Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 15+ — Graphic novel για εφήβους και ενήλικες
Αλλά όχι… Γύρισα για να τους δω μια τελευταία φορά
… Καλύτερα να έφευγα.
Το εξαιρετικό έργο της Marjane Satrapi κυκλοφορεί ξανά στα ελληνικά με νέα μετάφραση.
Περί τίνος πρόκειται
Το Persepolis είναι ένα graphic novel-σημείο αναφοράς. Ότι γιατί η δημιουργός του, η 56χρονη σήμερα Ιρανή Marjane Satrapi, αυτοβιογραφείται, περιγράφοντας την παιδική και εφηβική της ηλικία στο Ιράν κατά τη διάρκεια της Ισλαμικής ή Ιρανικής Επανάσταση του 1979 αλλά και μετά από αυτήν, προσφέροντας μια μεστή εικόνα της εποχής, της περιοχής, του πολιτισμού, αλλά γιατί είναι αυθεντικά και επιδέξια δοσμένο.
Το Persepolis χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο βλέπουμε τη ζωή της Marjane στη μορφωμένη, φιλελεύθερη για τα συνήθη μέτρα της χώρας, μεστοαστική οικογένειά της, στο Ιράν κατά την Επανάσταση που οδήγησε στην πτώση του μονάρχη Ρεζά Παχλαβί και την αλλαγή σκυτάλης με τον αγιατολάχ Χομεϊνί, εκεί όπου η ίδια αποκτά πολιτική συνείδηση, ωριμάζει, σκέπτεται, μέσα σε ένα περιβάλλον που αντιτίθεται στον Σάχη. Όταν επικρατεί ο Χομεϊνί, η οικογένειά της Marjane απογοητεύεται καθώς βλέπει τον νέο ηγέτη να κυβερνά με αυταρχισμό και θρησκευτικό φανατισμό επιβάλλοντας την υποχρεωτική χρήση της μαντίλας χιτζάμπ, τη λογοκρισία και τις συλλήψεις και εξόντωση αντιφρονούντων. Η αφόρητη κατάσταση που διαμορφώνεται στη χώρα κατά τη διάρκεια του ολέθριου πολέμου Ιράν-Ιράκ (Σεπτέμβριος 1980- Αύγουστος 1988), που ξεκίνησε με την εισβολή του Ιράκ στο Ιράν, οδηγούν την οικογένεια στην απογοήτευση και αργότερα στην απόφαση να στείλουν το παιδί τους στη Βιέννη για να σπουδάσει μακριά από αυτήν την κατάσταση.
Στο δεύτερο μέρος του Persepolis παρακολουθούμε τη ζωή της Marjane στην Ευρώπη. Πρώτα στη Βιέννη, όπου προσπαθεί να ενταχθεί σε μια ξένη και συχνά εχθρική για αυτήν κοινωνία, παλεύοντας μέσα της μεταξύ της ελευθερίας που βιώνει και του παρελθόντος της στο Ιράν. Όταν κάποτε αποφασίζει να επιστρέψει στο Ιράν, μη κατορθώνοντας να διαχειριστεί καταστάσεις στην Ευρώπη, η νέα κατάσταση στη χώρα της μοιάζει ίδια και χειρότερη από ό,τι πριν. Όσο κι αν προσπαθεί να συνεχίσει τη ζωή της, να μορφωθεί, να ζήσει φυσιολογικά, η πίεση είναι αφόρητη και η ανελευθερία που βιώνει μη ανεκτή. Οι γονείς της την προτρέπουν να φύγει ξανά. Κι αυτή τη φορά, η φυγή θα είναι οριστική, ακόμα κι αν η πατρίδα της θα της λείπει.
Εστιάζοντας
Ένα σαρωτικό σχόλιο, ένα αληθινό ντοκιμαντέρ σε μορφή graphic novel, για την ελευθερία, τη διάψευση των προσδοκιών για μια καλύτερη ζωή, την πατρίδα και τον νόστο, την καταπίεση και την επιβολή εξτρεμιστικών όρων στην ισλαμιστική ανατολή, τον ρατσισμό στη Δύση απέναντι στο διαφορετικό, τον πόλεμο, την απώλεια, την οικογένεια που όταν σ’ αγαπά σε διώχνει μακριά, τη δύναμη της ανθρώπινης θέλησης. Όλα αυτά συνοψίζονται μέσα στον όρο “αναζήτηση ταυτότητας” που αποτελεί το μέγα ζητούμενο για κάθε άνθρωπο, πόσο μάλλον για ένα κορίτσι, μια νέα γυναίκα από το Ισλάμ που επιχειρεί αφενός να αντέξει την αλλαγή σκυτάλης στον παραλογισμό στην πατρίδα της, αφετέρου να ενταχθεί στη δύση της προόδου και της ελευθερίας.
Μέσα από το έργο της Marjane που λαμβάνει και την ώθηση του προσωπικού βιώματος και γνώσης, η ιρανική επανάσταση, η αλλαγή σκυτάλης στην εξουσία, ο συντηρητισμός, η ζωή που αλλάζει και χάνεται διαρκώς, περνούν από το βλέμμα του αναγνώστη, που έχει τη δυνατότητα να καταδυθεί μέσα από το κείμενο και τις εικόνες αυτόπτη μάρτυρα στον πυθμένα της ιρανικής κοινωνίας και να παρακολουθήσει τη μάχη μεταξύ παράδοσης και προόδου, συντηρητισμού και εκσυγχρονισμού, τυραννίας και δημοκρατίας.
Για τη γυναικεία ενδυνάμωση και την πίστη στη ζωή που την ορίζεις εσύ όσο κι αν σου επιβάλλεται αλλιώς απέξω, είναι αναμφίβολα ένα σπουδαίο βιβλίο. Με την ασπρόμαυρη εικονογράφηση, η Satrapi κατορθώνει να αιχμαλωτίσει σε μια ατμόσφαιρα ενός φακού που κινείται με αληθοφάνεια μέσα στον πυρήνα των εξελίξεων, να πείσει ότι αυτά που αποτυπώνει δεν ωραιοποιήθηκαν σε κάποιο τυπογραφείο από κάποια περίτεχνη τεχνολογία. Και κατορθώνει να πετύχει εσωτερική ένταση και συναισθηματική φόρτιση με αυτές της τις επιλογές, καθώς το φως και το σκοτάδι μάχονται μέσα από το άσπρο και το μαύρο των μορφών, του φόντου και των εκφράσεων.
Το 2007 το βιβλίο μεταφέρθηκε σε ταινία animation, η οποία διατήρησε το αισθητικό και εικονογραφικό ύφος της Satrapi, προσφέροντας την ίδια ένταση, καθώς η Satrapi συμμετείχε στο σενάριο και τη σκηνοθεσία μαζί με τον κομίστα Vincent Paronnaud (γνωστός ως Winshluss), με τη φωνή της Κατρίν Ντενέβ στη φωνή της μητέρας της Marjane και την Κιάρα Μαστρογιάνι ως Marjane.
Για αναγνώστες από 15 περίπου ετών.
Εκδόσεις Οξύ.
Απόσπασμα
 |
|
|---|---|
| TAYTOTHTA | |
| Τίτλος: | Persepolis |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | Persepolis |
| Συγγραφέας: | |
| Εικονογράφος: | |
| Εκδόσεις: | Οξύ, Σεπτέμβριος 2024 |
| Επιμέλεια: | Πάνος Τομαράς |
| Μετάφραση: | Νίκος Χατζόπουλος |
| Σελίδες: | 352 |
| Μέγεθος: | 17 Χ 24 |
| ISBN: | 978-618-236-131-3 |
