παιδιά τους να σέβονται όλους τους καλούς ανθρώπους ανεξαρτήτως προτιμήσεων, σωμάτων, σχημάτων, χρωμάτων και λοιπών τέτοιων χαρακτηριστικών.

Ως κείμενο, ο Σταχτοπούτης προσπαθεί να κρατηθεί στην παραμυθένια ατμόσφαιρα κλασικών παραμυθιών, παρουσιάζοντας όψεις της σκληρότητάς τους, αν και τα παραμύθια που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε κλασικά είναι μάλλον πολύ πιο σκληρά, στα όρια του ακατάλληλου για παιδιά στην πρωτόλεια εκδοχή τους. Η ανατρεπτική οπτική που δίνει στην ιστορία θεωρώ πως αποτυπώνεται καλά. Η διέξοδος στην ματιά των παιδιών που ενδεχομένως καταπιέζουν μέσα τους συναισθήματα υπό το βάρος κάποιας αποκάλυψης που θα σοκάρει το περιβάλλον τους, είναι προφανής. Αποδοχή σημαίνει απενοχοποίηση και με τη σειρά της αυτή σημαίνει αγάπη.

Ο ταλαντούχος Βασίλης Κουτσογιάννης εικονογραφεί ξανά με σθένος, με άποψη, αποτυπώνοντας την παραμυθένια ατμόσφαιρα με τρόπο που αντλεί και από το κλασικό και το σύγχρονο.