Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 4+ (target 5-7) – Εικονογραφημένο βιβλίο για παιδιά
Παρακολουθώντας τον Σεπτέμβριο του 2020 το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ της κρατικής τηλεόρασης «Ο δρόμος προς το σχολείο», που βρισκόταν σε εξέλιξη από το 2013, με 199 μικρούς ήρωες από όλη την υδρόγειο,άκουσα μια μικρή Νορβηγίδα δέκα ετών, που έβλεπε μόνο σκιές, να λέει πως θα έδινε τα πάντα για να δει τα χρώματα. Αυτό το “Θα έδινε τα πάντα” ήταν τόσο ισχυρό που με οδήγησε να γράψω την ιστορία που εντάσσεται στα εικονοβιβλία. Δεν το σκέφτηκα δηλαδή ως αρχή δεν έγινε συνειδητά γιατί θυμάμαι πως μεσάνυχτα πετάχτηκα όρθια, πήρα θέση και σαν χείμαρρος βγήκαν από μέσα μου όλες αυτές οι αλήθειες της ζωής, οι αξίες που συναντάμε μέσα στο βιβλίο.
Έλενα Αρτζανίδου στο ELNIPLEX
Η Έλενα Αρτζανίδου γράφει το πρώτο της αυθεντικό picture book ξεδιαλέγοντας την ομορφιά του κόσμου έτσι όπως τη βλέπουν παιδιά από διάφορα σημεία της Γης.
Περί τίνος πρόκειται
“Θα έδινα τα πάντα να έβλεπα τα χρώματα. Να ξεχωρίζω το λευκό του χιονιού από το λευκό του ουρανού”.
Ένα κορίτσι με κλειστά μάτια κάνει αυτή τη δήλωση. Ακολουθούν άλλες δεκατρείς τέτοιες μοναδικές, τρυφερές, λυρικές, αποφθεγματικές σχεδόν, δηλώσεις. Όχι από το ίδιο παιδί. Από ένα κορίτσι με κόκκινα φουντωτά μαλλιά που θα έδινε τα πάντα να βλέπει τον ήλιο κάθε πρωί, ολόκληρο, ζεστό ή και κρυμμένο πίσω από τον ήλιο. Από ένα αγόρι που θα έδινε τα πάντα να πηγαίνει στο σχολείο της γειτονιάς και να παίζει με τους φίλους του. Από ένα κορίτσι που πεινάει και θα έδινε τα πάντα για ένα ποτήρι γάλα και μια φέτα ψωμί.
Παιδιά του κόσμου βλέπουν του κόσμου τις ομορφιές αλλά και τις δικές τους ανάγκες και θα έδιναν τα πάντα για χρώματα, για σχολείο, για τροφή, για οικογένεια, για ειρήνη, για φιλία, για ζώα, για ήλιο, για βιβλία. Για τα πάντα.
Εστιάζοντας
Η φράση «Θα έδινα τα πάντα» έχει μια μοναδική υφή, ένα σπάνιο ηχόχρωμα το οποίο ντύνεται τη φωνή όλων μας, μα, επιτρέψτε μου, έχει μεγαλύτερη αξία όταν την ακούς από παιδιά. Οι ενήλικες μπορούν να κοιτάξουν πίσω τους και ξέρουν κάτι από αυτό το “πάντα”. Το παιδί όμως, δίχως να γνωρίζει ποια είναι αυτά τα πάντα, δίνει γη και ύδωρ προκειμένου να δείξει πόσο πολύ θέλει κάτι. Ένα παιδί που δεν έχει καθόλου δεδομένη την καθημερινή του τροφή, δίνει τα πάντα για να την έχει. Ένα παιδί που έχει δει τον πόλεμο, δίνει τα πάντα για να ζήσει σε ειρήνη.
Δεν είναι όμως μόνο η ανάγκη που οδηγεί τα παιδιά σε τέτοια έκφραση επιθυμιών. Είναι η ατελεύτητη ομορφιά παντού στη γη, οι γλάροι που διαγράφουν κύκλους πάνω από τη θάλασσα, ενώ τα νερά γλείφουν ήρεμα το λιμανάκι τη στιγμή που ο ψαράς φτάνει χαρούμενος μ’ ένα τραγούδι στα χείλη. Η απόλαυση του ωραίου, η ανάγκη, η επιθυμία, η αγάπη που κινητοποιεί. Γιατί τα παιδιά είναι καλοί εκτιμητές του ωραίου όταν δεν διαλύουμε εμείς το έμφυτο αισθητήριό τους.
Η Έλενα Αρτζανίδου συγκινεί δημιουργώντας μια σπονδυλωτή ιστορία από δεκατέσσερα κομμάτια που συγκλίνουν και τέμνονται σε αυτές τις δύο αρχετυπικές έννοιες, στην ανάγκη και την ομορφιά, έτσι όπως τις βιώνουν και τις ξεδιαλέγουν τα παιδιά του κόσμου. Μέσα από αυτά τα δεκατέσσερα κομμάτια ο αναγνώστης θα αντιληφθεί ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο στη ζωή, καθώς όσα για κάποιον μοιάζουν ρουτίνα και καθιερωμένα, για κάποιον άλλο είναι ζητούμενα με την έννοια του κατεπείγοντος. Αυτές οι δεκατέσσερις φωνές που πλησιάζουν από τη φιλία και την βιοποικιλότητα μέχρι την νοσταλγία, την απώλεια και την αειφορία είναι ένας πυκνός, μεστός αξιακός κώδικας που αξίζει τον κόπο να γνωρίσουν τα παιδιά αναγνώστες.
Για εμένα, τον ενήλικα αναγνώστη, είναι γοητευτικό που δεν γνωρίζω ποιος είναι ο αφηγητής, αν είναι ένας ή δεκατέσσερις. Η συγγραφέας δίνει σε αυτόν τον “αφηγητή” μια, ενιαία, πανανθρώπινη φωνή, καθώς οι ήρωες είναι παιδιά διαφόρων φυλών, προελεύσεων και κοινωνικών στρωμάτων. Σε αυτό το σημείο, είναι εξαιρετική η συνεργασία της με την εικονογράφο Έφη Λαδά, καθώς οι δυο τους συμπλέκονται και αλληλοσυμπληρώνονται. Η Λαδά δημιουργεί τις οπτικές εκείνες συνθήκες, με κυρίαρχα τα μεγάλα, εκφραστικά πρόσωπα, που φωτίζουν, συμπληρώνουν και εξηγούν περαιτέρω το κείμενο, ενώ η Αρτζανίδου δίνει τις λέξεις εκείνες που στρέφουν τον αναγνώστη να παρατηρήσει περαιτέρω τις αισθαντικές εικόνες και την οπτική αφήγηση που κάνουν.
Πρόκειται για ένα βιβλίο που επαναφέρει στο κέντρο του ενδιαφέροντος τα σημαντικά, παρακάμπτοντας τους εύκολους συναισθηματισμούς που θα το καθιστούσαν γλυκερό. Αλλά και ένα βιβλίο που θέτει δίχως να το καταγράφει το μεγάλο ερώτημα: εσύ για τι θα έδινες τα πάντα. Γιατί αυτό ακριβώς θα φανερώσει και τι άνθρωπος είσαι και ποια είναι η θέση στον κόσμο και οι προτεραιότητές σου. Κι αν θέλετε, τολμήστε να ρωτήσετε τα παιδιά σας.
Για αναγνώστες από 4 περίπου ετών.
Εκδόσεις Ψυχογιός.
Διακρίσεις
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Θα έδινα τα πάντα |
| Συγγραφέας: | Έλενα Αρτζανίδου |
| Εικονογράφος: | Έφη Λαδά |
| Εκδόσεις: | Ψυχογιός, Απρίλιος 2022 |
| Μακέτα: | Τζίνα Γεωργίου |
| Επιμέλεια-Διορθώσεις: | Χρυσούλα Τσιρούκη |
| Σελιδοποίηση: | Βάσω Βύρρα |
| Σελίδες: | 36 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 20,5 |
| ISBN: | 978-618-01-3957-0 |
