Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 16+ – Ιστορικό μυθιστόρημα
Δεν καταλαβαίνουμε τη δημοκρατία με την αστική της έννοια -της φλυαρίας, της έλλειψης πειθαρχίας, της αναρχίας. Αντιλαμβανόμαστε τη δημοκρατία ως την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στη διαμόρφωση και εφαρμογή της πολιτικής του Κόμματος.
Νικολάε Τσαουσέσκου
Ένα οργουελικό θρίλερ από την Ruta Sepetys με φόντο τις ιστορικές πραγματικότητες της Ρουμανίας του 1989, όπου κυριαρχούσε ο πόνος, ο φόβος, η ανελευθερία, η εξαθλίωση αλλά και η δυναμική της ελπίδας, της ανθρωπιάς και της πίστης.
Περί τίνος πρόκειται
Νέοι της Ρουμανίας
Ζήτω ο Κομμουνισμός-το λαμπερό μέλλον της ανθρωπότητας!
Ρουμανία, 1989. Ενώ τα κομμουνιστικά καθεστώτα καταρρέουν σε όλη την Ευρώπη, η συνθήκες στη Ρουμανία είναι απερίγραπτες. Ο λαός, εν μέσω της τυραννικής δικτατορίας του αδίστακτου και μεγαλομανή ηγέτη Νικολάε Τσαουσέσκου, δεν γνωρίζει τι συμβαίνει στα γειτονικά κράτη. Οι Ρουμάνοι δεν είναι ελεύθεροι, δεν έχουν δικαιώματα και δεν μπορούν να έχουν απαιτήσεις. Οι πάντες είναι υπό επιτήρηση. Οι άνθρωποι υποφέρουν περισσότερο απ’ όσο σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του Ανατολικού Μπλοκ.
Ο δεκαεπτάχρονος Κρίστιαν Φλορέσκου με τα μαλλιά καρφάκια, που ακούει ροκ μουσική, ενδιαφέρεται για τη φιλοσοφία και την ποίηση, που μαθαίνει αγγλικά για να μπορεί να πολεμήσει τους Αμερικάνους και τους Βρετανούς με τα λόγια και όχι με τις σφαίρες ή μάλλον για να καταλαβαίνει τους στίχους των τραγουδιών που ακούει παράνομα στο ραδιόφωνο, ο έφηβος που τολμούσε να σκέφτεται και να ονειρεύεται…πίστεψε πως θα μπορούσε να τους ξεγελάσει, άλλωστε ο ζόφος είναι πυκνός και βαρύς – ικανός να σκεπάσει τα πάντα. Ή τουλάχιστον έτσι πίστευε.
«Ήμουν ανόητος. Απλά δεν το ήξερα ακόμη».
Ο νεαρός Κρίστιαν είχε μάθει από πολύ νωρίς πως η ζωή του κάτω από αυτό το τυραννικό καθεστώς που συνθλίβει την ύπαρξη και κατακρεουργεί κάθε ελπίδα, ήταν προδιαγεγραμμένη. Τίποτα δεν θα μπορούσε να αλλάξει, πόσο μάλλον να βελτιωθεί, κι αν άλλαζε σίγουρα θα ήταν πολύ χειρότερο από την σκληρή και απάνθρωπη πραγματικότητα που βίωνε.
Ζούσε με την πενταμελή οικογένειά του σε ένα μικρό διαμέρισμα ενός υπνοδωματίου. Δεν υπήρχε ποτά αρκετό φαγητό και οι γονείς του ήταν αναγκασμένοι μετά το εξαντλητικό ωράριο της δουλειάς – έξι μέρες την εβδομάδα, δώδεκα ώρες την ημέρα- να περιμένουν ώρες στις ατελείωτες ουρές για να διασφαλίσουν ένα κομμάτι ψωμί ή ένα μπουκάλι λάδι ή έστω μια κονσέρβα με φασόλια.
Το χειρότερο όμως όλων δεν ήταν οι κακουχίες και ο σωματικός πόνος, η φτώχεια και η εξαθλίωση, αλλά η ψυχολογική και ψυχική κακοποίηση ολόκληρου του λαού από ένα «τέρας» που αυτοαποκαλούνταν «Πατέρας της Ρουμανίας», και τελικά η συνειδητοποίηση πως δεν υπάρχει μέλλον ή ελευθερία σε αυτή τη ζωή, πως δεν υπάρχουν σκέψεις, ελπίδες και όνειρα. Η σκέψη είναι θανάσιμο έγκλημα στη Ρουμανία και πρέπει να εξαλειφθεί οτιδήποτε οδηγεί στη διάπραξή του. Ελευθερία, γλώσσα, ανθρώπινα αισθήματα. Όποιος υποπέσει σε έγκλημα σκέψης, πρέπει να οδηγηθεί στον θάνατο αναμορφωμένος και πιστός στα ιδεώδη ενός μονάρχη.
Εκείνη την εποχή που επικρατεί η απομόνωση, ο τρόμος και οι κατάσκοποι υπάρχουν παντού, όπου κάθε λέξη, κάθε πράξη μπορεί να οδηγήσει στη θανατική καταδίκη, όπου κανείς δεν είναι ασφαλής, όπου ο καθένας μπορεί να είναι κατάσκοπος της μυστικής αστυνομίας, όπου η περιβόητη Σεκουριτάτε έχει τον απόλυτο έλεγχο των μαζών, ο Κριστιάν θα θελήσει να υψώσει το ανάστημά του και να αντισταθεί ακόμα κι αν οι πυροβολισμοί στο βάθος πλησιάζουν…ενώνοντας τη φωνή του με εκείνες που ψιθυρίζουν στους δρόμους της χώρας λόγια ελευθερίας… Libertate. Ποιο είναι όμως το κόστος της ελευθερίας;
«Μερικές φορές νομίζουμε πως ξέρουμε. Είμαστε βέβαιοι. Όμως δεν ξέρουμε τόποτα. Περνούν χρόνια και τελικά ο χρόνος γίνεται αυτός που αποκαλύπτει την αλήθεια. Κι αυτή η οδυνηρή μεταβολή της αντίληψης…αποκαλείται “rite of passage”-διαβατήρια τελετή».
Εστιάζοντας
Η Ruta Sepetys μέσα από τα μάτια του Κρίστιαν Φλορέσκου μας αφηγείται τις σκοτεινές ιστορίες εκείνων που ΖΟΥΣΑΝ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ.
«Ανασαίνοντας σκιές.
Με τα χέρια βυθισμένα βαθιά στις τσέπες τους και με τα κρυμμένα τους δάχτυλα σφιγμένα σε γροθιές. Απέφευγαν τα μάτια των άλλων. Κοιτάζοντας την όψη του φόβου, κινδύνευαν να παγιδευτούν στο υπόγειο ρεύμα του. Με κάποιον τρόπο όμως αόρατα μάτια ήταν πάντα στραμμένα πάνω τους. Ακόμα και στο πιο σκοτεινό σκοτάδι. Παρακολουθώντας, παρακολουθώντας συνεχώς. Η μόνη αίσθηση που είχαν στη Ρουμανία…πως τους παρακολουθούσαν.
…Κάποιοι πιστεύουν ότι ο Δράκουλας είναι ο πιο τρομακτικός χαρακτήρας που συνδέεται με τη Ρουμανία. Όταν μάθουν την αλήθεια, θα τους στοιχειώσει;
Υπήρχε ένα πραγματικό αιμοδιψές τέρας που ζούσε σε ένα κάστρο στη Ρουμανία. Παρέμεινε στον πύργο του για είκοσι τέσσερα χρόνια. Ενώ ο Δράκουλας διάλεγε συγκεκριμένα θύματα, αυτό το άλλο τέρας επέλεξε να ‘ναι σατανικό και βάναυσο…Απέναντι στους πάντες. Τους αρνήθηκε την τροφή, τον ηλεκτρισμό, την αλήθεια, την ελευθερία.
Ο Δεκέμβρης του 1989 στη Ρουμανία σηματοδότησε μια νέα εποχή για την χώρα, η οποία μέχρι τότε βίωνε το σκληρό τυραννικό καθεστώς του Νικολάε Τσαουσέσκου, περνώντας από τον απολυταρχισμό και την ανέχεια σε μια πλήρη πολιτική και κοινωνική αναδιάρθρωση. Η Ρουμανική Επανάσταση ήταν μια περίοδος βίαιης πολιτικής αναταραχής και μέρος των επαναστάσεων του 1989 που σημειώθηκαν σε αρκετές χώρες.
Ο Νικολάε Τσαουσέσκου, ένας μαθητευόμενος υποδηματοποιός που χαρακτηρίστηκε ως «επικίνδυνος κομμουνιστής ακτιβιστής», ο οποίος κέρδισε την εύνοια του Γκεόργκε Γκεοργκίου – Ντεζ (γ.γ. του Κ.Κ.Ρουμανίας), που υπηρέτησε ως γραμματέας της Κομμουνιστικής Νεολαίας και μετέπειτα- μόλις οι Κομμουνιστές κατέλαβαν την εξουσία στη χώρα το 1947- έγινε Υπουργός Γεωργίας και κατόπιν Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας διεισδύοντας στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΡ και στο Πολιτικό Γραφείο, και τελικά στις 22 Μαρτίου του 1965- τρεις μέρες μετά το θάνατο του Γκέοργκε Γκεοργκίου – Ντεζ, εκλέχθηκε ομόφωνα γενικός γραμματέας του Ρουμανικού Εργατικού Κόμματος, αυτός ό άνθρωπος έμελλε να κυβερνήσει επί 24 χρόνια και να αλλάξει ριζικά την πορεία μιας ολόκληρης χώρας και ενός λαού που βρέθηκε έρμαιο στα πιο σκοτεινά του σχέδια. Το όραμα του για μια «πολύπλευρα ανεπτυγμένη σοσιαλιστική κοινωνία» οδήγησε την χώρα στον υπερδανεισμό και το ρουμανικό πληθυσμό στην κοινωνική δυσπραγία και την οικονομική εξαθλίωση. Η έλλειψη αγαθών από τα καταστήματα και οι συχνές διακοπές φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού έγιναν ο κανόνας.
Κανείς δεν είχε το δικαίωμα να μην υπακούσει τους κανόνες που είχε επιβάλλει ο δικτάτορας Τσαουσέσκου. Κανείς δεν είχε δικαίωμα να αντισταθεί καθώς η μυστική αστυνομία (Σεκουριτάτε) παρακολουθούσε στενά τους πολίτες και ασκούσε λογοκρισία στα Μέσα Ενημέρωσης. Και εάν κάποιος το έκανε, κινδύνευε με φυλάκιση ή θάνατο. Ο λαός ήταν στα όρια της εξαθλίωσης, κι έτσι οι διαμαρτυρίες δεν άργησαν να ξεκινήσουν.
Στην πόλη Τιμισοάρα σημειώθηκαν ταραχές, με μαζική συμμετοχή φοιτητών και πολιτών. Στις 17/12/1989 δυνάμεις της αστυνομίας και του στρατού άνοιξαν πυρ εναντίον των διαδηλωτών. Η Κρατική τηλεόραση αποσιωπούσε τα γεγονότα, αλλά ο λαός πληροφορήθηκε για την επανάσταση της Τιμισοάρα μέσω των ξένων Μέσων Ενημέρωσης (Φωνή της Αμερικής και Radio Free Europe) αλλά και από στόμα σε στόμα. Ολόκληρη η χώρα έβραζε και ο λαός αποδοκίμασε μαζικά το ζεύγος Τσαουσέσκου, το οποίο αναγκάστηκε να φύγει από το Βουκουρέστι στις 22 Δεκεμβρίου. Συνελήφθησαν όμως στην Τιργκόβιστε, δικάστηκαν σε έκτακτο στρατοδικείο με την κατηγορία της γενοκτονίας, ζημία στην εθνική οικονομία και κατάχρηση εξουσίας για ανάληψη στρατιωτικής δράσης εναντίον του ρουμανικού λαού και καταδικάστηκαν για όλες τις κατηγορίες. Εκτελέστηκαν αμέσως την ημέρα των Χριστουγέννων του 1989, αποτελώντας τα τελευταία άτομα που καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν στη Ρουμανία.
Βασισμένο σε αληθινά γεγονότα της Ρουμανικής Επανάστασης του 1989, σε προσωπικές μαρτυρίες και καταγραφές, η Ruta Sepetys αφηγείται την ιστορία της Ρουμανίας κατά την περίοδο της ηγεσίας του Νικολάε Τσαουσέσκου, μέσα από τα μάτια ενός δεκαεπτάχρονου παιδιού, το οποίο αν και βιώνει την τρομοκρατία, την ανελευθερία και την εξαθλίωση, τον πόνο και την επιβαλλόμενη σιωπή και καχυποψία, βρίσκει τη δύναμη να τολμήσει και να πιστέψει σε μια καλύτερη ζωή και να φανταστεί ένα πιο αισιόδοξο μέλλον. Μια ιδιαίτερα σκληρή αλλά παράλληλα αισιόδοξη ματιά στα γεγονότα που οδήγησαν στην εξέγερση υπό την ηγεσία της νεολαίας που ανέτρεψε τον «Πατέρα του έθνους».
Η συγγραφέας με αιχμηρή, έντονη, πολλές φορές επικριτική και άλλες φορές σαρκαστική ματιά, με τραγική και σπαρακτική φωνή, σημαδεύει την εκμετάλλευση, την αλλοτρίωση, τις κομμουνιστικές απάνθρωπες πρακτικές, την απληστία ενός «αυτοκράτορα» που θυσίασε χιλιάδες, του οραματιστή της «δημογραφικής αναγέννησης» της χώρας, το δίκτυο κατασκοπείας πολιτών που κατέστρεψε ένα ολόκληρο έθνος, την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναδεικνύοντας με αποκαλυπτικό τρόπο τις ταξικές αντιθέσεις της «σοσιαλιστικής Ρουμανίας», τα βάσανα και τα πάθη μιας χώρας που βυθίστηκε στη σιωπή και στον φόβο.
Με λίγο λόγια η Ruta Sepetys υφαίνει ένα ρυθμικό, ανατρεπτικό, σκληρό, ανατριχιαστικό θρίλερ ιστορικής μυθοπλασίας που χτυπά τον εθνικισμό, την εκμετάλλευση, τους τυράννους σε κάθε γωνιά της γης, οδηγώντας τον αναγνώστη στην αποκάλυψη μιας αλήθειας που για πολλά χρόνια είχε αποσιωπηθεί, δημιουργώντας ένα περιβάλλον συμπόνιας για τους ανθρώπους που έφυγαν και για όσους έμειναν πίσω για να θυμόνται και να αφηγούνται την ιστορία. Γιατί η φωνή του λαού είναι η πραγματική φωνή της ιστορίας.
«Ζήτω η Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ρουμανίας, ανεξάρτητη και ελεύθερη» ήταν τα τελευταία λόγια του Τσαουσέσκου .
Από τις εκδόσεις Διόπτρα και από την Νο 1 σε πωλήσεις των New York Times, βραβευμένη συγγραφέα του Salt to the Sea and Between Shades of Grey, Ruta Sepetys.
Για αναγνώστες από 16+
Απόσπασμα
Διαβάστε απόσπασμα εδώ
Διακρίσεις
Νο 1 New York Times best seller
I must betray you
Το Soundtrack του βιβλίου
“Trăiască România” – Romanian Patriotic Song
Music for a Brutal Betrayal – To The Gallows
Dear Ceausescu – DPRK – Romania friendship song
Glorie Clasei Muncitoare – Glory of the Working Class (Romanian socialist song)
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Πρέπει να σε προδώσω |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | I must betray you |
| Συγγραφέας: | Ruta Sepetys |
| Εικονογράφος: | Βασίλης Κουτσογιάννης |
| Εκδόσεις: | Διόπτρα, Οκτώβριος 2022 |
| Μετάφραση: | Μιχάλης Μακρόπουλος |
| Επιμέλεια κειμένου: | Μαρία Οικονομίδου |
| Σελιδοποίηση: | Μαίη Σταθοπούλου |
| Σελίδες: | 408 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 20,5 |
| ISBN: | 978-960-653-991-6 |
