Διαβάζεται σε 2′-Ηλικιακό κοινό: 9+ (target 10-14) – Λογοτεχνία… γνώσεων
Ἀνάθεμά σε, ξενιτιά, μὲ τὰ φαρμάκια πὄχεις!
Θὰ πάρω ἕναν ἀνήφορο νὰ βγῶ σὲ κορφοβούνι,
νὰ βρῶ κλαράκι φουντωτὸ καὶ ριζιμιὸ λιθάρι,
νὰ βρῶ καὶ μία κρυόβρυση, νὰ ξαπλωθῶ στὸν ἴσκιο,
νὰ πιῶ νερὸ νὰ δροσισθῶ νὰ πάρω λίγη ἀνάσα,
ν᾿ ἀρχίσω νὰ συλλογισθῶ τῆς ξενιτιᾶς τὰ πάθη,
νὰ εἰπῶ τὰ μαῦρα ντέρτια μου καὶ τὰ παράπονά μου.
Από Το τραγούδι της ξενιτιάς, Κώστας Κρυστάλλης
«Αι σκιαί του Άδου». Αυτό ήταν το ποίημα με το οποίο ο Κώστας Κρυστάλλης, δεκαεννιάχρονος τότε κι αβάπτιστος στη φωτιά των λέξεων ποιητής, λαμπαδηδρομεί ως άλλος πυρφόρος καίγοντας τις καρδιές των ακόμα υπό Οθωμανική κατοχή κατοίκων της Ηπείρου, η οποία τελικά θα πρέπει να περιμένει ως τους Βαλκανικούς πολέμους για να ενσωματωθεί μερικώς στην Ελλάδα (η βόρεια προσαρτήθηκε από την νεοσύστατη τότε Αλβανία).
Ο κόσμος ξεσηκώνεται. Οι Τούρκοι που έχουν το προηγούμενο της απώλειας ενός μεγάλου μέρους της ελληνικής πλέον επικράτειας προσπαθούν να κρατήσουν ό,τι ακόμα κρατιέται. Ο Κρυστάλλης διώκεται και για να γλιτώσει δραπετεύει ουσιαστικά για την ελεύθερη Αθήνα τον Ιανουάριο του 1889, καθώς τα τουρκικά δικαστήρια τον καταδίκασαν ερήμην σε εικοσιπενταετή εξορία στην εξωτική Βαγδάτη.
Αυτήν την ιστορία, αυτήν την σφραγίδα Ελευθερίας, θέτει ως αφετηρία στο Συρράκο της Ηπείρου, ιδιαίτερη πατρίδα του Κρυστάλλη, η συγγραφέας Ιφιγένεια Μαστρογιάννη και δημιουργεί έναν ήρωα, τον νεαρό μαθητή -δευτέρας προς τρίτη γυμνασίου- Οδυσσέα που κινά τα βήματα του ποιητή να ακολουθήσει.
Ο παππούς του ήταν ονομαστός ξυλογλύπτης στο Μέτσοβο και ο Οδυσσέας ονειρεύεται κι αυτός να μείνει στον δύσκολο τόπο και να ακολουθήσει τα χνάρια του, παρά τις παραινέσεις του πατέρα του. Μέσα από τα χέρια του παππού και του εμβληματικού για τον τόπο ποιητή, το μυαλό του νεαρού Οδυσσέα φλέγεται ετοιμάζοντας τη δική του “σφραγίδα της ελευθερίας”.
Η Ιφιγένεια Μαστρογιάννη δεν γράφει απλώς για να υμνήσει έναν Έλληνα ποιητή με σύντομη αλλά σημαντική συνεισφορά στα Γράμματα, ούτε για να τραγουδήσει πάνω στο τραχύ τοπίου της πατρίδας του. Ανασηκώνει την αξία της ποίησης, τους δεσμούς που δημιουργούν οι ποιητές με τους τόπους τους, με τους ανθρώπους που ζουν εκεί μετά από αυτούς και τιμούν τα βήματά τους. Αυτό το φανέρωμα του μοναδικού αυτού δεσμού γίνεται παράλληλα με τα όνειρα ενός νεαρού που βλέπει μπροστά του τους βράχους του τόπου του, με το νοιάξιμο των ανθρώπων των μικρών κοινωνιών για τις έμβιες σφραγίδες του τόπου τους, τους ποιητές και με την ανάσα του ίδιου του τόπου που βαριανασαίνει κάτω από το βρόγχο των μεγάλων αστικών κέντρων.
Οι προσεγμένες λέξεις και η εσωτερικότητα της αφήγησης της συγγραφέα φέρουν τη δική τους σφραγίδα, το δικό τους ειδικό βάρος και με τον ρυθμό εκείνης της γης αλλά και του πρόωρα χαμένου ποιητή, αποτυπώνουν τη φωνή του που ενώνεται με κάθε έναν που μέσα από την χοάνη του χρόνου και της Ιστορίας προσπαθεί -και θέλει- να την ακούσει.
“Ήταν μια λέξη μοναχά∙ ελευθερία”. Ελευθερία να γίνεις αυτό που θέλεις, πέραν των περιορισμών που σου τίθενται. Ελευθερία να ακολουθήσεις τους δικούς σου δρόμους, όχι πάντα διανοιγμένους από τα ερπυστριοφόρα του ορθολογισμού.
Εξώφυλλα και χειροποίητα σκίτσα σαν από μολύβια της εποχής βγαλμένα, από τον καταξιωμένο και πάντοτε καλαίσθητο Φίλιππο Φωτιάδη, ο οποίος δίχως χρώμα και ρεαλιστική καθαρότητα δίνει το στίγμα του τόπου, των σπιτιών, των ανθρώπων, της εποχής.
Εκδόσεις Καλέντη.
Με μια ματιά
- Η Ιφιγένεια Μαστρογιάννη δεν γράφει απλώς για να υμνήσει τον ποιητή Κώστα Κρυστάλλη από το Συρράκο της Ηπείρου με σύντομη αλλά σημαντική συνεισφορά στα Γράμματα, ούτε για να τραγουδήσει πάνω στο τραχύ τοπίου της πατρίδας του. Ανασηκώνει την αξία της ποίησης, τους δεσμούς που δημιουργούν οι ποιητές με τους τόπους τους, με τους ανθρώπους που ζουν εκεί μετά από αυτούς και τιμούν τα βήματά τους.
- Σχέδια από τον καταξιωμένο και πάντοτε καλαίσθητο Φίλιππο Φωτιάδη.
Το Soundtrack του βιβλίου
Κλέφτικο-Χρήστος Οικονομίδης-Κώστας Κρυστάλλης
Στον τόπο του Σταυραετού-Συρράκο
Χρυσό πουλί μου- Λαυρέντης Μαχαιρίτσας
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Ο Ποιητής και η Σφραγίδα της Ελευθερίας |
| Συγγραφέας: | Ιφιγένεια Μαστρογιάννη |
| Σχέδια: | Φίλιππος Φωτιάδης |
| Εκδόσεις: | Καλέντης, Φεβρουάριος 2021 |
| Σχεδιασμός σειράς-επιμέλεια: | Βασιλική Τζόκα |
| Μακέτα εξωφύλλου: | Βασιλική Τζόκα |
| Επεξεργασία εικόνων: | INDIGO GRAPHICS |
| Σελίδες: | 112 |
| Μέγεθος: | 13 Χ 18 |
| ISBN: | 978-960-594-077-5 |
