Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 3+ (target 4-6) – Picture Book
έλατο < αρχαία ελληνική ἐλάτη
Το Έλατο των Χριστουγέννων, μας ενημερώνει η έκδοση, βασίζεται σε μια πολύ ιδιαίτερη Νορβηγική παράδοση που δημιουργήθηκε το 1947: σύμφωνα με αυτήν, ο δήμαρχος του Όσλο στέλνει κάθε χρόνο στη Βρετανία ένα εντυπωσιακό χριστουγεννιάτικο δέντρο – ένα δώρο που συμβολίζει την ειρήνη και τη φιλία ανάμεσα στους δύο λαούς, κι ένα ευχαριστώ για τη βοήθεια της Βρετανίας κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι Νορβηγοί δασοπόνοι επιλέγουν το δέντρο όταν είναι ακόμα μικρό. Το αποκαλούν “Βασίλισσα του Δάσους” και του μιλούν (ακόμα και το αγκαλιάζουν!) για να το βοηθήσουν να γίνει ψηλό και δυνατό. Όταν το δέντρο μεγαλώσει, ακολουθεί η τελετή του κοψίματός του, κι έπειτα ξεκινά το μακρινό του ταξίδι, σε ξηρά και θάλασσα. Το δέντρο διασχίζει χιλιάδες χιλιόμετρα για να φτάσει στην πλατεία Τραφάλγκαρ του Λονδίνου, όπου στέκει περήφανα, ολόφωτο. Κάθε χρόνο, η Εταιρεία Ποιητών της Μεγάλης Βρετανίας ζητά από έναν ποιητή ή μια ποιήτρια να γράψει ένα ποίημα για να καλωσορίσει το δέντρο. Η Julia Donaldson έγραψε τους στίχους που αργότερα ενέπνευσαν τις εικόνες και έγιναν αυτό το βιβλίο προς τιμή του χριστουγεννιάτικου δέντρου το 2020. Πίσω στη Νορβηγία, οι δασοπόνοι φροντίζουν να φυτεύουν περισσότερα δέντρα από όσα κόβουν, ώστε να είναι σίγουροι πως τα δάση τους θα συνεχίσουν να ευημερούν. Και έχουν πάντα τα μάτια τους ανοιχτά: γιατί ποτέ δεν ξέρουν πότε θα βρουν την επόμενη “Βασίλισσα του Δάσους”.
Αυτή η σημείωση είναι άκρως απαραίτητη προκειμένου να κατανοήσουμε την πραγματική διάσταση του βιβλίου της Τζούλια Ντόναλντσον το οποίο είχε μια έντονα οικολογική απόχρωση σε κάποιες σελίδες, ωστόσο καθώς κυλούσε άλλαζε προσανατολισμό. Τι λέει η ιστορία;
Ένα δέντρο γεννήθηκε μέσα στο δάσος, ένα έλατο. Από σπόρος, βλαστάρι κι από βλαστάρι δέντρο, μικρό αρχικά, μεγάλο στη συνέχεια. “Τη μέρα που με έκοψαν ήμουν όμορφο και τόσο ψηλό”. Το φόρτωσαν σε ένα φορτηγό, το πήγαν στο πλοίο που το μετέφερε σε μια άλλη χώρα (Αγγλία, δεν κατονομάζεται, αλλά διακρίνεται οπτικά) για να στολίσει μια μεγάλη πλατεία (Τραφάλγκαρ, δεν κατονομάζεται, αλλά υποδεικνύεται από τις εικόνες: άγαλμα Νέλσον/Nelson’s Column, λιοντάρια Νέλσον). Κόσμος, παιδιά, περαστικοί, περνούν χιλιάδες καθημερινά από την πλατεία θαυμάζοντας το μεγάλο, λαμπερό έλατο.
Η καλύτερη στιγμή των γιορτών για το ίδιο το έλατο είναι όταν έρχονται τα παιδιά και τραγουδούν μπροστά του. Τραγούδια για τους ταράνδους, κάλαντα, τραγούδια για τους μάγους και το άστρο που ακολουθούσαν. Και όταν οι γιορτές τελειώσουν, το έλατο θα έχει εκπληρώσει την αποστολή του.
Σε ένα μελαγχολικό μοτίβο αυτοθυσίας που συμβαίνει λόγω μιας σημαντικής ετήσιας ανθρώπινης παράδοσης και υπενθύμισης φιλίας, η Τζούλια Ντόναλντσον αποδίδει σε σελίδες ενός εικονογραφημένου βιβλίου για παιδιά το ποίημα που έγραψε για το έλατο του 2020, δημιουργώντας ανάμεικτα συναισθήματα. Ο φόρος τιμής στους φίλους που συνέδραμαν και στάθηκαν στο πλευρό μας κατά τον πόλεμο και το όμορφο τελετουργικό που συγκεντρώνει τη χαρά των ανθρώπων τις γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων από τη μία. Η ταπεινή παράδοση του ελάτου στη μοίρα του που γνωρίζει ήδη από πολύ μικρό ότι θα είναι η κοπή και ο στολισμός της πλατείας Τραφάλγκαρ για περίπου έξι εβδομάδες και το τέλος του. Χαρμολύπη.
Οι Νορβηγοί βέβαια είναι σοβαροί άνθρωποι. Έχουν χαρτογραφημένα όλα τα δέντρα των δασών τους. Δέντρο να λείψει θα το βρουν, έτσι έχω μάθει. Και για την παράδοση αυτή, πάντα φυτεύουν ένα νέο δέντρο προς αναπλήρωση του παλαιότερου.
Από τη μία λοιπόν έχουμε μια υπεύθυνη συμπεριφορά ως προς την αναπλήρωση του δέντρου, από την άλλη αυτή η πρωτοπρόσωπη αφήγηση του ίδιου του δέντρου για όσα συμβαίνουν στη ζωή του έχει ένα πρόσημο μελαγχολίας που δεν κρύβεται.
Η Τζούλια Ντόναλντσον, αυτή η δεξιοτέχνης του λόγου και των ιστοριών, δεν προσπαθεί, νομίζω, να κρύψει αυτό το ανάμεικτο συναίσθημα∙ αντιθέτως προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ γιορτής και αναμονής, χαράς και λύπης δίνοντας βάρος στις δέσμες χαράς που απελευθερώνει αυτό το δέντρο σε χιλιάδες ανθρώπους.
Η Βασίλισσα του Δάσους κόβεται τον Νοέμβριο και είναι πάντα άνω των 20 μέτρων ύψος καθώς και περισσότερο από 50 ετών, όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα του δήμου του Λονδίνου. Στήνεται στην πλατεία με υδραυλικό γερανό και διακοσμείται με παραδοσιακό νορβηγικό τρόπο, με κάθετες χορδές από ενεργειακούς (πλέον) λαμπτήρες. Η φωταγώγησή του γίνεται στις αρχές Δεκεμβρίου κάθε έτους. Το δέντρο παραμένει στην πλατεία Τραφάλγκαρ μέχρι λίγο πριν από τη δωδέκατη νύχτα των Χριστουγέννων (5 Ιανουαρίου), οπότε και κατεβαίνει, θρυμματίζεται και κομποστοποιείται για να γίνει σάπια φύλλα.
Η εικονογράφηση της Νορβηγής Vicroria Sandoy έχει προφανείς επιρροές από το τοπίο και τα δάση της γης της, ενώ τα χρώματα των δασών της Νορβηγίας, του βόρειου σέλας και του παιχνιδιού του φωτός κυριαρχούν. Αισθαντικά αποτυπώνει και την χαρούμενη, φωτεινή, ενίοτε ομιχλώδη πλατεία Τραφάλγκαρ όπου κυριαρχούν διαφορετικοί τόνοι στον ουρανό και τα φώτα.
Είναι από τα βιβλία που γεμίζουν την ανάγνωση με ιδέες, σκέψεις, συναισθήματα, που τροφοδοτούν γνώσεις, δράσεις. Αξίζει να το γνωρίσετε.
Για αναγνώστες από 3,5 περίπου ετών.
Εκδόσεις Ίκαρος.
Αξιοποιώντας το βιβλίο
Είναι προφανείς οι περισσότερες προεκτάσεις του βιβλίου και η Julia Donaldson κατορθώνει με την αρωγή της Vicroria Sandoy να συμπεριλάβει τόσες πολλές νύξεις αλλά και ευθύβολες αναφορές:
-φιλία μεταξύ των λαών, τιμή στο παρελθόν και την ιστορία
-παράδοση, παραδόσεις των λαών, έθιμα που έχουν διπλές αναγνώσεις
-οικολογία, αναπλήρωση δέντρων, αναδάσωση, αειφορία, οικολογικό αποτύπωμα
-ηθικά διλήμματα: ένας αγώνας ρητορικής για το αν πρέπει να κοπεί ένα δέντρο για ένα τέτοιο έθιμο με επιχειρήματα και καταιγισμό ιδεών.
-δημιουργούμε οικολογικά χριστουγεννιάτικα δέντρα
-στολίζουμε μόνο φυσικά έλατα σε γλάστρες τα οποία τα συντηρούμε και τα κρατάμε στον κήπο, το μπαλκόνι, την αυλή μας
-πολιτισμοί, λαοί: Λονδίνο, Τραφάλγκαρ, Νέλσον, λιοντάρια, Όσλο, δάση, χιόνια
-φως, σκοτάδι, βόρειο σέλας, μέρα/νύχτα
Απόσπασμα
Διαβάστε απόσπασμα εδώ
Με μια ματιά
- Η Τζούλια Ντόναλντσον, αυτή η δεξιοτέχνης του λόγου και των ιστοριών, δεν προσπαθεί, νομίζω, να κρύψει το ανάμεικτο συναίσθημα της κοπής του δέντρου χάριν μιας παράδοσης 75 ετών∙ αντιθέτως προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ γιορτής και αναμονής, χαράς και λύπης δίνοντας βάρος στις δέσμες χαράς που απελευθερώνει αυτό το δέντρο σε χιλιάδες ανθρώπους.
Αντί Soundtrack
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Το έλατο των Χριστουγέννων |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | The Christmas Pine |
| Συγγραφέας: | Julia Donaldson |
| Εικονογράφος: | Vicroria Sandoy |
| Εκδόσεις: | Ίκαρος, Νοέμβριος 2021 |
| Απόδοση-Επιμέλεια: | Μάνος Μπονάνος |
| Στοιχειοθεσία/προσαρμογή: | Μαλβίνα Κότο, Ίκαρος |
| Σελίδες: | 32 |
| Μέγεθος: | 21,6 Χ 27 |
| ISBN: | 978-960-572-416-0 |
