Ένας τόπος διαλυμένος σε κομμάτια χίλια δυο, τον αλώνισαν πολλοί με τελευταίους και μακραίωνους τους αλωνάρηδες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Λίγοι τον έσπειραν τον τόπο με τα “κακοτράχαλα τα βουνά” και την πολλή τη θάλασσα. Λίγοι τον αγάπησαν κι όσοι το έκαναν χάνονταν σα σκιές. Μικρές συνωμοσίες, συγκυρίες, κάτι ψυχές που έβραζαν σκόρπιες δω κι εκεί, συμφέροντα ντόπια και κυρίως ξένα, θυσίες και αυτοθυσίες κι εκείνο το ασίγαστο πάθος για λευτεριά και αυτοδιάθεση, τούτα όλα, άλλο λίγο κι άλλο πολύ, οδήγησαν αυτόν τον τόπο στο μαζί του Φλεβάρη και του Μάρτη του 1821, στις πρώτες νίκες, στις έριδες, τη φωτιά του 1822, τους εμφύλιους, το κυνήγι των δικών μας μαγισσών, την ήττα, τον πόνο και το θαύμα στο Μεσολόγγι, την ανάσταση στο Ναυαρίνο και το πρώτο δικό μας τενεκέδι που δεν το κυνήγησε ο σκύλος του Σουλτάνου.
Από χίλια μύρια κύματα πέρασε η ανάταξη του γεωγραφικού χώρου “Ελλάδα”. Κι αυτόν όλο τον χαμό που προηγήθηκε, εκείνον που γίνηκε για τα σταθεί όρθιος και όσον ακολούθησε μέχρι το Σύνταγμα του 1843, φυλλομετρά θαυμαστά η επί 45 έτη στην υπηρεσία του βιβλίου για παιδιά (και όχι μόνο), πρωτοπόρος Σοφία Ζαραμπούκα.
Η συγγραφέας πιάνει το κουβάρι από την προεπαναστατική Ελλάδα και το αφήνει να κυλήσει μέσα στο χρόνο που έχει χωρίσει σε 37 μικρά, δισέλιδα κεφάλαια, με μεστό κείμενο το οποίο καταγράφει τα σημαντικά, δίχως συναισθηματικές εξάρσεις και κορώνες έπαρσης, με μετρημένο τρόπο και προσήλωση στα γεγονότα και τον αντίκτυπό τους.
Η Σοφία Ζαραμπούκα δεν εξιδανικεύει τίποτα, δεν χαϊδεύει εθνικές συνειδήσεις, δεν γίνεται περιττά περιγραφική, αφού γνωρίζει αφενός ότι ο πόλεμος έχει πλήθος φρικαλεοτήτων που δεν προσφέρουν στη συνείδηση και τη γνώση του νεαρού αναγνώστη κάτι περισσότερο, αφετέρου γιατί ξέρει ότι η ομορφιά της επανάστασης και της ελευθερίας ήταν γέννημα απροσδόκητων ενώσεων, προσπαθειών και εν τέλει ένα θέλημα σχεδόν καρμικό, αν σκεφτεί κανείς ότι το 1826 είχαμε συντριβεί παντού και όλοι γνώριζαν ότι δεν υπήρχε πλέον ζωντανή εστία.
Εκείνο όμως που με μάγεψε -και νομίζω θα καθηλώσει μικρούς και μεγάλους που θα δουν το βιβλίο- είναι η απίστευτη αίσθηση των σχεδίων της εικονογράφου Σοφίας Ζαραμπούκα. Εξώφυλλο, με το μπλε της θάλασσας και το λευκό των φουστανελάδων ή (μήπως φουστανΕλλάδων;) να πνίγουν σαν κύμα το κόκκινο πανί του αντίπαλου στόλου. Εσώφυλλα όπου ένα άχρωμο μοτίβο μονομαχιών επαναλαμβάνεται δημιουργώντας έναν εκπληκτικής πυκνότητας καμβά παρατηρητικότητας. Και ύστερα σελίδα σελίδα, μια σπάνια αποτύπωση των τοπίων της Ελλάδας, της φύσης της, των ορεινών της όγκων, των φτωχικών οικημάτων του ελλαδικού χώρου, των τόπων της μάχης, της Τριπολιτσάς, της Υψηλής Πύλης, της Μολδοβλαχίας, των νησιών. Μια σπάνια αποτύπωση προσώπων, πρωταγωνιστών και ανώνυμων, χαμένων στη μάχη, πότε πλησιάζοντας το πρόσωπό τους, πότε απομακρύνοντας τον φακό και κοιτώντας από μακριά το στάσιμό τους στο ευρύτερο τοπίο. Μια σπάνια αποτύπωση της Ιστορίας, με την ατμόσφαιρα χειροποίητων πινάκων ζωγραφικής υψηλής αισθητικής, λεπτοδουλεμένων αποχρώσεων, σκιών, εκφραστικών διατάξεων να κάνουν μια σπάνια οπτική αφήγηση που αιχμαλωτίζει το βλέμμα.
Μια δημιουργός που εξακολουθεί να έχει επαφή με το καινούργιο, το μοντέρνο διατηρώντας το προσωπικό της στυλ, που προσέχει μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια, που αγνοεί τη φλύαρη μονομανία σε περιττές ημερομηνίες και στοιχεία που δε θα συγκρατήσει η μνήμη, που μελετά άριστα το υλικό της (αρχιτεκτονική, εσωτερική διακόσμηση, μορφές, τοπία, ενδυματολογία, γεγονότα, πρότερες αποτυπώσεις γνωστών προσώπων) και το αναπτύσσει θαυμάσια σε έναν τετράγωνο τόμο μεγάλους μεγέθους, μια εγκυκλοπαίδεια για παιδιά από 4-5 ετών, για το 1821 και τον κόσμο του. Μια δημιουργός που αγαπά το ελληνικό τοπίο, με τις τρέλες και τις νηνεμίες του, με τα θαύματα και τις ακμές του και βγάζει αυτή την αγάπη αυθεντικά, δίχως υπερβολές.
Ανοίξτε το βιβλίο, σύρετε τα δάχτυλά σας πάνω στα σχέδια και θα καταλάβετε…
Βιβλίο γνώσεων που προτείνεται μετά βεβαιότητος.
Εκδόσεις Πατάκη.
Διακρίσεις
Το Soundtrack του βιβλίου
Το χάραμα επήρα – Νένα Βενετσάνου (Ελεύθεροι Πολιορκημένοι)
Μητέρα μεγαλόψυχη – Νίκος Ξυλούρης
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | 1821 ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ |
| Συγγραφέας: | Σοφία Ζαραμπούκα |
| Εικονογράφηση: | Σοφία Ζαραμπούκα |
| Εκδόσεις: | Πατάκη, Οκτώβριος 2020 |
| Διόρθωση: | Θανάσης Κοκολόγος |
| Ηλ. σελιδοποίηση: | Νίκη Αντωνακοπούλου |
| Σελίδες: | 84 |
| Μέγεθος: | 28 X 28 |
| ISBN: | 978-960-16-8866-4 |
