Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 15+ – Βιβλίο γνώσεων
[…] Ο πρώτος και πολύ καθοριστικός λόγος για τον οποίο αποκλείστηκαν οι γυναίκες από τα μαθηματικά είναι ιδεολογικός· είναι οι βαθιά ριζωμένες και ευρέως διαδεδομένες προκαταλήψεις, σύμφωνα με τις οποίες οι γυναίκες δεν διαθέτουν τις νοητικές ικανότητες για να σπουδάσουν μαθηματικά και να επιδοθούν στη μαθηματική έρευνα.
Ο καθηγητής Δημήτρης Χασάπης σε τριάντα καλογραμμένες πέντε ιστορίες που αποτίουν φόρο τιμής στις γυναίκες, στις γυναίκες επιστήμονες, στις γυναίκες που η κοινωνία δεν τους επέτρεψε την κοινωνική και επιστημονική καταξίωση.
Περί τίνος πρόκειται
Ο αποκλεισμός των γυναικών από την πρόσβαση στην εξουσία, την επιστήμη, την τέχνη, έρχεται ήδη από τους προχριστιανικούς χρόνους, σε διάφορες κοινωνίες, που συγκλίνουν περιέργως στη θέση της γυναίκας και στις ευκαιρίες της, αν όχι και στις δυνατότητές της. Βολικές αλήθειες για την κυρίαρχη πατριαρχία που δεν είναι φεμινιστικό μύθευμα αλλά μια πραγματικότητα, ιστορικά καταγεγραμμένη. Με την έλευση του χριστιανισμού, ο αποκλεισμός των γυναικών διευρύνθηκε, πέρα από τα όρια της προσβολής και της υποτίμησης.
Το πρώτο χτύπημα το έδωσε η Ιταλίδα μαθηματικός Μαρία Γκαετάνα Ανιέζι, πρώτη γυναίκα που έγραψε βιβλίο μαθηματικών και αργότερα, κάπου στα 1750 μιλάμε τώρα, έγινε καθηγήτρια μαθηματικών στο πανεπιστήμιο της Μπολόνια, τρώγοντας μπόλικο από τον σεξισμό της εποχής. Λίγες δεκαετίες μετά, εμείς αποκλείαμε από την ιστορική καταγραφή την προσφορά στον Αγώνα της Μαντώς Μαυρογένους επειδή ήταν γυναίκα και μόνο, ενώ για βιβλία ούτε λόγος.
Τριάντα πέντε πρωτοπόρες γυναίκες καταγράφει ο καθηγητής Δημήτρης Χασάπης, οι οποίες νίκησαν την ίδια τους τη μοίρα, έτσι όπως η κοινωνία και οι επιταγές της την προδιέγραφαν, υπερέβησαν την δρομολογημένη τροχιά και συνέβαλαν στην εξέλιξη της επιστήμης των μαθηματικών, δείχνοντας ότι δεν είναι μια επιστήμη που ανήκει μόνο σε άντρες, όπως πίστευαν πολλοί, διακεκριμένοι φιλόσοφοι και επιστήμονες.
Πέρα από την Μαρία Γκαετάνα Ανιέζι, θα γνωρίσουμε την δυο γενιές μετά τη φημισμένη Υπατία, Πανδροσίωνα, τη μαθηματικό του κορανιού Σουτέιτα Αλ Μαχάμαλι που έζησε κάπου στο δεύτερο μισό του 10ου αιώνα, τη Γαλλίδα Μαρί Κράους, την Κινέζα Γουάνκ Ζεϊνί του 18ου αιώνα, την παθιασμένη στατιστικό Φλόρενς Ναϊτινγκέιλ που παρακάλεσε τους γονείς της να την αφήσουν να σπουδάσει μαθηματικά, ενώ εκείνοι θεωρούσαν ως προορισμό της τον γάμο και άχρηστα τα μαθηματικά για μια παντρεμένη γυναίκα. Κι άλλες γυναίκες. Η Κριστίν Λαντ Φράνκλιν, η αδιάλλακτη και ριζοσπάστης Έλεν Αμάντα Χέις, η πρόδρομος των αυστηρών μαθηματικών αποδείξεων Σαρλότ Σκοτ, η Λάουρα Πιζάτι, η Βιρτζίνια Ραγκστέιλ, η Φιλίπα Φόσετ που πρώτη αυτή ξεπέρασε τον πρώτο σε βαθμολογία άντρα στις μαθηματικές πτυχιακές εξετάσεις, η Τζούλια Ρόμπινσον, η Ντόροθι Μαχαραμ Στόουν, η Νίνα Κάρλοβνα Μπάρι, η Όλγα Τάουσκι Τοντ, η μητέρα της σύγχρονης Άλγεβρας και Εβραία στην ναζιστική Γερμανία Έμι Νέτερ και πολλές ακόμα γυναίκες που η Ιστορία τις αγνόησε, τις πολέμησε, τις έθεσε στο περιθώριο.
Αυτό το βιβλίο, πέραν της προφανούς χρηστικής του αξίας και της αφηγηματικής του δομής που το κάνει απολαυστικό, είναι και ένα φόρος τιμής σε όλες αυτές και όλες τις υπόλοιπες, μη γνωστές γυναίκες, που προσπάθησαν, που τα κατάφεραν ή δεν τα κατάφεραν, που πάτησαν την κόκκινου γραμμή του άλματος και βγήκαν άκυρες σε μια κοινωνία που τις πολεμούσε και άργησε πολύ να κοιτάξει την επιστημονική τους συνεισφορά.
Η ανάπτυξη της μαθηματικής γνώσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κοινότητα μέσα στην οποία το νόημα των νέων μαθηματικών αντικειμένων και πρακτικών γίνεται θέμα συζήτησης και η σημασία τους ανάγεται σε ζήτημα διαπραγμάτευσης και τελικά αποδοχής ή απόρριψης. Οι δυνατότητες και οι ευκαιρίες των γυναικών να καθιερωθούν ως ακαδημαϊκοί ή και ως ερευνήτριες μαθηματικοί εξαρτώνται, σε μεγάλο βαθμό, από την πρόσβασή τους σε αυτή την κοινότητα και την αποδοχή τους από αυτή. Φαίνεται, όμως, ότι η διαδικασία πρόσβασης και αποδοχής είναι διαφορετική για τις γυναίκες από ό,τι για τους άνδρες. Οι αιτίες είναι πολλαπλές, αντικειμενικές ή και υποκειμενικές, αλλά πάντα κοινωνικά κατασκευασμένες.
Απόσπασμα από το βιβλίο
Για αναγνώστες από 15-16 περίπου ετών.
Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Απόσπασμα
Δείτε απόσπασμα εδώ
 |
|
|---|---|
| TAYTOTHTA | |
| Τίτλος: | Γυναίκες μαθηματικοί στο περιθώριο της ιστορίας |
| Συγγραφέας: | |
| Εξώφυλλο: | Ρεντουάν Αμζλάν |
| Εκδόσεις: | Μεταίχμιο, Οκτώβριος 2024 |
| Επιμέλεια: | Χρήστος Γιαμαρέλλος |
| Σελίδες: | 320 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 20,5 |
| ISBN: | 978-618-03-4123-2 |
