Σειρά Τα ελληνικά: Τα Χριστούγεννα του Τεμπέλη, Ο Τρομάρας, Η Θάλασσα

Η σειρά Τα Ελληνικά από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος περιλαμβάνει διασκευές κλασικών έργων της ελληνικής λογοτεχνίας, που αποτυπώθηκαν στη συλλογική μνήμη ως εμβληματικά.

Μετά Το Άνθος του Γιαλού, Της Κοκκώνας το Σπίτι, τη Σταχομαζώχτρα, τον Πανταρώτα και την Εξοχική Λαμπρή, του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, τη Μηλιά, του Εμμανουήλ Ροΐδη, τη Στραβοκώσταινα, του Αργύρη Εφταλιώτη και Το μόνον ταξίδι της ζωής του, του Γεωργίου Βιζυηνού, τα οποία εξαντλήθηκαν όλα, η σειρά επιστρέφει με τρία ακόμα βιβλία, σε διασκευή του συγγραφέα Κώστα Πούλου.

Πρόκειται για Τα Χριστούγεννα του Τεμπέλη, του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, τη Θάλασσα, του Ανδρέα Καρκαβίτσα και τον Τρομάρα, του Γεωργίου Βιζυηνού, τα οποία εικονογραφήθηκαν από τους Κώστα Μαρκόπουλο, Αχιλλέα Ραζή και Θέντα Μιμηλάκη, τρεις διακεκριμένους και αξιόλογους Έλληνες/Ελληνίδες εικονογράφους. Οι εικόνες και η αισθητική επένδυση των τριών εικονογράφων είναι τέτοια που η όλη σειρά αναβαθμίζεται αισθητά ήδη από τα εξώφυλλά της, αλλά και εντός των βιβλίων.

Δεύτερη παρατήρηση που κάνει αμέσως ένας αναγνώστης είναι η πολύ φροντισμένη, ψαγμένη, καλοστημένη γλώσσα που μεταχειρίζεται ο Κώστας Πούλος για να μεταφέρει σε ευσύνοπτες διασκευές την ατμόσφαιρα και το χρώμα της εποχής και κυρίως τη γραφή των τριών σημαντικών συγγραφέων.

Στα Χριστούγεννα του Τεμπέλη, το οποίο πρωτοδημοσιεύτηκε το 1896 στην εφημερίδα Ακρόπολις και είναι το πιο επίκαιρο αυτής της εποχής, η γλώσσα έχει μια παραμυθένια τραχύτητα μα και ευθύτητα που αμέσως πιάνει τον αναγνώστη και τον κλείνει μέσα της.

Δείτε πώς ήταν:

“Στην ταβέρνα του Πατσοπούλου, ενώ ο βορράς εφύσα, και υψηλά εις τα βουνά εχιόνιζεν, ένα πρωί, εμβήκε να πίη ένα ρούμι να ζεσταθή ο μαστρο-Παύλος ο Πισκολέτος, διωγμένος από την γυναίκα του, υβρισμένος από την πενθεράν του, δαρμένος από τον κουνιάδον του, ξορκισμένος από την κυρά–Στρατίναν την σπιτονοικοκυράν του, και φασκελωμένος από τον μικρόν τριετή υιόν του, τον οποίον ο προκομμένος ο θείος του εδίδασκεν επιμελώς, όπως και οι γονείς ακόμη πράττουν εις τα «κατώτερα στρώματα», πως να μουντζώνη, να βρίζη, να βλασφημή και να κατεβάζη κάτω Σταυρούς, Παναγιές, κανδήλια, θυμιατά και κόλλυβα. Κι έπειτα, γράψε αθηναϊκά διηγήματα!”

Δείτε πώς διασκευάστηκε:

“Ο βοριάς εφύσαγε την παγωνιά των χιονισμένων βουνών όταν ο μάστρο-Παύλος ο Πισκολέτος μπήκε πρωινός πρωινός στο καπηλειό του Πατσόπουλου να πιει κανένα ρούμι να ζεσταθεί ο άνθρωπος. Τον είχε διώξει η γυναίκα του, τον είχε δείρει ο κουνιάδος του, τον είχε διαβολοστείλει η σπιτονοικοκυρά του η κυρά-Στρατίνα και -το χειρότερο απ’ όλα!- τον είχε φασκελώσει ο μικρός ο γιος του. Τριών χρονών ήτανε δεν ήτανε, και να βρίζει τον πατέρα του! Βρισιές να ιδείς εκεί- ήμαρτον Παναγία μου!-, τέτοια πράγματα δεν λέγονται ούτε γράφονται”.

Κοιτάξτε τι όμορφος λόγος, πόσο στρωτός, πόσο Παπαδιαμαντικός, δίχως ίσως τις αιχμηρές ακμές του σπουδαίου συγγραφέα!

Πέρα από την περιπέτεια του μαστρο-Παύλου του τεμπέλη, θα διαβάσετε τον Τρομάρα, τον τρομαγμένο και τρομερό, που πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Η Διάπλασις των Παίδων το 1884 και αφηγείται την ιστορία ενός τρομαγμένου νέου ο οποίος τελικά κατορθώνει να γίνει ο τρομερός ήρωας της πόλης του και τη Θάλασσα του Ανδρέα Καρκαβίτσα, για τη δύσκολη ζωή των ναυτικών, που περιλήφθηκε πρώτη φορά στα Λόγια της Πλώρης το 1899.

Τρία κείμενα που δημοσιεύτηκαν το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα και που θεωρώ ότι μπορούν να διαβαστούν και ως μία ενότητα που ρίχνει φως σε αξίες και ανθρώπους και γλώσσα εκείνης της Ελλάδας.

Χάρηκα ιδιαίτερα, γιατί οι διασκευές κλασικών που κυκλοφορούν συχνά απογοητεύουν ή έχουν πολύ παλιακή εικονογράφηση και ελλιπή επιμέλεια.