Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 6+ (target 6-10+) – Picture book για παιδιά+
Χτες και σήμερα ίδια κι όμοια, χρόνος μπρος, χρόνια μετά…
Η ύπαρξή σου σε σκοτάδι όλο πηχτότερο βουτά.
Τάχα η θέλησή σου λίγη, τάχα ο πόνος σου μεγάλος;
Αχ, πούσαι, νιότη, πού δείχνες πως θα γινόμουν άλλος!
Κώστας Βάρναλης
Η Μαρία Λυκάρτση και η Ντανιέλα Σταματιάδη υπογράφουν ένα πολύ δυνατό picture book για τις μικρές χαρές και αγκυλώσεις της καθημερινότητας και την αξία κάθε στιγμής, όταν τα πράγματα είναι… κανονικά και δεν…
Περί τίνος πρόκειται
Κανονικά σήμερα η μάνα μου θα μου ‘δενε έναν Μάρτη στο χέρι. Κανονικά θα είχα την πρώτη ώρα Μαθηματικά. Κανονικά θα γκρίνιαζα για το μεσημεριανό φαγητό. Κανονικά θα πήγαινα στα αγγλικά μισοδιαβασμένος. Κανονικά θα κούρντιζα νευρικά την κιθάρα μου. Κανονικά τέτοια εποχή θα έβγαζα τα κοντομάνικα, θα φούσκωνα τα λάστιχα στο παλιό μου ποδήλατο, θα κανόνιζα σινεμά για το Σάββατο. Και φέτος θα έσβηνα εννιά κεριά. Αν τα πράγματα ήταν κανονικά.
Εστιάζοντας
Πόσες φορές άκουσες τη λέξη κανονικότητα τα τελευταία τρία, τέσσερα, οκτώ, δέκα χρόνια; Μνημόνια, χρεωκοπία, δημοψηφίσματα, ναι-όχι, όχι-ναι, τραπεζικό όριο αναλήψεων, εκλογές, υποσχέσεις, κορονωϊοί, εγκλεισμοί, τηλεκπαιδεύσεις, σκανδαλολογία. Πόσες φορές άκουσες την περίφημη επιστροφή στην κανονικότητα; Τι είναι αυτή η κανονικότητα; Από τι συντελείται; Ποια δομικά χαρακτηριστικά την αποτελούν; Ποιος τη χτίζει, με τι υλικά, ποιος την υποδέχεται, είναι για όλους ίδια; Αυτή η αίσθηση του αναμενόμενα ίδιου, του προσδοκώμενου, της ρουτίνας έχει πολλές όψεις, κάποτε και θετικές. Η ρουτίνα σημαίνει ασφάλεια. Οι κανονικότητες φτιάχνουν ρυθμούς, μοτίβα ζωής, συνθέτουν τα αυτονόητα, τα “πάγια” της ζωής μας. Τα αυτονόητα, τα δεδομένα και δοσμένα, αυτά που κλειδώνουν στο μυαλό μας ως φυσιολογικά, στον λογισμό ενός παιδιού γίνονται ακόμα πιο ισχυρά, πυλώνες αμετακίνητοι.
Ένα παιδί αφηγείται. Τη δική του κανονικότητα. Τις συνήθειές του. Όσα του αρέσουν, όσα περιλαμβάνει η καθημερινότητά του. Εκείνα που κάνουν τη μέρα του ενδιαφέρουσα ή βαρετή. Αλλά υπάρχει ένα πλαίσιο. Λέγεται ειρήνη. Όλα αυτά θα γίνονταν κανονικά.
(παρακαλούμε μην διαβάσετε παρακάτω αν θέλετε να μη χάσετε την ανατροπή).
Συγγραφέας και εικονογράφος δημιουργούν μια εξαίρετη βουβή ανατροπή της κανονικότητας, την πιο θλιβερή ανατροπή στη ζωή των ανθρώπων. Πόλεμος. Κανονικά όλα θα γίνονταν αλλά αυτό δεν είναι το κανονικό της ζωής μας. Δίχως επεξηγήσεις, δίχως περιττές λέξεις ή ηθικούς προσανατολισμούς, ένα εκπληκτικό δισέλιδο από την Ντανιέλα Σταματιάδη, φανερώνει το γκρίζο και τη φωτιά του πολέμου. Η εικονογράφος καθ΄όλη τη διάρκεια της δυναμικής, λιτής, μεστής αφήγησης της Μαρίας Λυκάρτση, συμπορεύεται με το “κανονικά” του παιδιού, αναπτύσσοντας έγχρωμες εικόνες που διακόπτονται σαν σκισμένες σελίδες από γκριζόμαυρες ρωγμές, από υπαινιγμούς που γίνονται σε εύρος, δυναμική, μέγεθος και πληθικότητα ολοένα και εντονότεροι, σαφέστεροι, αιχμηροί σαν χαρτί που κόβει. Ο πόλεμος δείχνει σαν την πίσω σελίδα που σκίζεται και εισβάλλει στο χρώμα της ζωής, στο κανονικά της. Πρόκειται για μία ευφυή εικονογραφική σύλληψη που αποτελεί έναν υψηλής αισθητικής οπτικό συλλογισμό για την επικράτηση του κακού στη ζωή και την ανατροπή του όμορφου.
Η συγγραφέας ακολουθεί τη ζωή ενός παιδιού, στο σπίτι, στο σχολείο, στις ασχολίες, τα ενδιαφέροντά του, σε όσα το βαραίνουν, σε όσα το κάνουν να δυσανασχετεί, να αδιαφορεί ή να ενθουσιάζεται, δείχνοντας τη ζωή του, τα πάνω και τα κάτω του δημιουργώντας με μία μόνο λέξη μια συνεχή υποψία ότι κάτι δεν πάει καλά, ότι κάτι δεν επιτρέπει στα πράγματα να είναι κανονικά. Δρόμοι, δέντρα, χρώματα, φασολάκια με φέτα, μαθηματικά, τα ξανθά μαλλιά της Μαριάννας, κιθάρα, σκάκι με τον παππού, μπασκετάκι στο γηπεδάκι της γειτονιάς, ποδήλατο, κέικ με γλάσο λεμόνι, λουλούδια στην αυλή, σινεμά, το ψάρι στη γυάλα του, γενέθλια και ξαφνικά αποκαλύπτεται ότι όλα αυτά θα συνέβαιναν αν… ή αν δεν… Η υποθετική συνθήκη της ειρήνης, η αυτονόητη.
Στο τέλος, η συγγραφέας δεν αφήνει τη θλίψη του πολέμου να κλείσει την ιστορία, όπως συμβαίνει και στην πραγματική ζωή, ο χειμώνας δεν διαρκεί για πάντα. Επιστρέφει στην ελπίδα, σβήνοντας τις γκρίζες σελίδες της ζωής και αφήνοντας το φως, το χρώμα, την καθαρότητα μιας εικόνας, την αναγέννηση να ξαναφτιάξουν το όμορφο, το γλυκό “κανονικά” μας, εκείνο που ενίοτε μας κάνει γκρινιάρηδες ή μίζερους, αλλά είναι η βάση για να χτίσουμε όλη μας τη ζωή, την ύπαρξη, τη δημιουργία. Φτάνει να υπάρχει αυτό το “κανονικά”.
Η σταδιακή διάσπαση της ολότητας κάθε σελίδας, του χρώματος και των αποτυπώσεών της, από αυτές τις ευρηματικές, ακανόνιστες ρωγμές που εισδύουν τον πόλεμο μέσα στην κανονικότητα είναι παράγοντας εικαστικής, αισθητικής αναβάθμισης και αλληγορικής αποσυμπίεσης και αποσυμβολισμού. Ακόμα και ο τίτλος στο εξώφυλλο είναι δίχρωμος, καθώς και η εικόνα διασπάται, με τους συμβολισμούς να ξεκινούν ήδη πριν ανοίξεις το βιβλίο.
Πολύ δυνατό βιβλίο, που αναπτύσσει ένα φιλοσοφικό σχόλιο για τα αυτονόητα της ζωής, για τη χαρά των μικρών στιγμών, το άθροισμα των οποίων αποκαλούμε ζωή, για τις ανατροπές της κανονικότητας, για την εισβολή του γκρίζου στον κόσμο μας, για την ελπίδα που δεν πρέπει να πάψει.
Για αναγνώστες από 6 περίπου ετών.
Εκδόσεις Καστανιώτη.
Διακρίσεις
Το Soundtrack του βιβλίου
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Κανονικά |
| Συγγραφέας: | Μαρία Λυκάρτση |
| Εικονογράφος: | Ντανιέλα Σταματιάδη |
| Εκδόσεις: | Καστανιώτης, Μάρτιος, 2023 |
| Σελίδες: | 32 |
| Μέγεθος: | 10,5 Χ 28,5 |
| ISBN: | 978-960-03-7113-0 |
