Ο ποταμός Σκάμανδρος πήγαζε από το βουνό Ίδη και θεωρούνταν πολύ σημαντικός για τους Τρώες και είχε σκάψει, κατά τον μύθο, ο μυθικός Ηρακλής κάποτε που δίψασε σε εκείνα τα μέρη. Σαν θεό τον τιμούσαν οι Τρώες κι όταν ο Αχιλλέας σκορπούσε παντού τον τρόμο, πλήθος Τρώων χώθηκαν στα νερά για να τους προστατεύσει ο θεϊκός ποταμός, που τον έλεγαν και Ξάνθο γιατί ξάνθαινε τα μαλλιά όποιου έμπαινε στα νερά του.
Και όπως φλόγ’ ανάερα σηκώνει τες ακρίδες
αν έξαφνα ξεσπά φωτιά, και στο ποτάμι εκείνες
ροβολάν κάτω να κρυφθούν, ομοίως απ’ την λόγχην
του Αχιλλέως να σωθούν άνδρες σωρός και ίπποι
όλου του Ξάνθου εγέμιζαν το ρεύμα οπού βροντούσε.
Την καλύτερη ιστορία από την Ιλιάδα δεν την έχεις διαβάσει.
(στ. 12-16)
Οργισμένος ο Αχιλλέας δεν άφηνε Τρώα δίχως να τον στείλει στον Άδη. Ως και τον Λυκάωνα, τον γιο του Πριάμου, που του είχε χαρίσει μια φορά τη ζωή, σκότωσε, στέλνοντας το μήνυμα σε όλους: δε θα γλίτωνε κανείς από τα χέρια του. Άλλωστε ήξερε ακόμα και την δική του μοίρα:
Αυγή θα είναι ή δειλινό ή θα’ναι μεσημέρι,
οπού κι εμένα την ζωήν κάποιος θε να μου πάρει
με το κοντάρι από κοντά ή από μακριά με βέλος».
(στ. 111-113)
Ήταν μάλιστα τόσο οργισμένος που άρχισε να μιλά άσχημα και για τον ίδιο τον ποταμό.
Μήτε το καλοκύλητο ποτάμι θα σας σώσει
που πλήθος ταύρων πάντοτε του σφάζετε και μέσα
στα ρεύματα τα ζωντανά βυθίζετε πουλάρια.
Θα κακοθανατήσετε ως να πληρώσετ’ όλοι
τον φόνον του Πατρόκλου μου και την σφαγήν που τότε,
που έλειπα εγώ, των Αχαιών εκάμετε στα πλοία.».
Είπε και τότε ο ποταμός χειρότερα εχολώθη,
κι εζήτα με τον νουν του πώς να παύσει του Αχιλλέως
την λύσσαν και απ’ τον όλεθρον τους Τρώας να φυλάξει.
(στ. 128-138)
Και θύμωσε, λοιπόν, ο ποταμός και θάρρος έδωσε σε έναν σπουδαίο πολεμιστή, τον Αστερόπαιο που στάθηκε με τόλμη απέναντι στον ανίκητο Αχιλλέα. «Ποιος είσαι και από ποίον ανθρώπων γένος που τολμάς εμπρός μου να προβάλεις; Τέκνα γονέων δυστυχών την ρώμην μου αντικρίζουν», απόρησε ο Μυρμιδόνας βασιλιάς. Η μάχη μεταξύ τους είναι επική μα το αποτέλεσμα αναμενόμενο: ο Αχιλλέας ξάπλωσε τον σπουδαίο πολεμιστή κάτω, μιλώντας του οργισμένα. Δε θα σταματήσει πουθενά ο Αχιλλέας προτού φτάσει να χτυπηθεί με τον Έκτορα που σκότωσε τον φίλο, τον Πάτροκλο. Μα για να συμβεί αυτό, πρέπει να περάσει από τον Σκάμανδρο, που τότε αποφάσισε να μπει εκείνος στη μάχη, απευθυνόμενος προσωπικά στον Αχιλλέα. Και η εξέλιξη αυτής της αναμέτρησης θα είναι ιδιαίτερα απρόβλεπτη…
Η δύναμη της φύσης που νικιέται παρά μόνο από βούληση θεϊκή και θεών συνωμοσία. Η μνήμη κι η δύναμη του νερού που χαράζει ρήγματα στη γη για να κυλά την ορμή του, που λυγά τα πάντα, αλλά και το φράγμα από πτώματα των υδάτων του που μετατρέπει τον ρέοντα ποταμό σε χείμαρρο, την ηρεμία του σε οργή (σαν θυμίζει άραγε κάτι από το σήμερα;). Η παραποτάμια βλάστηση και η καταστροφή της για να νικηθεί η δύναμή του νερού που έκανε ως και τον αθάνατο κι ανίκητο Αχιλλέα να σκεφτεί πως λίγνεψαν οι ώρες του στη γη. Περιβάλλον, οικολογική καταστροφή και ανισορροπία, από τον άνθρωπο προκληθείσα, η μάχη του νερού και της φωτιάς, του ύδατος και του πυρός, δύο εκ των πανίσχυρων στοιχείων της φύσης, που λυσσομανούν. Και ο άνθρωπος ο φθαρτός να προκαλεί και να απολαμβάνει την εύνοια των θεών για να δραπετεύσει προς την μοίρα του.
Λίγο πριν το τέλος της Ιλιάδας και το σμίξιμο του Αχιλλέα με τον Έκτορα, ο βραβευμένος συγγραφέας Κωνσταντίνος Πατσαρός, ξεδιαλέγει μια σκηνή από εκείνες που στάθηκαν κάτω από την σκιά της μεγάλης τελικής μονομαχίας, και την αφηγείται με έξοχο ρυθμό, με γλώσσα απλή και καλοδουλεμένη, σαν Όμηρος σημερινός που πεζογράφησε τον στίχο, και ανασηκώνοντας τις σπουδαίες νύξεις του αρχαίου ποιητή. Νομίζω ότι πρόκειται για μία μεστή και από τις πιο γοητευτικές εστιάσεις στο έργο του Ομήρου, για παιδιά των μεγάλων τάξεων του δημοτικού και των πρώτων του γυμνασίου (περίπου 8-12 ετών).
Τα σχέδια του Μανόλη Αλμπάνη ντύνουν με μια αυθεντική κόμικ αίσθηση, σε ολοσέλιδα, δισέλιδα, και ημισέλιδα καρέ την ιστορία. Και το αποτέλεσμα είναι καλαίσθητο και αρμονικό.
Εκδόσεις Πατάκη.
Διαβάστε τον Κωνσταντίνο Πατσαρό να εξομολογείται για το βιβλίο του:
https://www.elniplex.com/%ce%ba%cf%89%ce%bd%cf%83%cf%84%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%af%ce%bd%ce%bf%cf%82-%cf%80%ce%b1%cf%84%cf%83%ce%b1%cf%81%cf%8c%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7-%cf%83%cf%8d%ce%b3%ce%ba%cf%81%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b1%cf%87%ce%b9%ce%bb%ce%bb%ce%ad%ce%b1-%ce%bc%ce%b5-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%83%ce%ba%ce%ac%ce%bc%ce%b1%ce%bd%ce%b4%cf%81%ce%bf-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%80%ce%bf%ce%bb%cf%85%ce%b5%cf%80%ce%af%cf%80%ce%b5%ce%b4%ce%b7-%cf%87%cf%81%ce%bf%ce%b9%ce%ac-%cf%84%ce%b7%cf%82/
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Η μάχη στο ποτάμι. Αχιλλέας εναντίον Σκάμανδρου |
| Συγγραφέας: | Κωνσταντίνος Πατσαρός |
| Εικονογράφηση: | Μανόλης Αλμπάνης |
| Εκδόσεις: | Πατάκη, Μάρτιος 2020 |
| Επιμέλεια: | Κατερίνα Βασιλοπούλου |
| Σελιδοποίηση: | Νίκη Αντωνακοπούλου |
| Σελίδες: | 64 |
| Μέγεθος: | 17 Χ 24 |
| ISBN: | 978-960-16-8480-2 |
