“Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας, Τα δεκατρία ρολόγια του Τζέιμς Θέρμπερ, είναι πιθανόν το καλύτερο βιβλίο στον κόσμο. Κι αν δεν είναι το καλύτερο, πάντως είναι κάτι διαφορετικό απ’ όσα είχαν γραφτεί πριν απ’ αυτό- κι α’ όσο ξέρω, κι απ’ όσα γράφτηκαν μετά”. Έτσι ξεκινά η εισαγωγή του Νιλ Γκέιμαν, ενός από τους κορυφαίους συγγραφείς παιδικής λογοτεχνίας.
Τα 13 ρολόγια γράφτηκαν το 1950 και εκδόθηκαν με εικονογράφηση του Marc Simont. Ο Θέρμπερ έγραψε αυτό το βιβλίο ενώ ολοκλήρωνε ένα άλλο μυθιστόρημά του. Και έχω την αίσθηση ότι το έγραψε απνευστί, έτσι ακριβώς όπως διαβάζεται. Η γραφή του είναι σαν μιας ανάσας ιστορία. Συχνά πυκνά σε πυροβολεί, σε πιάνει από το γιακά και σε πηγαίνει μπροστά, μην τυχόν και παίξει μια πιθανότητα στο νου σου να την αφήσεις.
Γιατί το χαρακτήρισε το καλύτερο βιβλίο του κόσμου ο Γκέιμαν εννοώντάς το ως ένα από τα καλύτερα; Δεν είναι παραμύθι, αλλά έχει αρκετά από τα μοτίβα του παραμυθιού. “Δεν είναι παραμύθι. Δεν είναι ποίημα, ούτε παραβολή, μύθος, νουβέλα ή αστείο. Πραγματικά δεν ξέρω τι είναι Τα δεκατρία ρολόγια. Αλλά ό,τι κι αν είναι, όπως κάποιος άλλος είπε (για κάτι διαφορετικό) στην αρχή αυτής της εισαγωγής, είναι το μόνο που έγινε ποτέ“, γράφει ευρηματικά και περιπαικτικά ο Νιλ Γκέιμαν στην τελευταία παράγραφο της εισαγωγής του.
Κάστρο, ένας κακός, μια πριγκίπισσα, ένας πρίγκιπας, ένας ακατόρθωτος άθλος, τεχνάσματα, εμπόδια, αγώνας δρόμου, βοηθοί και επιβραδυντές. Πολλοί κοινοί τόποι των παραμυθιών βρίσκουν εμβληματική θέση στα 13 ρολόγια. Πολλά από τα αρχέτυπα των παραμυθιών παίρνουν σάρκα και οστά. Όμως ο Θέρμπερ νομίζω ότι δεν γράφει ένα παραμύθι για παιδιά, δεν γράφει μια ιστορία για κάποιο συγκεκριμένο αναγνωστικό κοινό, δεν γράφει προσχεδιασμένα. Γράφει γιατί τον κατάπιε και τον ίδιο η ιστορία του, γιατί τον μάγεψε το πάγωμα του χρόνου, γιατί τον συνεπήραν τα 13 ρολόγια. Εικασίες, θα μου πείτε. Ωστόσο αυτή την αίσθηση πιθανότατα θα αποκομίσετε διαβάζοντας αυτήν την εκπληκτική ιστορία.
Όπου ένας μυστηριώδης πρίγκιπας καλείται να πετύχει το ανέφικτο, το ακατόρθωτο, προκειμένου να ελευθερώσει την πριγκίπισσα Σαραλίντα από το κάστρο του μοχθηρού Δούκα όπου ο χρόνος έχει παγώσει στις πέντε παρά δέκα για πάντα. Μαζί τους στο κάδρο, ένας Ακουστής, ένας Ψιθυριστής, ένας Αφουγκραστής, ένα Γκόλουξ, μία Χάγκα που κλαίει πετράδια όταν λυπάται πολύ για κάτι και ένα σιχαμερό Τόνταλ.
“Ο Πρίγκιπας θα χάσει τη ζωή του σ’ έναν καινούριο άθλο, τρομερό. Κάτι πολύ ψηλά για να το φτάσει, κάτι πολύ μακριά για να το βρει, κάτι πολύ βαρύ για να σηκώσει”.
Η αφήγηση του Θέρμπερ πηγαινοέρχεται μεταξύ λυρισμού, άφθαστου χιούμορ, κυνισμού και παραμυθικών σχημάτων. Κι αυτή η ακροβασία και διαρκής μετάβαση είναι εξωπραγματικά γοητευτική.
“Μοιάζω μονάχα στα μισά πράγματα που λέω πως δεν τους μοιάζω. Τ’ άλλα μισά μοιάζουν σε μένα”.
Νομίζω ότι η γραφή του Θέρμπερ στα 13 ρολόγια ασκεί μια μαγική επιρροή σε κάθε αναγνώστη. Σαγηνεύει με την ποίησή του, δαγκώνει με την ευθύτητα των λέξεων, φυλακίζει με το πραγματικά “τόσο όσο” που έχει σε όλα, λέξεις, νύξεις, σκέψεις, υποδηλώσεις.
«Τα μισά μέρη που έχω πάει δεν υπήρξαν ποτέ. Σκαρώνω πράγματα. Τα μισά πράγματα που λέω δεν μπορούν να βρεθούν. Όταν ήμουν νέος, διηγήθηκαν μια ιστορία για χαμένο θησαυρό κι οι άνθρωποι, από λεύγες μακριά, έσκαβαν στα δάση να τον βρουν. Έσκαβα κι εγώ».
Η εικονογράφηση του Daniel Egneus είναι ονειρική, με τις αποχρώσεις του παγωμένου μπλε να κυριαρχούν, ακροβατώντας ακριβώς όπως το κείμενο μεταξύ παραμυθιού και όχι, λυρισμού και μη, κυνισμού και μήπως δεν. Υψηλής αισθητικής αναμφίβολα.
Μαγικό βιβλίο. Τι άλλο να γράψεις;
Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο
Διακρίσεις
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Τα 13 ρολόγια |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | The 13 clocks |
| Συγγραφέας: | James Thurber |
| Εικονογράφηση-εξώφυλλο: | Daniel Egneus |
| Εισαγωγή: | Νιλ Γκέιμαν |
| Μετάφραση: | Δήμητρα Σίμου |
| Εκδόσεις: | Καλειδοσκόπιο, 2018 |
| Επιμέλεια-Διόρθωση: | Ελπίδα Μάντη |
| Σελιδοποίηση: | Εριφύλη Αράπογλου |
| Σελίδες: | 112 |
| Μέγεθος: | 13 Χ 20 |
| ISBN: |
978-960-471-161-1
|
