Το Τάτα;; είναι το πρώτο βιβλίο που υπογράφει στο κείμενο η Ίρις Σαμαρτζή. “Έχοντας δουλέψει μαζί της για χρόνια δεν μπορώ να πω ότι είναι το πρώτο “δικό της” βιβλίο, γιατί η Ίριδα επενδύει τόση δική της έμπνευση και δημιουργικότητα στα έργα με τα οποία καταπιάνεται, που όλα γίνονται δικαιωματικά πολύ δικά της. Η Τάτα όμως είναι το πιο δικό της. Το πιο δικό της από όλα“. Ο Αντώνης Παπαθεοδούλου στον οποίο ανήκει η παραπάνω τοποθέτηση το έβαλε στη σωστή βάση εξαρχής. Η Ί. Σαμαρτζή υπογράφει όλα τα βιβλία τα οποία εικονογραφεί, τα ζυμώνει και ζυμώνεται μαζί τους. Τώρα ήρθε η ώρα να παίξει και τους δύο ρόλους όπου η βασική της έκφραση ως εικονογράφου έδωσε το χέρι σε μπράντεφερ σε εκείνη της συγγραφέα. Το αποτέλεσμα είναι εκθαμβωτικό. Ένα βιβλίο που μπορεί να παρελάσει με παρρησία πλάι στα καλύτερα του είδους διεθνώς. Ας δούμε γιατί, κατά την κρίση μας:
Το “Τάτα” ήδη από τον τίτλο έχει δυο ερωτηματικά για να έχει ένταση η αναζήτηση και μάκρος η φωνή. “Τάτα;;”. Η ηρωίδα του βιβλίου μας δείχνει το σπίτι της και το σπίτι της καλύτερης φίλης της, της Τάτας. Κι αμέσως ξεκινάει έναν μονόλογο έκφρασης επιθυμιών γεμάτων παιδικότητα, αυθορμητισμό, αθωότητα, όλα με πρόσημο την ανεξέλεγκτη, ανόθευτη παιδική φαντασία, προτού αυτά όλα την πληρώσουν από τον κόσμο ημών των μεγαλύτερων. 
Αυτά είναι τα τρία πρώτα δισέλιδα (σαλόνια). Οι επιθυμίες/όνειρα της μικρής αποτυπώνονται με ακρίβεια, συντομία και τα συστατικά παιδικότητας που προαναφέραμε. Σταδιακά, η αριστερή σελίδα πυκνώνει σε δωμάτια, χώρους και αποτυπώσεις. Η μικρή θέλει όλο και περισσότερα. Περνάει στη δεξιά σελίδα. Μέχρι που σπρώχνει με έξοχο χιούμορ ως και το σπίτι της Τάτας όλο και πιο δεξιά. Η μικρή ηρωίδα ονειρεύεται κόσμους, είναι ευαίσθητη, θέλει να προστατεύσει ζωάκια, θέλει κήπο να φυτεύει λουλούδια (πάντα με την Τάτα μαζί), θέλει μια μικρή λιμνούλα με δυο ψαράκια, μια βιβλιοθήκη, ένα αποκλειστικό παγωτατζίδικο. Σελίδα τη σελίδα φανερώνει όλη την ομορφιά που συμβαίνει μέσα στους εγκεφαλικούς νευρώνες ενός παιδιού, τα θέλω του, λιτά ή μεγαλεπήβολα, κάποτε έχουν χάσει ίσως το στρατί και φαίνονται μερικώς εγωιστικά ή άπληστα. Η ηρωίδα της Σαμαρτζή θέλει να στεγάσει όλη την ομορφιά του κόσμου στο σπίτι της, πλάι της, να την έχει ανά πάσα στιγμή προσβάσιμη, παρέα με τη φίλη της. Ποιος από εσάς όταν ήταν παιδί δεν λαχτάρησε μια μηχανή να τρέχει παγωτό μέσα στο σπίτι του 24/7, μια τσουλήθρα μέσα στο σαλόνι του ή ένα δωμάτιο με τζαμένιο ταβάνι για να βλέπεις απευθείας άστρα; Η ηρωίδα μας μάς επαναφέρει στην τάξη των παιδικών μας χρόνων, που λησμονάμε και απομακρυνόμαστε από την ψυχή των παιδιών. Τότε που το θέλω ήταν μεγάλο και ανίκητο.
Ο κόσμος της μεγαλώνει διαρκώς, καλπάζει πάνω στις σελίδες όπως καλπάζει και γεμίζει η φαντασία των παιδιών. Στο τέλος έχει κατακλύσει όλο το δισέλιδο που έχει γίνει… τετρασέλιδο. Αλλά η Τάτα δεν είναι εκεί να απολαύσει αυτόν τον καλπασμό που έφτιαξε η φίλη της και για τις δυο τους. Και τότε αρχίζει η αναζήτηση… Τάτα;;
Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους εαυτούς μας. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους ανθρώπους μας προσφέροντάς τους κι άλλα… κι άλλα, υλικά αγαθά, χώρους, ανέσεις, κομφόρ. Κυνηγάμε το ακόμα κάτι, λίγο παραπάνω. Κι όταν έρθει αυτό, πάμε στο επόμενο “κάτι”. Και στον μαραθώνιο αυτό έχουμε ξεχάσει να κοιτάξουμε αν οι άνθρωποί μας είναι ακόμα εκεί ή όχι. Και τότε ίσως συνειδητοποιούμε ότι πάνω απ’ όλα μετράει το “μαζί”, τα βήματά και τα σώματά μας πλάι πλάι. Και όχι τα ατέλειωτα θέλω. Γιατί στο τέλος μένεις μόνος, οι σελίδες του κόσμου σου ξαναγίνονται λευκές, το χρώμα και η ύλη, όλα έχουν πάψει να έχουν σημασία. Και αρχίζεις να φωνάζει… Τάτα;; Μαρία;; Γιάννη;;
Εικονογραφικά η Ι. Σαμαρτζή χρησιμοποιεί χαρτόκουτες και σκληρά χαρτόνια, τα χαράζει, τα τσακίζει, τους δίνει μορφές, αφήνοντας τη φυσικότητα των υπολειμμάτων κάποιων ατελών εγκοπών να γλυκαίνουν, να σε φέρνουν πιο κοντά όσο σε απομακρύνουν από μια αδιάφορη τελειότητα. Ο συνδυασμός αυτών των φυσικών υλικών με τις γραφίδες, τις μολυβιές και τα πενάκια της, με τα φυσικά και τα ψηφιακά χρώματα πάνω στον τεράστιο λευκό καμβά της, συνθέτουν ένα μαγικό ξόρκι προσέλκυσης της ομορφιάς στο βλέμμα μας, έναν θρίαμβο της φαντασίας και της παιδικότητας, μια τρυφερή υπενθύμιση τι σημαίνει να είσαι παιδί. Αυτή η παράλληλη οπτική αφήγηση της εικονογράφου χαρίζει πολλαπλασιαστική δυναμική στο βιβλίο που σε κυκλώνει από παντού και ζητά μετά την καρδιά και τον νου σου και την παρατηρητικότητά σου.
Είναι ένα από τα καλύτερα βιβλία που φτιάχτηκαν τα τελευταία χρόνια. Πώς γεννήθηκε;
“Τα πρώτα μου ξαδέλφια, ο Φίλιππος κι η Ματθίλδη, ήταν και οι κολλητοί μου φίλοι σε όλες τις παιδικές αταξίες. Εκείνοι μένανε στους Αμπελόκηπους κι εγώ στο Παγκράτι. Κάποια χρονιά..πριν 30-35 χρόνια, ανάμεσα σε ένα χάος από αυτοκινητάκια, subbuteo, playmobil, ξεμαλλιασμένες cindy και χυμένα ποπ κορν στο πάτωμα, αρχίσαμε να λέμε πόσο θα θέλαμε να έχουμε την πολυκατοικία στους Αμπελόκηπους όλη δική μας. Να μένουμε μαζί, να έχουμε ένα σωρό παραμυθένια δωμάτια με όλα τα παιχνίδια του κόσμου, ορόφους με γήπεδα, με κάστρα, με μακέτες και τρενάκια Märklin και κουκλόσπιτα και…και…και…όπως λέει και η φίλη της Τάτας. Εννοείται ότι δεν μείναμε μόνο στην ιδέα, αλλά αρχίσαμε και τα αρχιτεκτονικά σχέδια, τις τομές κλπ. Αυτή ήταν η ανάμνηση που με επισκέφτηκε και ξεκίνησα να φτιάχνω την Τάτα;.” εκμυστηρεύτηκε στο ELNIPLEX η Ίρις Σαμαρτζή (book secret).
Τελικά τι χρειαζόμαστε για να περάσουμε υπέροχα με τους φίλους μας. Μετά την Τάτα;; θα ξέρετε: μόνο τους φίλους μας!
Το βιβλίο δομείται σε τουλάχιστον δύο επίπεδα, με το πρώτο να προσεγγίζει τα παιδιά από 3,5-4 ετών και το δεύτερο, λίγο πιο απαιτητικό και κάπως πιο φιλοσοφικό, να κοιτάζει προς τα παιδιά 5-7 ετών που είναι και το πιο δυναμικό κοινό του βιβλίου.
Το προτείνουμε αδιαπραγμάτευτα! Από τώρα γκραν φαβορί για ψηλά ψηλά στις Χρυσές Λίστες του ELNIPLEX 2021 την προσεχή άνοιξη.
Εκδόσεις Ίκαρος.
ΥΓ: Τάτα φωνάζει η 14 μηνών κόρη μου την 13χρονη αδερφή της που δεν έχει κανένα Τ ή Τα στο όνομά της. Ε, υπάρχουν και προσωπικές ενσταλάξεις στην ομορφιά, το καταλαβαίνετε…
Διακρίσεις
Το Soundtrack του βιβλίου
Clean Bandit – Rather Be feat. Jess Glynne *Instrumental*
Main Titles – David Arnold – The World Is Not Enough (Instrumental Version)
In The Mood For Love – Yumeji’s Theme
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Τάτα;; |
| Συγγραφέας: | Ίρις Σαμαρτζή |
| Εικονογράφηση: | Ίρις Σαμαρτζή |
| Εκδόσεις: | Ίκαρος, Νοέμβριος 2020 |
| Τυπογρ. επιμέλεια: | Μαρία Ζουράρη |
| Στοιχειοθεσία-Σελ/ποίηση: | Ηλίας Μασούρης |
| Σελίδες: | 40 |
| Μέγεθος: | 20 Χ 20 |
| ISBN: | 978-960-572-378-1 |
