Παίζουμε βιβλίο; Πώς να αγαπήσουν τα παιδιά το διάβασμα, της Βίκυς Ξανθοπούλου

Ένα πρόγραμμα φιλαναγνωσίας. Αυθόρμητο, από ανάγκη να δημιουργήσεις, να προσφέρεις στα παιδιά, να διασαλεύσεις την στατικότητα της τάξης. Με τις δυσκολίες που έχει ένα εγχείρημα τέτοιο, ειδικά σε μέρος μικρό. Γεννιέται. Μεγαλώνει. Γίνεται ένα πυρήνας αναγνωστικής εμψύχωσης παιδιών που βρίσκουν μέσα σε αυτό μονοπάτια που δεν είχαν ξαναβρεί στον όμορφο τόπο τους. Καλπάζουν. Καλπάζει και η νηπιαγωγός τους μαζί. ΤΟ πρόγραμμα ξεχωρίζει, ακούγεται, βραβεύεται διεθνώς, θριαμβεύει. Η δημιουργός, η Βίκυ Ξανθοπούλου, γίνεται ένα παράδειγμα έμπνευσης.

Και να που το “Παίζουμε βιβλίο;” γίνεται βιβλίο, βιβλία για την ακρίβεια. Ένας οδηγός αναγνωστικής προσέγγισης όπου το βιβλίο επιστρέφει εκεί που πρέπει: στο κέντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, όχι ως εγχειρίδιο αλλά ως πηγή δημιουργίας, ως εστία φωτιάς για ιδέες, συναισθήματα και ολοκλήρωση.

Τι προτείνει, λοιπόν, η συγγραφέας-νηπιαγωγός μέσα από τα δύο Παίζουμε βιβλίο; για παιδιά 3-6 και 6-9 ετών; Μέσα από μεστές, ολοκληρωμένες, διασκεδαστικές, συχνά πρωτότυπες δραστηριότητες και δυναμικές συναισθηματικές και νοητικές καταστάσεις, προτείνει ένα πλησίασμα των παιδιών με τα βιβλία που να έχει νόημα για τα ίδια, για τη ζωή τους και δεν έχει καμία σχέση με το “τι θέλει να πει ο ποιητής/συγγραφέας” που μας στοίχειωσε όλους στα μαθήματα πέριξ της λογοτεχνίας. Δε μας νοιάζει τόσο τι θέλει να πει ο συγγραφέας. Μάλλον τα παιδιά δεν νοιάζει. Τα παιδιά σε ένα βιβλία δεν αναζητούν τα νοήματα. Αναζητούν τη χαρά, την ομορφιά και εκείνο που τα οδηγεί διαισθητικά στο καλό, το σπουδαίο και το δίκαιο. Έτσι, η συγγραφέας των βιβλίων προτείνει να οδηγήσουμε τα παιδιά σε μια αυθεντική σχέση με το βιβλίο, πέραν από βεβαιότητες και στείρες εκπαιδευτικές επιδιώξεις. Μέσα από χαρά, παιχνίδι, βίωμα και πολλές ιδέες και παραλλαγές θεατρικού παιχνιδιού.

Δεν το κάνει στον αέρα όμως. Σημαδεύει 19 και 13 αντίστοιχα αγαπημένα παιδικά βιβλία και προσεγγίζει αυτά. Όμως, εκτός της ουσιαστικής βουτιάς σε αυτά τα βιβλία, ακόμα και αν δεν βγάλει άλλο, τα δύο αυτά βιβλία δείχνουν με καθαρό τρόπο πώς μπορείς να αξιοποιήσεις ένα παιδικό βιβλίο σε μεγάλες ή μικρές ομάδες παιδιών, ακόμα και στο σπίτι, πώς μπορείς να οδηγήσεις το παιδί σε αναζητήσεις, σε δημιουργία, σε φαντασία και πάνω απ’ όλα να εδραιώσει μια αυθεντική σχέση με τα βιβλία και τη λογοτεχνία.

Πέρα από αγαπημένα βιβλία των εκδόσεων Παπαδόπουλος όπως Παίζουμε, Οι καλοί και οι κακοί πειρατές, Ποιος έκλεψε τον ήλιο, Πώς να κάνετε έναν ελέφαντα να χορέψει, Ζαχρά και Νικόλας, Ανέβα επίπεδο, Ονειρεύομαι με τα μάτια ανοιχτά, Το λευκό λιοντάρι, Οχ, χταπόδι λάθος πόδι (στα 3-6), Φίλοι πάνω κάτω, Από μέσα μου, Ο μικρός Κοπέρνικος και το Πάρκο των Δεινοσαύρων, Το μυστικό του μπλε κύκλου κ.α., συναντάμε μερικά ακόμα σπουδαία βιβλία άλλων εκδοτών όπως τη Χαριστική Βιβλιοθήκη των εκδόσεων Πατάκη, το ανεπανάληπτο Νοτούρνο των εκδόσεων Μάρτης, Το κίτρινο πουλάκι και το Να ένα ποίημα που γιατρεύει τα ψάρια των εκδόσεων Μικρή Σελήνη.

Ειδική μνεία θέλω να κάνω στην επιλογή του αριστουργηματικού Το δέντρο που έδινε (εκδόσεις Δωρικός), ενός βιβλίου που έχει απασχολήσει εκατοντάδες κριτικούς, διπλωματικές, μελέτες, μεταπτυχιακά, έρευνες για τους εμβριθείς συμβολισμούς του για να έρθει ο κάθε καημένος και να λέει “αχ, δεν μ’ αρέσει για τα παιδιά, είναι σκληρό“. Ένα βιβλίο το οποίο στην πραγματικότητα είναι ένα γήπεδο ολυμπιακών διαστάσεων για αξίες, σκέψεις, ιδέες, συναισθήματα, παιχνίδι για κάθε παιδί.

Το παίζουμε βιβλίο; δεν είναι απλώς δυο βιβλία φιλαναγνωσίας ή αναγνωστικών εμψυχώσεων. Είναι δύο βιβλία αποκατάστασης της πραγματικής διάστασης του βιβλίου στην τάξη και τη ζωή του παιδιού. Θα βρείτε πολλά που θα ενεργοποιήσουν εσάς τους ενήλικες πρώτα, ώστε να προβείτε σε όσα η σύγχρονη εκπαίδευση και διαπαιδαγώγηση επιτάσσει.