Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 20m+ (target 2-4) – Εικονογραφημένο βιβλίο για παιδιά
Η πρώτη έκδοση των τριών βιβλίων του Φώκου έγινε το 2002. Φέτος συμπληρώνονται 20 χρόνια.
Ένα πολύ ιδιαίτερος ήρωας, είκοσι χρόνια μετά, πλησιάζει ξανά το αναγνωστικό κοινό.
Περί τίνος πρόκειται
Στο Ο Φώκος νόμιζε ότι ήθελε να κοιμάται με παρέα, ο ήρωας θέλει να κοιμάται με τους γονείς του, είτε στο δωμάτιο τους, είτε στο δικό του, με αποτέλεσμα να δυσκολεύει η οικογενειακή ζωή ποικιλοτρόπως. Το εύρημα του συγγραφέα είναι κάτι παραπάνω από λυρικό. “Να κοιμηθούμε αγκαλιά, να μπερδευτούν τα όνειρά μας“. Αγαπητέ Βασίλη, ο Ηλιόπουλος το είχε γράφει μια πενταετία περίπου πριν από εσένα. Ε, αυτό: άρχισαν να μπερδεύονται τα όνειρα του Φώκου με των γονιών του, να βλέπει, ας πούμε, ότι αργεί στη δουλειά. Αυτή είναι μια θαυμάσια έξοδος από την συγκοίμηση (co-sleeping) που δεν είναι το μεγαλύτερο κακό, αλλά όσο τη διαιωνίζεις, τόσο εμποδίζεις το παιδί να αυτονομηθεί, αλλά και το ζευγάρι να συναντηθεί.
Στο Ο Φώκος νόμιζε ότι ήταν άρρωστος αρρωσταίνει και με τις οδηγίες του γιατρού γίνεται καλά, ωστόσο αποκτά ένα διαρκές άγχος μην ξαναρρωστήσει. Βάζει συνέχεια θερμόμετρο, πίνει σιρόπι, μέχρι που αποφεύγει να βγει να παίξει με τους φίλους του. Ξανά στους γιατρούς, ξανά “δεν έχει τίποτα, απλά φοβάται”, παρών ο φόβος του ξανά. Και όλη αυτή η ανακυκλούμενη νοσοφοβία πώς λύνεται; Με συμβουλές και “πάψε να φοβάσαι;”. Θα ήταν πολύ εύκολο και βολικό να συμβαίνει αυτό που λένε οι γιατροί ελαφρά τη καρδία. Είναι σημαντικός και ο X factor σε τέτοιες περιπτώσεις. Βλέπει τους φίλους του από το παράθυρο. Μια νέα φίλη έχει έρθει στην παρέα. Του κεντρίζει το ενδιαφέρον. Να ο τρόπος να ξεπεραστεί ο φόβος, η φοβία, για την ακρίβεια, για επανανόσηση: το νέο ερέθισμα, το ειλικρινές κίνητρο που θα σε σηκώσει από τη βολική σου πολυθρόνα. Όπως η φιλία. Ή… και ο έρωτας.
“Μπα, δε νομίζω. Ξέρω όσα μου χρειάζονται“, αποκρίνεται ο Φώκος στη μητέρα του όταν εκείνη του ανακοινώνει ότι φέτος θα πρέπει να πάει σχολείο, στο βιβλίο Ο Φώκος νόμιζε ότι μισούσε το σχολείο. Το μισούσε το σχολείο. Έτσι έλεγε. Και μερικά ακόμα πιο χαριτωμένα. “Να δείτε που έφτιαξαν το σχολείο για να μας ξεφορτωθούν”, είπε στους φίλους του. Το προηγούμενο βράδυ δεν κοιμήθηκε και το επόμενο πρωί πήγε με το ζόρι. Και όταν η δασκάλα τους ανακοίνωσε ότι στο σχολείο υπάρχουν κανόνες; “Το σχολείο είναι χάλια”. Την επομένη μάλιστα πήγε παρέα με τη μαμά του, η οποία μπήκε και στην τάξη και κάθισε μαζί του. Όσο η μαμά του μιλούσε με τη δασκάλα στο διάλειμμα, ο Φώκος έκανε γνωριμία με ένα κορίτσι και την κάλεσε σπίτι του. Ήρθαν και όλοι οι φίλοι. Αποφάσισαν να φτιάξουν τη χώρα των παιδιών, χωρίς σχολεία. Μια χώρα όπου θα παίζουν και θα μαθαίνουν χωρίς τους μεγάλους. “Αυτή η χώρα μού θυμίζει σχολείο. Σκέψου το…” είπε στον Φώκο το κορίτσι. Λες;
Εστιάζοντας
Είκοσι χρόνια από την πρώτη έκδοση των τριών βιβλίων του Φώκου. Ενός ήρωα που προσπαθούσε να βρει και να αναδιατάξει τον εαυτό του, να περπατήσει τον δρόμο της προσωπικής αλλαγής, βαδίζοντας από την αδυναμία και την ατέλεια προς τη βελτίωση και την ωρίμανση μέσω της αναπλαισίωσης. Που σημαίνει ότι οι εμπειρίες που ενσωματώνει ο Φώκος τον οδηγούν σε σταδιακή αλλαγή οπτικής γωνίας και εκ του αποτελέσματος αλλαγή του εαυτού του.
Κατά τη γνώμη μου πρόκειται για έναν ήρωα και μια σειρά βιβλίων που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής από το αναγνωστικό κοινό. Δεν γνωρίζω τι γκελ έκανε στο κοινό το 2002 όταν κυκλοφόρησε. Σήμερα πάντως, δυο δεκαετίες μετά, μοιάζει φρέσκο και με δυναμικό περιεχόμενο που έχει διάφορες διαστάσεις.
Και στα τρία βιβλία, ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος δεν υιοθετεί τις εύκολες απαντήσεις και τις συνταγές των παντογνωστών life coach που θα βρεις δω κι εκεί, σε βιβλία και διαδίκτυο, φορτώνοντας τους γονείς με ακόμα μεγαλύτερο άγχος, αυτό του “εγώ γιατί δεν μπορώ να το κάνω αυτό; ή Και αυτό πώς γίνεται;“. Σε τρία πολύ σημαντικά ζητήματα στις ζωές των οικογενειών και των παιδιών τους, τη σχολική φοβία, τη νοσοφοβία και την απαίτηση συγκοίμησης, ο συγγραφέας προτείνει να εμπιστευθούμε τον χρόνο, τη συγκυρία, το ερέθισμα, το ένστικτο, τη ζωή και τις εμπειρίες που μας προσφέρει. Να δημιουργήσουμε το καινούριο ή να αφήσουμε τον χρόνο να λειτουργήσει υπέρ του παιδιού. Να μη δράσουμε με θόρυβο, με ένταση, με επιστροφή άγχους και φόβου ότι κάτι πάει στραβά. Τίποτα δεν πάει στραβά. Οι φοβίες και οι φόβοι είναι φυσιολογικοί στη ζωή όλων των ανθρώπων, πόσο μάλλον των παιδιών. Ορισμένες φορές είναι και ευεργετικοί. Το ζήτημα είναι να τους βλέπεις, να τους ερευνάς, να είσαι σε επαγρύπνηση. Κάποιες φορές μπορεί να μην αρκεί ο χρόνος, αλλά να απαιτείται πιο συντονισμένη παρέμβαση. Αυτή η ματιά είναι μια μετρημένη, καλοζυγισμένη και -επιτρέψτε μου- αποδοτική σε πολλά επίπεδα στάση ζωής που προτείνεται από τον συγγραφέα και δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω και να καλέσω και τους αναγνώστες να το πράξουν.
Η απλότητα των τριών ιστοριών, οι ήρεμες λέξεις τους, η ήπια πλοκή τους, το χιούμορ, η απουσία διδαχών ή χειριστικού λόγου και συνταγογραφημένης επιτυχίας, η συντομία και η γρήγορη εξέλιξή τους δίχως χρονοτριβές, βοηθούν τον μικρό αναγνώστη να μπει εύκολα και βαθιά μέσα τους, να ταυτιστεί με τη χαριτωμένη φώκια και τους άλλους ήρωες και να ηρεμήσει αντίστοιχους ή αυτούς τους φόβους του.
Η εικονογράφηση της χαράκτριας, γλύπτριας και ζωγράφου Έλλης Κελεμένδρη χαρακτηρίζεται από ευαισθησία και τρυφερότητα, ήπια παλέτα με παλ χρώματα, αρκετά οπτικά ερεθίσματα για τον μικρό αναγνώστη και απλές μορφές. Αναδεικνύονται όσα οι ιστορίες ξετυλίγουν, δίχως να μπαίνει σε περίπλοκες εικαστικές εικόνες.
Τη θεωρώ μια πολύ αξιόλογη πρόταση αυτή τη σειρά. Όσο κι αν οι περισσότεροι συγγραφείς όταν γράφουν δεν έχουν στο μυαλό τους κάποια ηλικία, όταν εκδίδεται ένα βιβλίο προφανώς και απευθύνεται σε κάποιο κοινό, περιορισμένο ή ευρύτερο. Αυτή η σειρά ξεκάθαρα μπορεί να διαβαστεί σε παιδιά από περίπου 2 ετών μέχρι και σίγουρα τα 4-5. Το κοινό αυτής της δύσκολης ηλικίας όπου ο αναγνώστης αρχίζει να χτίζεται είναι απαιτητικό και δεν το κρατάς εύκολα. Ο Φώκος έχει τα υλικά να το κάνει.
Εκδόσεις Πατάκη.
Απόσπασμα
Διαβάστε απόσπασμα εδώ και εδώ και εδώ
Διακρίσεις
Αναγραφή στη λίστα White Ravens για το Ο Φώκος νόμιζε ότι ήθελε να κοιμάται με παρέα.
Το Soundtrack του βιβλίου
Θέλω σχολείο | Νεφέλη Φασούλη, Σπύρος Γραμμένος
Βασίλης Παπακωνσταντίνου – Να Κοιμηθούμε Αγκαλιά
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Ο Φώκος νόμιζε ότι ήταν άρρωστος (#1) Ο Φώκος νόμιζε ότι μισούσε το σχολείο (#2) Ο Φώκος νόμιζε ότι ήθελε να κοιμάται με παρέα (#3) |
| Σειρά: | Φώκος |
| Συγγραφέας: | Βαγγέλης Ηλιόπουλος |
| Εικονογράφος: | Έλλη Κελεμένδρη |
| Εκδόσεις: | Πατάκη, Φεβρουάριος 2022, Α’ έκδοση Απρίλιος 2002 |
| Σχεδιασμός εξωφύλλου: | Φαίη Κολοκυθά |
| Διορθώσεις: | Βασίλης Τζούβαλης |
| Σελίδες: | 24 |
| Μέγεθος: | 22,5 Χ 21 |
| ISBN: | 978-960-16-9785-6 978-960-16-9923-3 978-960-16-6165-0 |
