Διαβάζεται σε 2′- Περιέχει βίντεο- Ηλικιακό κοινό: 7+ (target 7-12) – Βιβλίο γνώσεων
επανάσταση < ἐπανίστημι < (επανά-) ἐπί + ἀνίστημι < ἀνά + ἵστημι
Είκοσι τέσσερις υδατογραφίες της Γενναδείου Βιβλιοθήκης υπογεγγραμένες από τον αγιογράφο και οπλαρχηγό εκ Βορδονίων Λακωνίας στον οποίο απευθύνθηκε ο στρατηγός Μακρυγιάννης μετά την απογοήτευσή του από νταραβέρια του με κάποιον Ευρωπαίο ζωγράφο. Για όσους δεν γνωρίζουν, αυτές οι υδατογραφίες είναι η παραγγελιά του Μακρυγιάννη ο οποίος με το πέρας της Επανάστασης βάλθηκε να διασώσει γλώσσα, πρόσωπα, γεγονότα και εικόνες της εποχής με τρόπο που ελάχιστοι το έπραξαν.
Οι υδατογραφίες του Ζωγράφου αποκαλύπτουν όλον εκείνον τον κόσμο που σκεπάζουν ο χρόνος και η έλλειψη αξιόπιστων πηγών: πολεμιστές, όπλα, πόλεις, λιμάνια, πλοία, σπίτια, χωριά, φορεσιές, μάχες και ναυμαχίες, πολεμικές διατάξεις και πολιορκίες, άλογα, δέντρα και πεδιάδες, βουνά και κάμποι, όλο το τοπίο εκείνης της ελληνικής γης ανοικοδομείται εικαστικά μέσα από τους πίνακες (τα κάδρα που έλεγε και ο Μακρυγιάννης). Αυτή είναι η μαγιά του Μαρκυγιάννη για να σώσει εις τους αιώνας των αιώνων όσα έζησε και εν τέλει αποτύπωσε μεταξύ 1829 και 1850 με τα λίγα γράμματα που έμαθε αφού “αποφοίτησε” από τον πόλεμο. “Όσα σημειώνω τα σημειώνω γιατί δεν υποφέρνω να βλέπω το άδικο να πνίγη το δίκηο. Δια ‘κείνο έμαθα γράμματα εις τα γεράματα και κάνω αυτό το γράψιμον το απελέκητο…”, γράφει ο Μακρυγιάννης και ενσωματώνει η έκδοση ήδη στον πρόλογο.
Η αλήθεια του Μακρυγιάννη είναι ανορθόγραφη, απλή, αδούλευτη και υποκειμενική. Αλλά έχει την καθαρότητα του αυθεντικού, του πρωτότυπου και του αυτόπτη. Απευθυνόμενος στον επίσης ασπούδαστο Ζωγράφο, θέλησε να κρατήσει τις μεγάλες μάχες της Απελευθέρωσης σαν ντοκουμέντο για τους υπόλοιπους. Κι αυτή η ματιά του στο μέλλον τον δικαίωσε, όπως εμείς ξέρουμε σήμερα.
Ο αγωνιστής-στρατηγός-αυτόπτης μάρτυρας και ο ζωγράφος-αγιογράφος ενώθηκαν και στο νέο αυτό πρότζεκτ των εκδόσεων Καπόν και της Μαρίζας Ντεκάστρο που με βάση τις 24 αυτές υδατογραφίες του Ζωγράφου και την αυθεντική ανορθογραφία του Μακρυγιάννη δημιούργησε ισάριθμους υποθετικούς διαλόγους μεταξύ της συγγραφέα και παιδιών που η ίδια επινόησε. Το αποτέλεσμα μας ενθουσίασε: θυμίζει συζήτηση μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικού με την ιδιαίτερη δυναμική που της προσδίδουν ο ζωντανός διάλογος και η προβολή οπτικού υλικού που αναλύεται, σκαλίζεται σε κάθε μεριά του και χαρίζει κίνησε σε όλα όσα στέκουν καρφωμένα στο κάδρο. Αν κάνανε ένα τεχνολογικό άλμα και αναγωγή στο σήμερα, θα ήταν μια δημιουργική διάλεξη που εκτρέπεται διαλογικά με την προβολή εικόνων μέσω κάποιου προτζέκτορα.
Εξαιρετική ιδέα η εστίαση σε μέρη κάθε πίνακα, η ανάδειξη εικαστικών λεπτομερειών που οδηγούν σε νέα τροχιά τα διαλογικά μέρη και αυτό το τέχνασμα να προχωρεί η γνώση μέσω αυτής της υποθετικής συζήτησης που στιγμές-στιγμές σε συνεπαίρνει σα να την παρακολουθείς δια ζώσης. Το εν λόγω τέχνασμα τροφοδοτείται με φυσικότητα που πηγάζει από την παρατηρητικότητα, την δίψα για βιωματική γνώση και την περιέργεια των παιδιών. Με αυτόν τον τρόπο αποκωδικοποιείται μια σημαντική έντυπη και εικαστική πηγή του 1821 και αποτυπώνεται με πλήθος πληροφοριών σε φυσική ροή αμέτρητες πτυχές της Επανάστασης. Αν και φαίνεται σε πρώτο επίπεδο, ωστόσο πιστεύουμε ότι η ανάδειξη μαχών, διατάξεων και στρατηγικών έπεται, δίχως όμως να είναι αμελητέα μια τέτοια καταγραφή ακόμα και για ένα παιδί που θα παρακολουθήσει μια μάχη… μετακινώντας πιόνια πάνω στη σκακιέρα του Μεσολογγίου, του Ναυαρίνου, των Δεβενακίων, της Γραβιάς και άλλων ιστορικών τόπων που μαρτύρησαν θυσία και αγώνα.
Και κάπως έτσι εγένετο Μακρυγιάννης… για παιδιά! Ένα ιστορικό-εικαστικό μάθημα πολλαπλών αναγνώσεων που λειτουργεί παράλληλα ως μια ιστορική πινακοθήκη που είχε ανάγκη τις λέξεις της Ντεκάστρο και των φανταστικών από κάθε άποψη μαθητών της.
Επισημαίνουμε ότι με τέτοια βιβλία πρέπει να διδάσκεται η Ιστορία στα παιδιά. Με τέτοια βιβλία παύει το αστείο με το ένα σχολικό εγχειρίδιο και τα γελοία βίντεο με παιδιά που δεν ξέρουν πότε και πώς συνέβη τι. Με τέτοια βιβλία το μάθημα παύει να είναι μάθημα και οι παπαγάλοι μεταναστεύουν εκτός σχολικών τάξεων, αφήνοντας εντός αυτής τη φαντασία, την κρίση, την οξύνοια, τη σύνθεση, την παρατηρητικότητα. Για να τελειώσει κάποτε το φασιστικό κατάλοιπο του αποκλειστικού βιβλίου εκμάθησης γεγονότων.
Η επιστημονική επιμέλεια του έργο ανήκει στην Φωτεινή Ασημακοπούλου, καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ σημαντική ήταν η συμβολή της διευθύντριας της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, Μαρίας Γεωργοπούλου. Με την καλλιτεχνική διεύθυνση του Μωησή Καπόν και την καλλιτεχνική επιμέλεια της Ραχήλ Μισδράχη–Καπόν.
Εκδόσεις Καπόν.
Απόσπασμα
Διακρίσεις
Βραβείο «Βίτω Αγγελοπούλου» σε συγγραφέα βιβλίου με πληροφοριακά κείμενα (γνώσεων) για παιδιά από την Greek Ibby-Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου 2021.
Με μια ματιά
- Ευρηματικό βιβλίο γνώσεων με 24 υποθετικούς διαλόγους μεταξύ της συγγραφέα και φανταστικών αγοριών και κοριτσιών, που λαμβάνουν τον χαρακτήρα ενός ζωντανού, διαλογικού μαθήματος Ιστορίας και εικαστικών.
- Μαγιά οι 24 υδατογραφίες του Δημήτρη Ζωγράφου που του παρήγγειλε ο Στρατηγός Μακρυγιάννης για να αποτυπώσει μάχες μα και ολόκληρη την εποχή της Επανάστασης
- Μεγάλο μέγεθος 29 Χ 28 και εξαιρετική ποιότητα χαρτιού και έκδοσης
Το Soundtrack του βιβλίου
Ο ήλιος εβασίλεψε- Νίκος Ξυλούρης
Τσάμικος, Μάνος Χατζιδάκις, Νίκος Γκάτσος
Όλα τα έθνη – Ρήγας Φεραίος & Χρήστος Λεοντής
Δέκα Παλικάρια – Γιώργος Νταλάρας
Μπάρμπα Γιάννη-Μακρυγιάννη- Νίκος Ξυλούρης
Μανώλης Μητσιάς – Χάθηκε η Επανάσταση Μας
Νίκος Μαμαγκάκης – Μακρυγιάννης
Σταύρος Κουγιουμτζής – Καημένε Μακρυγιάννη
Θανάσης Γκαϊφύλλιας – Θα βρεθούμε ξανά
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | 24 εικόνες για την Επανάσταση του 1821- Μακρυγιάννης & Ζωγράφος. Ένας αγωνιστής και ένας καλλιτέχνης |
| Συγγραφέας: | Μαρίζα Ντεκάστρο |
| Εκδόσεις: | Καπόν, Νοέμβριος 2020 |
| Καλλιτεχνικός δ/ντης: | Μωυσής Καπόν |
| Επεξεργασία εικόνων: | Μιχάλης Τζανετάκης |
| Επιστ. επιμέλεια: | Φωτεινή Ασημακοπούλου |
| Καλλ. επιμέλεια: | Ραχήλ Μισδράχη-Καπόν |
| DTP: | Ελένη Βαλμά, Μίνα Μαντά |
| Σελίδες: | 108 |
| Μέγεθος: | 29,2 Χ 28 |
| ISBN: | 978-618-5209-69-8 |
