Η κατάληψη της Τριπολιτσάς, του διοικητικού κέντρου των Οθωμανών στην Πελοπόννησο, και τα συγκλονιστικά γεγονότα της Εξόδου του Μεσολογγίου και πέριξ αυτής είναι τα δύο κομβικά γεγονότα που επέλεξε ο ιστορικός Θάνος Βερέμης για να φωτίσει μέσα από τις μαρτυρίες των ίδιων των αγωνιστών.
Ο διακεκριμένος επιστήμονας ανθολογεί τον λόγιο, αγωνιστή και πολιτικό Δημήτριο Αινιάν, τον αγωνιστή Νικόλαο Κ. Κασομούλη του οποίου τα άνω των 2.500 σελίδων Ενθυμήματα αποτελούν μια από τις πολυτιμότερες καταγραφές της εποχής, τον φιλικό, πολιτικό και αυτοδημιούργητο λόγιο Νικόλαο Σπηλιάδη (Απομνημονεύματα, 5 τόμοι), τον στρατιωτικό και πολιτικό, αυτόπτη του Μεσολογγίου, Σπυρομίλιο, τον ιστορικό, νομικό και πολιτικό Γεώργιο Τερτσέτη (Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη, Απομνημονεύματα Νικηταρά του τουρκοφάγου) και τον συγγραφέα και υπασπιστή του Κολοκοτρώνη στην Τριπολιτσά Φωτάκο (Φώτιος Χρυσανθόπουλος, Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως).
Από αυτές τις πολύτιμες πηγές επιλέγονται αποσπάσματα που φωτίζουν τις δυο εξέχουσες στιγμές του ξεσηκωμού, την Άλωση της Τριπολιτσάς που σημαίνει την αρχή του τέλους -έτσι διαφάνηκε τότε- της Οθωμανικής Κυριαρχίας στην Ελλάδα και του ανεπανάληπτου Μεσολογγίου όπου “η δύναμή του πέλαγο κι η θέλησή μου βράχος” και αναδεικνύεται όλο το δραματικό παρασκήνιο της αντίστασης και της στα όρια του μυθικού εξόδου. Κι αν στην Τριπολιτσά έλαβε χώρα μια ιδιαιτέρως αμφιλεγόμενη πράξη ακραίας αντεκδίκησης των Ελλήνων που γονατισμένοι από τον ζυγό του κατακτητή έβγαλαν στην αρκαδική πρωτεύουσα και κάμποσο από το άχτι τους, στο Μεσολόγγι πανθομολογείται ότι οι υπερασπιστές της πόλης διάβηκαν με τον σταυρό στο χέρι το δρόμο από τις ντάπιες του κάστρου του Μεσολογγίου στην κόλαση του τέλους που τους περίμενε απέξω ελέω πείνας και προδοσίας.
Το Μεσολόγγι δεν είναι μια εθνική μυθολογία σαν εκείνες που κάργαραν τα σχολικά και άλλα βιβλία για το 1821. Στο Μεσολόγγι δεν χωράνε κρυφά σχολειά και υψωμένα λάβαρα απόντων ιεραρχών στις Άγιες Λαύρες, δεν χωρά αγιοποίηση ηρώων και τρισάγια ανήμερα του Ευαγγελισμού. Το Μεσολόγγι είναι η υπέρτατη στιγμή του χαμένου αγώνα που ταρακουνά την Ευρώπη, μεταστρέφει την κοινή γνώμη και αναγκάζει ακόμα και τον πολύ Μέτερνιχ να φύγει από την συμμαχία με την Υψηλή Πύλη. Το Μεσολόγγι είναι ύμνος από μόνο του. “Κι άνθιζε μέσα μου η ζωή μ’ όλα τα πλούτια πόχει”.
Ο Θ. Βερέμης ευφυώς κατά την άποψή μου επιλέγει δύο εντελώς διαφορετικές στιγμές του αγώνα, ακριβώς για να φανερώσει πόσο αντιφατική ήταν όλη αυτή η διαδρομή από τον ξεσηκωμό ως την αρχή της δημιουργίας επικράτειας και κράτους. Γιατί το 1821, οι πρωταγωνιστές του και η ίδια η έκβασή του, βρίθει αντιφάσεων και ακροτήτων, ηρωισμών και εκτροπών, ανίερων συμμαχιών και ανάδυσης γενναιότητας.
Η ζωντάνια του λόγου, το υποκειμενικό στοιχείο αλλά και η δύναμη του αυτόπτη, καθιστούν τις μαρτυρίες των ανθολογούμενων αγωνιστών πολύ σημαντικά και άκρως διαφωτιστικά κείμενα.
Εκδόσεις Μεταίχμιο.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ | |
---|---|
Τίτλος: | 1821 Τριπολιτσά Μεσολόγγι- Πολιορκία και Άλωση – Μέσα από τις μαρτυρίες των αγωνιστών |
Συγγραφέας: | Θάνος Μ. Βερέμης |
Διόρθωση τυπογρ. δοκιμίων | Δημήτρης Κονάχος |
Εκδόσεις: | Μεταίχμιο, Μάρτιος 2019 |
Σελίδες: | 248 |
Μέγεθος: | 14 Χ 20,5 |
ISBN: | 978-618-03-1839-5 |