Ο Δημήτρης Λουκάτος είχε κατηγοριοποιήσει τα ελληνικά παραμύθια, (Λουκάτος, Δημήτριος Σ., 1972, Νεοελληνικοί παραμιόμυθοι, Ερμής) σε τέσσερις βασικές κατηγορίες:
α) μυθικά ή ξωτικά παραμύθια(μαγικά), β)διηγηματικά ή κοσμικά (νοβελιστικά), γ) θρησκευτικά ή συναξαρικά παραμύθια και δ) τα ευτράπελα ή σατιρικά παραμύθια τα οποία αφορούν σε ευτράπελες διηγήσεις που έχουν σκωπτικό τόνο και περιπετειακό τρόπο παθήματα ανθρώπων, με απώτερο σκοπό να διδάξουν. Η καθηγήτρια ΠΤΠΕ του Πανεπιστημίου της Θεσσαλίας κα Τασούλα Τσιλιμένη στην εργασία της “Οι παραλλαγές του λαϊκού παραμυθιού και τα ευτράπελα παραμύθια ως υλικό για την αξιοποίησή τους στη διαπολιτισμική εκπαίδευση” αναφέρει: “Οι ευτράπελες ιστορίες/παραμύθια προκαλούν το γέλιο, τη θυμηδία, που είναι φυσιολογικό φαινόμενο και πανανθρώπινη ιδιότητα. Το ευτράπελο ως συνώνυμο του χιούμορ χαρακτηρίζει κάθε κοινωνία σύγχρονη ή παλαιότερη”.
Αυτό το είδος παραμυθιών, ακριβώς για το χιούμορ τους, τη διακωμώδηση και τα αστεία παθήματα των ηρώων τους, αρέσει πολύ στα παιδιά. Αρέσει γιατί είναι ξεκάθαρο, γιατί τους δίνει άμεσες πάσες για γέλιο και σκέψη, γιατί τα έλκει ο συνήθης κλιμακωτός τους χαρακτήρας και τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα τους, κυρίως όμως γιατί κατά την ανάγνωσή/ακρόασή του περνάνε καλά.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά ευτράπελα παραμύθια είναι το “Ο ποντικός και η θυγατέρα του” το οποίο κατέγραψε από την προφορική μας παράδοση ο σπουδαίος καθηγητής λαογραφίας Γεώργιος Μέγας. Και τι χρειάζεται λοιπόν κάποιος να ξαναπεί ένα λαϊκό παραμύθι που έσωσε ο σπουδαίος αυτός λαογράφος; Μα τα λαϊκά παραμύθια έχουν αυτήν ακριβώς την μαγεία: να τα λες και να τα ξαναλές, ακόμα κι εσύ ο ίδιος αλλιώς, να τους προσθέτεις και τους αφαιρείς, να τα ντύνεις και να τα απογυμνώνεις, να βλέπεις τις αντιδράσεις των ακροατών και την έκπληξή τους σε κάποια αλλαγή που γνωρίζουν ότι δεν υπήρχε στην εκδοχή που γνώριζαν.
Πόσο (επιμένω στο πόσο) μάλλον όταν την διασκευή την κάνει μια συγγραφέας που χειρίζεται εξαιρετικά τις λέξεις, που ξέρει καλά να φτιάχνει εκείνη την μαγική ατμόσφαιρα των παλιών παραμυθιών. Δεν το γράφω για να το γράψω, την έχω δει δια ζώσης να αφηγείται και να μαγεύει την Φίλια Δενδρινού, έχω δει την προσοχή στις λέξεις και στην τονικότητα, την εκφραστικότητά της, έχω δει και τους μικρούς ακροατές να την κοιτούν με μεγάλη προσήλωση.
Μια τέτοια εργάτρια του λόγου και της αφήγησης δεν θα έκανε τίποτε λιγότερο από αυτό που έκανε: ένα πολύ όμορφο ταξίδι σε όλον τον κόσμο των λαϊκών παραμυθιών με την δεξιοτεχνία των ικανών παραμυθάδων, μια δουλεμένη ξενάγηση των παιδιών στον αμέτρητο πλούτο της ελληνικής γλώσσας, της γλώσσας των ποιητών και των λαλητάδων, των σοφών γιαγιάδων και των τρανών ταξιδευτών. Λέξεις μαγικές όπως τσατσαροχτένι, μαλάματα, παραγιός, ξανθό σιτάρι, μαντάτο, χρυσοκέντητες, πυργοδέσποινες, δημιουργούν ένα παχύ, ανθεκτικό υπόστρωμα που θα ανασυρθεί κάποτε από τους μικρούς ακροατές/αναγνώστες και θα τους σηκώσει ένα μπόι ψηλότερα.
Με τους πολλούς έμμετρους, ομοιοκατάληκτους στίχους, που τραγουδιούνται (ακόμα και σε γνωστούς ρυθμούς), η γνωστή ιστορία του υπερφιλόδοξου, αμετροεπούς ποντικού που ήθελε να μεγαλοπαντρέψει την κόρη του γίνεται ακόμα πιο ζωντανή, πιο εύληπτη, πιο διασκεδαστική, καθώς το χιούμορ περισσεύει.
Μια ιστορία μέσα από την οποία ο θυμόσοφος λαός της ελληνικής γης, στα χνάρια του Αισώπου, της αριστοφανικής σάτιρας και των δημοτικών τραγουδιών, οδηγεί τον ήρωα πατέρα ποντικό στην… πραγματικότητα, στο μέτρο του λόγου και της μεγαλομανίας.
Με την εικονογράφηση της Εύης Τσακνιά που παντρεύει τις ρεαλιστικές γραμμές με κάποιες πιο μοντέρνες σκέψεις δημιουργώντας ένα ενδιαφέρον μείγμα που εν τέλει ταιριάζει με τον χαρακτήρα του κειμένου.
Προτείνεται για ανάγνωση, για θεατρικό παιχνίδια, δραματοποίηση, για τραγούδι και χορό, για παράσταση, για επιτόπιο δρώμενο, για ο,τι τραβάει η ψυχή σας. Απολαυστικό.
Εκδόσεις Εν Πλω.
Διακρίσεις
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Ο ποντικός και η θυγατέρα του |
| Συγγραφέας: | Φίλια Δενδρινού |
| Εικονογράφηση: | Εύη Τσακνιά |
| Σελιδοποίηση: | Μαριάννα Αθυμαρίτη |
| Εκδόσεις: | Εν Πλω, Φεβρουάριος 2019 |
| Σελίδες: | 40 |
| Μέγεθος: | 24 Χ 21,6 |
| ISBN: | 978-960-619-035-3 |
