Πόσες λέξεις βρήκαμε σε κάθε χώρα για να περιγράψουμε, να προσδιορίσουμε, να ονοματίσουμε τελικά τον “τρελό”, τον “μη κανονικό” με το μη αναμενόμενο φέρσιμο! Τρελός, μπανταβός, μουρλός, ζουρλός, κουζουλός, παλαβός/παλάβρας κ.α.
Με πόση ευκολία επί αιώνες κολλάγαμε στον τοίχο και στέλναμε στη γωνία ανθρώπους που δεν φέρονταν βάσει του κυρίαρχου εγχειριδίου! Πόσο εύκολα εν τέλει λέγαμε κάποιον “τρελό”! Μα, αλήθεια, ποιος ορίζει τις κανονικότητες; Ποιος ορίζει κάθε φορά μέχρι που εκτείνεται η λογική, ποια είναι τα σύνορά της με την “τρέλα”; Σε τι διαφέρει ο εχέφρων από τον τρελό και πώς μπορούμε να τους διακρίνουμε;
Ο ψυχαναλυτής Ντάριαν Λίντερ καταφέρνει να μετατρέψει ένα κατά βάση κλινικό βιβλίο σε ένα ενδιαφέρον φιλοσοφικό δοκίμιο. Ο συγγραφέας φανερώνει κάτι έξοχα απελευθερωτικό: ψυχική υγεία δεν υπάρχει! “Όσο περισσότερο διερευνούμε μια περίπτωση, τόσο περισσότερο βλέπουμε πως το φαινομενικά “υγιές” άτομο μπορεί να έχει ψευδαισθητικές αντιλήψεις ή συμπτώματα τα οποία δεν γεννούν συγκρούσεις στη ζωή του και επομένως δεν ελκύουν την προσοχή. Ο καθένας αντιμετωπίζει προβλήματα και τα διαχειρίζεται με ξεχωριστό τρόπο, και αυτό που ονομάζεται ψυχική υγεία μπορεί πράγματι να αποτελεί μια προσπάθεια για απάντηση και επεξεργασία των όποιων δυσκολιών. Η χρήση τέτοιων ταμπελών όχι μόνο οχυρώνει τη διαφορά μεταξύ υγείας και ασθένειας, αλλά εξαλείφει και τη δημιουργική, τη θετική πλευρά των φαινομένων της ψύχωσης”.
Ο Λίντερ διαλύει αυτό το άσπρο-μαύρο των παραδοσιακών και συνηθισμένων προσεγγίσεων. Αριστερά οι τρελοί, δεξιά οι γνωστικοί. Αποκαλύπτει ότι υπάρχουν άπειρες διαβαθμίσεις μεταξύ αυτών δύο άκρων, οι οποίες είναι ελάχιστα θορυβώδεις και λιγότερο ορατές (σιωπηλή ψύχωση). Προτείνει την ριζική αναθεώρηση του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την τρέλα αλλά και του τρόπου που αντιμετωπίζουμε αυτούς που υποφέρουν. Να μάθουμε να σεβόμαστε τις διαφορετικές πρακτικές που εφευρίσκουν τα άτομα για να σταθεροποιήσουν τη ζωή τους. Άλλες φορές αυτές οι πρακτικές συνάδουν με τις διαδεδομένες κοινωνικές επιταγές και άλλες όχι.
Είναι σημαντικό, επίσης, ότι ο Λίντερ δεν παρασύρεται από τις συνήθεις προσπάθειες αποστιγματισμού των ψυχικά νοσούντων, όπου για παράδειγμα ο Αινστάιν και ο Νεύτωνας, καίτοι θα είχαν λάβει διάγνωση σήμερα, προέβησαν σε τρομερές ανακαλύψεις στο πεδίο της επιστήμης, εξισώνοντας έτσι την αξία με την κοινωνική χρησιμότητα. Αυτή είναι η παγίδα όπου, ενώ προσπαθούμε να αποστιγματίσουμε την ψυχική νόσο, επιτυγχάνουμε το ακριβώς αντίθετο, αφού προφανώς οι περισσότεροι ψυχικά νοσούντες δε θα έχουν την κοινωνική προσφορά των δύο διακεκριμένων προαναφερθέντων.
Ο συγγραφέας περιδιαβαίνει από πολλές ιστορικές αντιφάσεις και παράνοιες, αντικρούει τις προσεγγίσεις και πεποιθήσεις, ακόμα και φαινομενικά προοδευτικές και καλοπροαίρετες, που προάγουν την διάκριση οι υγιείς εμείς και οι νοσηροί άλλοι (ευγονική, υποχρεωτική στείρωση νοσούντων) και ιχνηλατεί ιδιαιτέρως αναλυτικά αυτήν την περίπλοκη, δύσκολη πλευρά των ανθρώπων.
Μεγάλη αξία θα είχε να μπορούσε ένα τέτοιο βιβλίο να το διαβάσει και να το κρίνει κάποιος ψυχολόγος, ψυχίατρος, ψυχαναλυτής, κάποιος επαγγελματίας της ψυχικής υγείας, καθώς θα έβλεπε περισσότερα πράγματα από όσα κάποιος που απλώς του αρέσει να διαβάζει ψυχολογία ή ήταν μέρος των σπουδών του. Είναι τα φάρμακα και οι αγωγές που δίνονται επιβλαβείς; Είναι οι ψυχίατροι τόσο εκτός σύγχρονης επιστήμης όσο διαφαίνεται κάποιες φορές στο έργο του Λίντερ; Είναι ο Φρόιντ τόσο σύγχρονος ώστε να τον επικαλείται και να τον ακολουθεί κανείς τόσο κοντά; Αυτά όμως θα μπορούσε να τα απαντήσει κάποιος από τους παραπάνω. Εγώ θα μείνω στην ανάγκη να φύγουμε και στο επίπεδο των διαγνώσεων της ψυχικής υγείας από όλες τις ακραίες προσεγγίσεις και να δούμε ότι όλοι ανήκουμε μέσα στις δεκάδες θέσεις των διαβαθμίσεων της ψυχικής υγείας. Αυτό δεν χρειάζεται να είσαι επαγγελματίας της ψυχικής υγείας για να το αποδεχθείς.
Μια ιδιαιτέρως διαφωτιστική μελέτη από τον γνωστό ψυχαναλυτή Ντάριαν Λίντερ που διαβάζεται με μεγάλο ενδιαφέρον και δημιουργεί σημαντικές προεκτάσεις φιλοσοφικής σκέψης.
Εκδόσεις Κέδρος.
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Τι είναι η τρέλα; |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | What is madness? |
| Συγγραφέας: | Darian Leader |
| Μετάφραση: | Χρήστος Πάλλας |
| Εκδόσεις: | Κέδρος, Μάιος 2020 |
| Υπεύθ. τμήμ. διορθώσεων: | Μαρία Σπανάκη |
| Επιμέλεια-Διόρθωση: | Σοφία Αλεξάκη |
| Ηλ. σελιδοποίηση: | Νικολέττα Δουλάμη |
| Σελίδες: | 472 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 20,6 |
| ISBN: | 978-960-04-4936-5 |
