Το αναπτυξιακό στάδιο της εφηβείας “αποτελεί την τελική δοκιμασία της κοσμοαντίληψης των ίδιων των γονιών. Το παιδί τους… για πρώτη φορά ανοίγει το στόμα του! Και το ανοίγει με έναν τρόπο πολύ διαφορετικό από την παιδική ηλικία. Δηλαδή ενώ στην παιδική ηλικία ο γονέας έχει την ικανότητα, καλοπροαίρετα ή μη, να χειραγωγεί το μήνυμα που εκπέμπει το παιδί, με την συμπεριφορά, τις ιδέες που μοιράζεται, τις σχέσεις που κάνει τα αιτήματα που έχει, τις επιθυμίες, τα χόμπι που επιλέγει ή παύει να επιλέγει, τις σχέσεις με τις οποίες έρχεται σε ρήξη, στην εφηβική ληικία πλέον, ο έφηβος έχει αρκετή κορμοστασιά για να μπορεί να εκπέμψει ένα σήμα, απέναντι στο οποίο είναι αδύνατο ο ενήλικας να κωφεύσει και να παραμείνει δέκτης κλειστός”.
Αναπτυξιακό στάδιο; Δοκιμασία; Νομοτελειακή έξοδος του νέου ανθρώπου στη ζωή; Επαγγελματική αμφισβήτηση; Ο Αλέξης Λάππας δίχως να υποτιμά αυτές τις εκφάνσεις της εφηβείας, επιχειρηματολογεί πειστικά κατατάσσοντάς την στα δώρα της ζωής. Ένα βιολογικό δώρο που λαμβάνει κάθε άνθρωπος καθώς αφήνει πίσω του την παιδική ηλικία και κοιτάζει μπροστά του τον δρόμο της ενηλικίωσης. Αυτό το αφαιρετικό μεταίχμιο σε σώμα, νου και ψυχική ισορροπία είναι εκείνο που πρώτα απ’ όλους δοκιμάζει τον ίδιο τον έφηβο και έχει άμεσο αντίκτυπο στο οικογενειακό αλλά και ευρύτερο περιβάλλον. Το μικρό παιδάκι που ήταν υποκείμενο χειραγώγησης, συνεπειών και επιβράβευσης, τώρα συνειδητοποιεί ότι μπορεί να σταθεί μόνο του στον κόσμο, να επιβιώσει και απολαμβάνει να αμφισβητεί, να προκαλεί, να δοκιμάζει όρια και αντοχές, δικά του και άλλων, να προκαλεί το ενδιαφέρον.
Την ίδια στιγμή, ο γονιός που βλέπει το παιδί του να εισέρχεται ή να διανύει ήδη αυτό το στάδιο, οφείλει να αποφασίσει και την δική του αλλαγή σε γνώσεις, εμπειρίες, συναισθήματα, μια ριζική αναπροσαρμογή για να βρεθεί ξανά σε κοντινή απόσταση από τον έφηβο που ζει δίπλα του.
Στο βιβλίο “Το δώρο της εφηβείας” δε θα βρείτε μία φλύαρη περιγραφή της εφηβείας, καθώς τα περισσότερα από αυτά έχουν ειπωθεί δεξιά και αριστερά, από ειδήμονες και ερασιτέχνες, επιτυχώς ή εκ του προχείρου. Ο συγγραφέας στο βιβλίο αυτό περιγράφει ανάμεσα σε άλλα τρεις τρόπους γονεϊκότητας- αυταρχική, οριοθετημένη και ελευθεριακή- όπου ο καθένας θα αντιληφθεί τα χαρακτηριστικά καθεμιάς και θα δει πλεονεκτήματα τους αλλά και έναν πιθανό συνδυασμό τους που ίσως αποτελεί έναν δρόμο.
Η εφηβεία αποτελεί ταυτόχρονα δώρο προς τους γονείς και όλο το οικογενειακό σύστημα, άρα και προς την κοινωνία, αφού για πρώτη φορά το παιδί βγαίνει από το παραδομένο σύστημα αξιών και συμπεριφοράς, σπάει τα δεσμά της εξάρτησης και του εγκλεισμού στο στενό κύκλο της οικογένειας και δίνει γροθιές για να δημιουργήσει χαραμάδες μέσα από τις οποίες θα δει τους άλλους, τον κόσμο και κυρίως τον εαυτό του. Και όλο αυτό θα γίνει και με συγκρούσεις ενίοτε, ειδικά όταν το οικογενειακό σύστημα έχει αποφασίσει να σταθεί αμιγώς στις δικές του αξίες, μη προχωρώντας σε συζεύξεις.
“Ο τρόπος που ο γονιός μεγάλωσε το παιδί του δεν είναι τυχαίος: έχει κόπο μέσα του, έχει βάσανο, έχει προστριβή, έχει συμβουλές ειδικών, έχει ώρες επεξεργασίας, έχει μοναξιά, έχει αλλαγή του ίδιου του ενήλικα. Άρα ο έφηβος δεν έρχεται πάντα να αμφισβητήσει την τυχαία επιλογή των γονιών. Έρχεται να αμφισβητήσει κάτι που πολλές φορές αποτελεί ιδανικές (ειδικά για τους γονείς) συνθήκες φροντίδας ενός παιδιού.. Καλοπροαίρετα, λοιπόν, οι περισσότεροι γονείς έχουν δημιουργήσει για το παιδί τους απίστευτα φροντισμένο περιβάλλον (συγκριτικά προς τα δεδομένα που είχαν οι ίδιοι). Γι’ αυτό και η πρώτη σύκγρουση είναι εντελώς αυθόρμητη. Δηλαδή ένας εκστασιασμένος γονιός, μια μάνα ας πούμε, αναφωνεί “καλά είναι δυνατόν να μην σε ενδιαφέρει;”
Σημαντικό κεφάλαιο του βιβλίο “Το σχολικό πλαίσιο ως δυνατότητα νοηματοδότησης της εφηβείας” όπου αναδεικνύεται ο σπουδαίος ρόλος του σχολείου στην κοινωνικοποίηση του εφήβου και τη δόμηση των σχέσεων με τους άλλους εφήβους, αλλά και οι δυνατότητες των εκπαιδευτικών να εμπνεύσουν και να συμπαραταχθούν με τους εφήβους, δίνοντάς τους δρόμους, όραμα, γνώση. “Ανθρώπινη είναι η κοινωνία που δεν φοβάται να συναντηθεί με τον πόνο, δεν φοβάται να συμπεριλάβει το διαφορετικό και δεν φοβάται να παραγάγει απάντηση σε κάτι που σήμερα φαίνεται αδιέξοδο”, κλείνει έξοχα ο συγγραφέας.
Νομίζω ότι το βιβλίο του Αλέξη Λάππα θα βοηθήσει τον αναγνώστη του όχι απλώς να κατανοήσει διαφορετικά κομμάτια της εφηβείας ή να δει εκδοχές της ως δώρο, αλλά θα τροφοδοτήσει και με κάποιους μηχανισμούς καλύτερης διαχείρισης και κατανόησης του κλειστού, μαύρου κουτιού που λέγεται “έφηβος”.
Εκδόσεις Εν Πλω. Για γονείς, εκπαιδευτικούς και όχι μόνο…
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
 |
|---|---|
| Τίτλος: | Το δώρο της εφηβείας |
| Συγγραφέας: | Αλέξης Λάππας |
| Εκδόσεις: | Εν Πλω, Ιούλιος 2019 |
| Επιμέλεια: | Βασίλης Αργυριάδης |
| Σελίδες: | 192 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 19 |
| ISBN: | 978-960-619-041-4 |
