Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 12+ (target 13-17) – Λογοτεχνία για εφήβους και ενήλικες
Η ονομασία της Αρμενίας στα αρμένικα είναι Χάικ, ο οποίος ήταν γενάρχης των Αρμενίων και δισέγγονος του Νώε και σύμφωνα με τον Μωυσή της Κορέν νίκησε τον βασιλιά Μπελ της Βαβυλωνίας το 2492 π.Χ. και εγκαταστάθηκε μαζί με το λαό του στην περιοχή του όρους Αραράτ.
«Αποφάσισα λοιπόν να σκαλίσω το παρελθόν, θέλοντας ν’ αποφύγω να κρύψω τις ιστορίες μέσα σ’ ένα κουτί, σαν να ήταν ένα δώρο που μου άνηκε και που το άνοιγα για να δώσω νόημα στη ζωή μου.
Αν στ’ αλήθεια υπήρξα ο πραγματικός τους ήρωας, έπρεπε να μείνω γυμνός, όπως μένει μια μαργαρίτα που της μαδάς τα πέταλα».
Ένας αξιόλογος, ολιγογράφος συγγραφέας της Αρμενίας, ο πολίτης του κόσμου Αρτούρο Αλεξανιάν, προσπαθεί να ανακτήσει μέσα από μνήμες το παρελθόν του, να ξαναθυμηθεί την πατρίδα του, τον εαυτό του μέσα σε αυτήν και έτσι να αναδομήσει μέσα του κατά μία έννοια την προσωπική του αίσθηση της πατρίδας, την “αρμενικότητά” του (κατά το ελληνικότητα). Μέσα από αυτήν την επιστροφή του παρελθόντος και το σμίξιμό του με το παρόν του, ο συγγραφέας ιστορεί της Αρμενίας τα πάθη, προσεγγίζοντάς την μέσα από την οικογένειά του που είναι η ιστορία χιλιάδων οικογενειών της χώρας του, καθώς την ανασυνθέτει και μεγαλώνει το κάδρο εκπροσωπώντας την ιστορία πολλών, αν όχι όλων. «Οι αναμνήσεις δεν είναι μια απλή επιστροφή στο παρελθόν, αυτές πιθανότατα συνθέτουν την ταυτότητά μας». Και μεγαλώνοντας ξανά το κάδρο, βλέπουμε την προσπάθεια του ίδιου του συγγραφέα να ξαναχτίσει την ταυτότητά του, τον ίδιο του τον εαυτό.
Μνήμες και ανακλήσεις από τα παιδικά χρόνια, αληθινές ιστορίες, στιγμές, λόγια, πράξεις, διωγμοί, διαφυγή για επιβίωση, αποχωρισμοί, συναισθήματα, νέοι τόποι και ξεκινήματα αγαπημένων ανθρώπων που αφηγούνται την ιστορία τους μέσα από την οποία αποτυπώνεται το δράμα της γενοκτονίας, του ξεριζωμού και της διασποράς των Αρμενίων.
Ένα αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα που μαρτυρά τον πόνο, τη φυγή ενός λαού. Ένα ταξίδι αναμνήσεων αποσκοπώντας στην ανεύρεση της ταυτότητας του συγγραφέα, της βαθιάς γνωριμίας και κατανόησης του εαυτού του.
Η έντονη αίσθηση της φυγής που τον κυνηγάει σε κάθε στροφή δέσμευσης και ένας πηγαίος ακατάπαυστος φόβος που τον κατατρέχει, τον γυρίζουν πίσω στα παιδικά χρόνια, στις ρίζες του, στον διωγμό και τις προσφυγικές περιπέτειες της οικογένειάς του και όλου του αρμένικου λαού και τον στρέφουν μέσα από την αναζήτηση στην συναίσθηση της αρμενικής του ταυτότητας.
Πολλαπλές διαδρομές σε διάφορες πόλεις στη Γαλλία, Ιταλία, Αμερική, Μέση Ανατολή… που καθεμία αφήνει το ασυνείδητο στίγμα της που έρχεται στην επιφάνεια, καταγράφεται και κατεργάζεται πλέον μέσα από το βλέμμα επικοινωνίας του και εσωτερικής συνομιλίας με το alter ego του συγγραφέα.
«Απευθύνομαι σ’ εσένα καταραμένο κομμάτι του εαυτού μου, ζήσαμε μια παράξενη ζωή, άλλοτε μαζί, άλλοτε χώρια… διψούσα κι έκανες τα πάντα ώστε να βρίσκομαι στην έρημο ξανά…»
Οι δύο εαυτοί τοποθετούνται ευρηματικά βγάζοντας και αναμοχλεύοντας τις σκοτεινές πλευρές στην επιφάνεια ρίχνοντας πάνω τους επιδέξια φως.
Το ιστορικό φόντο είναι η μεγάλη βίαιη εθνοκάθαρση και γενοκτονία των Αρμενίων το 1922 από του Νεότουρκους του Κεμάλ, περιβάλλον οικείο στους Έλληνες αφού συμπρωταγωνίστησαν σε αυτήν τη θλιβερή ιστορία. Μέσα από μικρές ιστορίες, αλληλοσυμπλεκόμενες και μερικώς αντιδιαστελλόμενες, με διαφορετικούς πρωταγωνιστές πλάι στη μητέρα και την αδερφή του, με μνήμες δικής του αλλά και μνήμες έμμεσες από τη γιαγιά του και άλλους, ο συγγραφέας, διατηρώντας μια καθηλωτική ποιητική ατμόσφαιρα, απευθυνόμενος συχνά στον εαυτό του, σε μια ηλικιωμένη εκδοχή του και πενθώντας κομμάτια δικά του και της χώρας του, θέτει εύσχημα και μεστά τα μεγάλα ερωτήματα: για την γενοκτονία των συμπατριωτών του, την Οδύσσειά τους στην επιστροφή προς τη μητέρα πατρίδα ή την περιπλάνησή τους στον κόσμο, τη δυσκολία των επόμενων γενεών να κοιτάξουν ξανά πίσω και να ξαναχτίσουν κάτι στέρεο δομημένο κάτω από μία γλώσσα, θρησκεία, ήθη έθιμα και την απουσία διεθνούς και ουσιαστικής αναγνώρισης αυτής της καταστροφής για τους ομοεθνείς του και την πατρίδα τους.
Ο λόγος των επιλογών μας, οι καταφάσεις και οι αρνήσεις μας που κινούνται από βαθύτερα κομμάτια του εαυτού μας.
«Ποιος ήταν εκείνος ο ηλικιωμένος; Ίσως ήταν το κομμάτι του εαυτού μου, που κάθε τόσο, μπροστά σε αποφάσεις που θα μπορούσαν να με ελευθερώσουν από το υπαρξιακό μου καβούκι, μου ενέπνεε φόβο».
Η ευγλωττία του Αρτούρο Αλεξανιάν πλάθει εικόνες γεμάτες ποιητικές απολήξεις δεσμεύοντας τις σε ένα ατέρμονο συγκινητικό ανάγνωσμα. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση μέσα από τα μάτια και τη φωνή διαφορετικού κάθε φορά πρωταγωνιστή δημιουργεί μια αμεσότητα και ένταση ταυτόχρονα που σε καλεί να πάρεις κι εσύ θέση στο βίωμα, να ζήσεις τις εμπειρίες, να αυτοπροσδιοριστείς. Γιατί οι ανασκοπικές ιστορίες αγγίζουν την οπτική επαναξέταση και επανατοποθέτηση των ιδεών μας πάνω στο είναι μας, την αναζήτηση ταυτότητας και το ψυχογράφημα κάθε προσώπου που αναζητά απαντήσεις στην αλλαγή, την εξέλιξη και στον τωρινό του εαυτό. Είμαστε αυτό που ζήσαμε, επαναπροσδιοριζόμαστε από αυτό που ζούμε και η ισορροπία των δύο χρονικών σημείων απαιτεί γέφυρες και συνδέσεις.
«Οι αναμνήσεις δεν είναι μια απλή επιστροφή στο παρελθόν, αυτές πιθανότατα συνθέτουν την ταυτότητά μας. Όταν έχουμε παρελθόν, έχουμε μια ιστορία πάνω στην οποία ίσως οικοδομήσαμε τους επόμενους ναούς της ζωής μας.»
Αναμφίβολα πρόκειται για ένα βιβλίο που μπορούν να διαβάσουν και έφηβοι, αν και εκ πρώτης όψεως δείχνει ότι δεν γράφτηκε για αυτούς. Αν όμως σε ενδιαφέρει να δεις την ιστορία και τις πραγματικές της διαστάσεις με τρόπο ελκυστικό και λογοτεχνικό και όχι σχολικού εγχειριδίου, βιβλία σαν του Αλεξανιάν σε πηγαίνουν ένα βήμα πιο μπροστά.
Γιατί πρέπει να ξέρεις ότι όσα θα γίνουν, έχουν ήδη γίνει. Όσα θα δεις, έχουν κριθεί από εσένα και από εμένα, από όσα μάθαμε, όσα σκεφτήκαμε, από την στάση μας στα πράγματα, από την ανοχή μας σε αυτά. Κι αν θες να μην ξαναδείς ολοκληρωτισμούς, εθνοκαθάρσεις και βία στις επιλογές σου, πρέπει να γνωρίζεις ότι κάποιοι το βίωσαν και το πλήρωσαν ακριβά, γιατί οι σύγχρονοί τους σφύριζαν αδιάφορα και νόμιζαν ότι έχουμε απόκριες όταν το τέρας άνοιγε το στόμα και ερχόταν κατά πάνω τους. Γι’ αυτό είναι και ένα εφηβικό ανάγνωσμα η ιστορία του Αλεξανιάν ο οποίος ξέρει ότι κοιτώντας πίσω και λύνοντας τις ανοιχτές διαφορές σου με το παρελθόν μπορείς να προχωρήσεις μπροστά.
«Στα όρια της ζωής η πραγματικότητα συγχέεται με τα όνειρα και με το παρελθόν που είναι κλεισμένο στις αναμνήσεις».
Οι εκδόσεις Καλέντη ενέταξαν το βιβλίο στη σειρά τους «Μικρές Ιστορίες για Μεγάλα Γεγονότα» και έπραξαν σωστά αφού πρόκειται για ένα ιδιαιτέρως ποιοτικό και δυναμικό κείμενο, που πλησιάζει την (Μικρασιατική) Καταστροφή του 1922 μέσα από το πρίσμα ενός άλλου λαού, ενώ η ιδιαίτερη, λυρική γραφή του συγγραφέα και τα αφηγηματικά τεχνάσματά του το κάνουν απολαυστικό.
Εκδόσεις Καλέντης
Διακρίσεις
Η ιταλική έκδοση, με τον τίτλο «Il bambino e i venti d’Armenia» έχει αποσπάσει διακρίσεις, μεταξύ άλλων και το Ειδικό Βραβείο Ποίησης Sacravita 2015-2016.
Με μια ματιά
- Ένας αξιόλογος, ολιγογράφος συγγραφέας της Αρμενίας, ο Αρτούρο Αλεξανιάν, προσπαθεί να ξαναθυμηθεί την πατρίδα του, τον εαυτό του μέσα σε αυτήν και έτσι να αναδομήσει μέσα του κατά μία έννοια την προσωπική του αίσθηση της πατρίδας, την “αρμενικότητά” του. Μνήμες και ανακλήσεις από τα παιδικά χρόνια, αληθινές ιστορίες, στιγμές, λόγια, πράξεις, διωγμοί, διαφυγή για επιβίωση, αποχωρισμοί, συναισθήματα, νέοι τόποι και ξεκινήματα αγαπημένων ανθρώπων που αφηγούνται την ιστορία τους μέσα από την οποία αποτυπώνεται το δράμα της γενοκτονίας, του ξεριζωμού και της διασποράς των Αρμενίων.
Το Soundtrack του βιβλίου
Haig Yazdjian – Yar Ko Parag (Official Audio Video)
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗ – ΠΑΡΑΠΟΝΟ YAR KO PARAG Η ΞΕΝΙΤΙΑ BINGEOL
Βασίλης Παπακωνσταντίνου – Ματωμένο λάβαρο
Ευανθία Ρεμπούτσικα – Ο ΣΤΑΘΜΟΣ
Evanthia Reboutsika – Mesa Apo Sena (Live at Megaron 2018)
Leonard Cohen – By The Rivers Dark
Eleni Karaindrou-Waltz By The River-Ali Amjadi (Guitar), Mahsar Barzin (Violin)
Το Λιβάδι που Δακρύζει – Ελένη Καραΐνδρου
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Το παιδί και οι άνεμοι της Αρμενίας |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | Il bambino e i venti d’ Armenia |
| Συγγραφέας: | Arthur Alexanian |
| Εξώφυλλο: | Φίλιππος Φωτιάδης |
| Εκδόσεις: | Καλέντης, Φεβρουάριος 2021 |
| Μετάφραση: | Άννα Παπασταύρου (από τα Ιταλικά) |
| Επιμέλεια: | Βασιλική Τζόκα |
| Επεξεργασία εικόνων: | INDIGO GRAPHICS |
| Σελίδες: | 216 |
| Μέγεθος: | 13 Χ 18 |
| ISBN: | 978-960-594-078-2 |
