Να ξεκινήσουμε από τα βασικά. Βιβλίο που μυρίζει βιβλίο, με εξαιρετική ποιότητα χαρτιού και αισθητική όπως πρέπει να είναι των βιβλίων.
Πρόκειται για άρθρα της ψυχολόγου Ανθής Δοξιάδη στο περιοδικό Γυναίκα επί σχεδόν τριάντα χρόνια στην στήλη της «Σαν μητέρα προς μητέρα» και οι εκδόσεις «Ποταμός» συγκέντρωσαν στο παρόν βιβλίο με τον όμορφα διαλεγμένο τίτλο «Ρίζες και Φτερά – Γράμματα σε γονείς». Και μιλάμε για μια εποχή όπου δεν υπήρχε διαδίκτυο, δεν υπήρχε τέτοια διάχυση επιστημονικής γνώσης, δεν υπήρχαν δεκάδες βιβλία εκλαϊκευμένης επιστήμης ή απευθυνόμενα σε επίδοξες ή ήδη μαμάδες. Έτσι, στήλες σαν αυτήν λειτουργούσαν ιδιαιτέρως βοηθητικά προς γυναίκες που αναζητούσαν κάτι άλλο πέραν αυτού που έμαθαν από το οικογενειακό περιβάλλον τους (λίγες σπούδαζαν τότε για να τύχουν με συγγράμματα και καθηγητές).
Στα άρθρα της η συγγραφέας προσπαθούσε πάντοτε να ισορροπεί μεταξύ της πολύτιμης επιστημονικής γνώσης και της κοινής λογικής, της άποψης των επιστημόνων και της διαισθητικής άποψης της μητέρας. Δεν πρόκειται για εγχειρίδιο αναπτυξιακών σταδίων της βρεφικής, παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Δεν πρόκειται για κάποιο επιστημονικό δοκίμιο.
“Ρωτάτε πώς μαθαίνει κανείς ν’ ανατρέφει τα παιδιά; Είναι η ανατροφή τέχνη; Επιστήμη; Μήπως είναι έμφυτη; Αν είναι κάτι που διδάσκεται και μαθαίνεται, πώς γίνεται αυτό; Σ’ αυτές τις δύσκολες ερωτήσεις μπορούν να δοθούν πολλές απλές απαντήσεις… απλές μεν… λάθος δε! Γι’ αυτό θα σας απαντήσω με κάπως πιο πολύπλοκο τρόπο. Η ανατροφή του παιδιού μπορεί να θεωρηθεί και τέχνη και επιστήμη μαζί. Αυτό που ονομάζω τέχνη ξεκινάει σαν κάτι έμφυτο και μεταδίδεται από γενιά σε γενιά βιολογικά. Όμως μεταδίδεται και συναισθηματικά ή από στόμα σε στόμα, δηλαδή “μαθαίνεται” (αυτή η βιωματική μάθηση συμπληρώνει αρμονικά τη βιολογική έμφυτη ετοιμότητα ωριμάζοντάς την σαν τέχνη). Σαν επιστήμη πηγάζει από έρευνες, παρατηρήσεις και ιδέες που αναπτύχθηκαν από “ειδικούς” που μελέτησαν πολλά παιδιά και κατέληξαν σε διάφορες θεωρίες. Ωστόσο, χωρίς αμφιβολία, κανείς δεν ανέθρεψε ένα παιδί λαμβάνοντας υπ’ όψιν μόνο τις συμβουλές των “ειδικών” και τα βιβλία”.
Πιστεύω πολύ σε αυτόν τον συνδυασμό που αναφέρει ήδη στο πρώτο της κείμενο η συγγραφέας. Επιστήμη, μελέτες, έρευνες αλλά και βίωμα και πείρα και διαίσθηση. Γιατί κανένα παιδί δεν είναι απολύτως ίδιο με ένα άλλο και ενώ όλα υπακούν σε κάποιες σταθερές, πάντα θα χρειαστεί διαφοροποίηση της στρατηγικής και ευελιξία υπερβαίνοντας τον κανόνα της επιστήμης και της θεωρίας.
Αυτό κάνει σε όλα της τα άρθρα η Ανθή Δοξιάδη. Δίχως να παραμερίζει την επιστήμη της εποχής της και τα πορίσματα και τις κατευθύνσεις της, προσπαθεί να μιλήσει προσωπικά, εξομολογητικά, διαισθητικά, ιχνηλατώντας σαν ψυχολόγος αλλά ταυτόχρονα και σαν γυναίκα και σαν μαμά με τις δικές παραλείψεις, αποφεύγοντας να σηκώσει το δάχτυλο και να κατηχήσει μαθητούδια.
Το σημαντικό που κάνει η Ανθή Δοξιάδη στα άρθρα της είναι πως γίνεται ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει τέλειος γονιός, μαμά και μπαμπάς (αν κι αυτούς τους είχε βάλει αρχικά σε δεύτερη μοίρα, επανορθώνοντας στην συνέχεια), δεν υπάρχει μία προσέγγιση για ίδιες περιπτώσεις, δεν υπάρχει αλάνθαστη θεωρητική γνώση, δεν υπάρχει αλάθητο. Θα κάνεις λάθη, θα μετανιώνεις συχνά, θα δοκιμάζεις και θα διαψεύδεσαι, αλλά να είσαι συνεπής και να μαθαίνεις από τις δοκιμές σου. Και όλο αυτο το κάνει με λόγο κατανοητό και αίσθημα ευθύνης, δίχως την αλαφράδα των επιπόλαιων lifestyle περιοδικών με τις συντάκτριες “να γράψουμε και κάτι για μαμάδες”.
Τέλος, ουκ ολίγες φορές, βλέπεις ότι η ανατροφή ενός παιδιού είναι κάτι πολύ περισσότερο από “μαμ, κακά και νάνι”. Και σου παρέχει πλήθος διαστάσεων της μητρότητας και της πατρότητας, της ευθύνης τους και της απόλαυσής τους.
Νομίζω ότι σε πολλές μητέρες θα αρέσει ιδιαιτέρως το βιβλίο, ακόμα και όταν δεν θα ταυτίζεστε πλήρως με την οπτική της συγγραφέα. Αλλά όμορφες όψεις της ιστορίας “ζωή με ένα παιδί” θα βρείτε όλοι, μαμάδες και μη, γυναίκες και μη.
Εκδόσεις Ποταμός.
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Ρίζες και φτερά- Γράμματα σε γονείς |
| Συγγραφέας: | Ανθή Δοξιάδη |
| Μακέτα εξωφύλλου: | Γιάννης Τοκαλατσίδης |
| Εκδόσεις: | Ποταμός, 11/2013, 6η έκδοση 1/2020 |
| Σελιδοποίηση: | Βίβιαν Γιούρη |
| Σελίδες: | 536 |
| Μέγεθος: | 17 Χ 24 |
| ISBN: | 978-960-545-032-8 |
