Ο Γκάρι είναι ένας γάιδαρος λίγο αλλιώτικος από τους περισσότερους. Καλά το ότι μιλάει δεν το λες και είδηση αφού τα περισσότερα ζώα μιλούν στα παιδικά βιβλία κι είναι μια σύμβαση-κοινός τόπος. Αλλά το ότι πετάει και μάλιστα πίσω στο χρόνο, τον κάνει ανεπανάληπτα μοναδικό. Καβάλα στη ράχη του, ο Αστερής και η Βάγια, δυο μικρά παιδιά με αγάπη για τα ταξίδια, την ιστορία και τη γνώση, θα βρεθούν κάπου 1000 χρόνια πίσω, στα άγνωστα, για πολλούς ακόμα Έλληνες, βυζαντινά χρόνια. Εκείνης της περιβόητης βυζαντινής αυτοκρατορίας που όλοι ξέρουμε να την επικαλούμαστε αλλά σαν κληθούμε να πούμε κάτι περισσότερο, επαναλαμβάνουμε το όνομα Άγια Σοφιά καμιά εικοσαριά φορές σαν τιμωρία.
Ο Γκάρι, ο Αστερής και η Βάγια θα μας ξεναγήσουν σε όλο το φάσμα της ιδιωτικής, δημόσιας και πολιτικοκοινωνικής ζωής των βυζαντινών χρόνων. Θα μας γνωρίσουν με τη σειρά, το βυζαντινό σπίτι, τις συνήθειες και τη θέση των γυναικών και των παιδιών, το σχολείο, την θαυμαστή κουζίνα τους, τις αγροτικές εργασίες, τις χειμερινές ασχολίες, τη βυζαντινή αγορά, τις μεγαλοπρεπείς εκκλησίες, τους στρατιώτες, το λιμάνι, το βυζαντινό παλάτι, τις διασκεδάσεις και τις συνήθειες των πολιτών του Βυζαντίου.
Κι όλα αυτά όχι ως μια στείρα παράθεση πληροφοριών, αλλά μέσω ενός έξυπνου διαλόγου μεταξύ των τριών πρωταγωνιστών. Η Βάγια και ο Αστέρης είναι παρατηρητές, εντοπίζουν πράγματα και σημάδια γύρω τους. Ο Γκάρι είναι ο φορέας της γνώσης (ανατρεπτικό να είναι ο γαιδαράκος και όχι οι άνθρωποι οι γνώστες), αυτός που θα μας καταστήσει κοινωνούς σημαντικών πληροφοριών για όλους τους παραπάνω τομείς της ζωής στο Βυζάντιο. Κάπως έτσι φωτίζονται στο νου του μικρού παιδιού δεκάδες σημεία της ζωής μιας ιστορικής περιόδου σαν κι αυτή αλλά και δημιουργούνται εναύσματα για περαιτέρω αναζήτηση, διάλογο και γνώση. Μιας ιστορικής περιόδου θολής, δύσκολης, ίσως σκοτεινής για τους περισσότερους Έλληνες.
“Σκοτεινό” είναι ό,τι δεν γνωρίζουμε”, μας εξομολογείται η συγγραφέας Εύη Τσιτιρίδου-Χριστοφορίδου. “Και ό,τι δεν γνωρίζουμε, συχνά, δεν το αγαπάμε, ενώ το αξίζει. Το γιατί δεν το γνωρίζουμε, είναι μία πολύ μεγάλη συζήτηση και υπάρχουν εξαιρετικοί επιστήμονες και διανοούμενοι που μπορούν να μας διαφωτίσουν σχετικά. Θα αναφέρω απλώς την κυρία Αρβελέρ.
Κι όσο για τους λόγους που διάλεξε την ενασχόληση με αυτό το δύσκολο και θα έλεγα αντιεμπορικό θέμα, αυτήν την ιστορική περίοδο, είναι ξεκάθαρη: “Προσωπικά, από παιδί με ενδιέφερε το Βυζάντιο. Ίσως η καταγωγή μου από τον Πόντο και την Κρήτη και οι ιστορίες που άκουγα από τους πρόσφυγες συγγενείς μου να έπαιξαν ρόλο. Στο σχολείο, ως μαθήτρια, το Βυζάντιο με τον τρόπο που το διδαχτήκαμε (ή μάλλον δεν το διδαχτήκαμε τελικά…) με δυσκόλεψε πολύ, όπως σημείωσα και στον πρόλογο του βιβλίου μου “Βυζαντινή Κωνσταντινούπολη”, που απευθύνεται στα μεγαλύτερα παιδιά (εκδόσεις Πατάκη). Τα τρία παιδικά βιβλία που έγραψα και σχετίζονται με το Βυζάντιο (το τρίτο είναι “Το Αλφαβητάρι της Αγίας Σοφίας” από τις εκδόσεις Ακρίτας) είναι η δική μου πρόταση στο πώς θα ήθελα να διδαχτώ το Βυζάντιο στο σχολείο και όχι μόνο. Αλλά είναι και η έκφραση και το καταστάλαγμα των προσωπικών βιωμάτων που απέκτησα εδώ και 10 χρόνια, καθώς έχω συνδέσει τη ζωή μου με έναν άνθρωπο που γεννήθηκε, μεγάλωσε και συνεχώς επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη και βέβαια και με την οικογένειά του. Από τον ίδιο αλλά και από τους γονείς του, που δίδαξαν στα ομογενειακά σχολεία της Πόλης για 40 και πλέον χρόνια, χρόνια πολύ δύσκολα για τον Ελληνισμό εκεί, από το ήθος, την αλήθεια και την αγάπη τους εμπνεύστηκα και θέλησα να προσφέρω κι εγώ ένα μικρό λιθαράκι στη γνώση και στη μνήμη αυτής της ιστορικής περιόδου.”
Η Ιστορία που σε πολλούς μαθητές φαντάζει ως ένα ακόμα βαρετό μάθημα. Γενιές Ελλήνων μαθητών μεγάλωσαν με την περίφημη αποστήθιση στις δέσμες, με τη βασιλεύουσα παπαγαλία ημερομηνιών να δίνει το στίγμα και τους βαθμούς στον έλεγχο. Αλλά η γνώση δεν είναι ακριβώς αυτό.
“Θα έλεγα ότι τα σχολικά βιβλία της ιστορίας συχνά μπερδεύουν και αποπροσανατολίζουν τα παιδιά και δύσκολα τα προσελκύουν στο να γνωρίσουν και να αγαπήσουν την Ιστορία. Όμως η Ιστορία δεν είναι απλή παράθεση γεγονότων και απομνημόνευση, ή έστω δεν είναι μόνο αυτό. Η Ιστορία είναι η Επικοινωνία μας με το παρελθόν μας, τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο. Κι η Επικοινωνία είναι Αλληλεπίδραση. Στα βιβλία μου προσπάθησα να υπηρετήσω αυτήν την Αλληλεπίδραση, που με την ενθάρρυνση και των ενηλίκων (εκπαιδευτικών, γονέων, κ.ά.), μπορεί να μετατρέψει για τα παιδιά όλων των ηλικιών το μάθημα της Ιστορίας σε Βίωμα. Γι’ αυτό και πρότεινα μία σύνθεση λογοτεχνικής αφήγησης, γνώσεων και δραστηριοτήτων. Η καλύτερη ανταμοιβή για μένα είναι να ακούω από τα παιδιά την ερώτηση: “κυρία, δεν μπορείτε να τους πείτε να κάνουμε το δικό σας βιβλίο στο μάθημα της ιστορίας;”, καταλήγει η συγγραφέας.
Η εικονογράφηση της Λέλας Στρούτση εξαιρετικά πετυχημένη σε ένα θέμα κι έναν κόσμο που δεν εικονογραφούνται εύκολα. Τα χρώματά της γίνονται πολύτιμος σύμμαχος του κειμένου αλλά και του αναγνώστη.
Το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας (5-8 ετών) και βασικό σκοπό έχει να ταξιδέψει τα μικρότερα σε ηλικία παιδιά, εκείνα που δεν έχουν ακόμα εμπλακεί ουσιαστικά στο γρανάζι της “αναγκαστικής” ενασχόλησης μέσω των σχολικών βιβλίων του δημοτικού, σε ιστορικά θέματα και περιόδους που αποτέλεσαν σταθμούς της ελληνικής ιστορίας. Κι η Ιστορία, αυτή η λαμπρή επιστήμη, θα αγαπηθεί μέσα από αυτό το βιβλίο από το παιδί σας. Θα αγαπηθεί γιατί, δίχως εκπτώσεις, υπερβολές και πομπές, έρχεται, χωρίς να κατεβαίνει, στα μέτρα των παιδιών και τα κάνει να αγαπήσουν την Ελλάδα, όπως έρχεται από τα παλιά χρόνια, κι ακόμα και σήμερα που τη ζούμε εμείς μας μοιάζει, να…ανεξήγητη! Γιατί δε μπορείς να εξηγήσεις κάτι που δε γνωρίζεις. Γκάρι, Αστέρη, Βάγια…έτοιμοι για πτήση!
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: |
Μια βόλτα στα βυζαντινά χρόνια
|
| Συγγραφέας: | Εύη Τσιτιρίδου-Χριστοφορίδου |
| Εικονογράφηση: | Λέλα Στρούτση |
| Εκδόσεις: | Κέδρος, 2014 |
| Σελίδες: | 64 |
| Μέγεθος: | 21 Χ 28 |
| ISBN: | 978-960-04-4453-7 |
