Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 7+ (target 8-12) – Εικονογραφημένη λογοτεχνία για παιδιά
Ο λόγος που μερικά πορτρέτα δε φαίνονται αληθινά είναι ότι κάποιοι άνθρωποι δεν κάνουν καμία απολύτως προσπάθεια για να μοιάσουν με την εικόνα τους
Σαλβαντόρ Νταλί
Το νέο βιβλίο της Σοφίας Δάρτζαλη προσεγγίζει τη δύναμη της Τέχνης με την εικονογραφική σύμπραξη του Βασίλη Κουτσογιάννη.
Περί τίνος πρόκειται
Ο Πέδρο ζει σε έναν πίνακα εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Είναι λίγο πιο μικρός ή λίγο πιο μεγάλος από σένα, τον αναγνώστη αυτού του βιβλίου. Ο ζωγράφος του ήταν Ισπανός, όπως άλλωστε κι εκείνος. Δίπλα του έχει μια χήνα. Δεν ξέρει γιατί του την έβαλε εκεί. Τη λένε πάντως Ραφαέλα.
Μένει σε μια αίθουσα με άλλους αριστοκράτες της εποχής. Το φως είναι ίδιο πάντα, το σπίτι έχει ψηλό ταβάνι, οι συγγενείς στέκουν τριγύρω. Οι φύλακες τους προσέχουν. Αλλά αυτό που του αρέσει είναι το βλέμμα των επισκεπτών. Τους θυμάται όλους. Ακόμα κι αν έχουν έρθει μόλις μια φορά. Τα πρωινά είναι γεμάτα κόσμο και σιωπή για τους ίδιους. Τα βράδια ο κόσμος φεύγει κι οι ίδιοι μιλούν μεταξύ τους.
Όμως, μια μέρα κόσμος δεν ήρθε. Κι άλλη μία. Κι άλλη μία. Κι οι φύλακες μοιάζουν αλλιώς, φοβισμένοι, αναστατωμένοι, τρέχουν, μεταφέρουν πίνακες στο υπόγειο. Κι ύστερα δεν τους είδαμε ούτε αυτούς. Κάτι συμβαίνει έξω. Λάμψεις στον ουρανό, βουητά.
Πόλεμος.
Πόλεμος;
Τότε ο Πέδρο πήρε τη μεγάλη απόφαση να αφήσει το κάδρο του και να βγει έξω, να μάθει τι συμβαίνει. Και η περιπλάνησή του θα είναι μεγάλη…
Εστιάζοντας
Μια πρωτότυπη περιπλάνηση, μια μεστή ξενάγηση στο απειράριθμο σύμπαν της Τέχνης, της ζωγραφικής εν προκειμένω, βασιλεύουσας των Εικαστικών Τεχνών, με το εύρημα του ομιλούντος ήρωα ενός πίνακα ως πρωτοπρόσωπου αφηγητή να δεσπόζει εν αρχή. Αφού παρουσιάζει τη ζωή σε ένα μουσείο, τη μαγεία των επισκεπτών που σε κοιτούν, τη σιωπή της νύχτας, τη μαγικού ρεαλισμού συνομιλία μεταξύ των ηρώων των πινάκων μεταξύ τους, το εύρημα ενός συνταρακτικού γεγονότος διακόπτει την ομαλή λειτουργία του μουσείου και το ύφος της μέχρι τότε αφήγησης. Πόλεμος, είπε κάποιος, σεισμός κάποιος άλλος. Μήπως κάποια άλλη αιτία; Κάποια πανδημία;
Ο Πέδρο αποφασίζει να δραπετεύσει από τη φαγωμάρα, την άγνοια και τις έωλες υποθέσεις. Βγαίνει από το κάδρο του και περιδιαβαίνει τις αίθουσες. Δεν είμαστε σε ένα συγκεκριμένο μουσείο. Η συγγραφέας και ο εικονογράφος ενώνουν πολλά μουσεία του κόσμου σε ένα μεγάλο, ενιαίο υπερμουσείο όπου συγκεντρώνονται δεκάδες θαυμαστά έργα τέχνης από καλλιτέχνες και ρεύματα που εμπεριέχουν όλη την ιστορία της ζωγραφικής τέχνης.
Κλέε και Βελάθκεθ, Ρούμπενς και Γκόγια, Βαν Γκογκ, Γκογκέν και Σεζάν, Πικάσο, Μαγκρίτ και Νταλί, Μονέ, Ματίς και Κάλο, Σερ-Χιλ, Μπουρζουά και Βερμέερ, Τέτσης, Μπέικον, Κλιμτ και Σερά. Κυβισμός, ιμπρεσιονισμός, σουρεαλισμός/υπερρεαλισμός, μπαρόκ, εξπρεσιονισμός, φωβισμός και άλλα ρεύματα και διακλαδώσεις τους. Με κυριαρχία της Μαδρίτης, του Λονδίνου, του Παρισιού, της Νέας Υόρκης. Ένα μεγάλο μέρος της τέχνης σε είκοσι τριάντα λέξεις και ονόματα. Δεν κατονομάζονται στο κείμενο, αλλά σε ένα πλήρες ευρετήριο στο τέλος του βιβλίου. Ο Πέδρο περιδιαβαίνει στις αίθουσες του μεγάλου υπερμουσείου δίχως να μας κάνει έναν βαρετό ξεναγό σαν να απευθύνεται σε περίεργους τουρίστες που τραβούν φωτογραφίες, αλλά έμμεσα, μέσω αυτής της περιδιάβασής του μας κλείνει το μάτι να τον ακολουθήσουμε σε αυτό το θαυμαστό ταξίδι. Το πρόσχημα είναι να μάθει τι έχει συμβεί, γιατί το μουσείο είναι κλειστόμ τι οδηγεί στον μαρασμό. Κάθε πίνακας δίνει κι άλλη εκδοχή. Όταν συναντά τον περίφημο Σεβάχ με τη βάρκα του, θα ταξιδέψουν μαζί και ο Πέδρο θα ξεχάσει τη γκρίνια που ζούσε καθηλωμένος στο κάδρο του, τον φόβο, τις απαγορεύσεις.
Πόλεμος! Γκερνίκα. Ένα τμήμα της και μόνο τον τρομάζει. “Δυστυχώς οι άνθρωποι ξεχνούν“. Έτσι σημαίνει η συγγραφέας την απάντηση, δίνει διέξοδο στο ερώτημα γιατί έκλεισε το μουσείο, χτυπάει τον συναγερμό. Και ό,τι γίνεται συνώνυμο του πολέμου, φυσικό φαινόμενο, πανδημία, μοιάζει μαζί του, οδηγεί σε παρόμοια αποτελέσματα ένα μουσείο. Το κλείνει.
Το περιστέρι που πετάει επιστρέφοντας μαζί με αχτίδες φωτός στον πίνακα Το παιδί με το περιστέρι του Πάμπλο Πικάσο, ενώ το παιδί το κοιτάζει με προσμονή, ανάμεσα σε άλλους εμβληματικούς πίνακες της παγκόσμιας τέχνης, όπως η Κραυγή του Μουνκ, Το φιλί του Κλιμτ, η Έναστρη Νύχτα του Βαν Γκογκ, Το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι του Βερμέερ, Η γυναίκα με το καπέλο του Ματίς και άλλους, είναι ένα συγκλονιστικό, αλληγορικό φινάλε που επισημαίνει την επιστροφή του φωτός και της ελπίδας και το τέλος του πολέμου που τα φέρνει ξανά στο μουσείο και στον κόσμο.
Η συγγραφέας ενσωματώνει έξυπνα, πέρα από τους πίνακες, και μερικά σημαντικά αποφθέγματα καλλιτεχνών που αναπτύσσουν σκέψεις πάνω στην τέχνη, με την καθαρότητα των λόγων του Νταλί, του Πικάσο και άλλων. Η αφήγησή της, μέσω του Πέδρο, όμως, κάθε άλλο από αποφθεγματική είναι. Γλώσσα προσεγμένη, δουλεμένη, με πολυεπίπεδες επισημάνσεις, σημάνσεις και υπαινιγμούς, κατανοητούς και αξιοποιήσιμους σε διάφορα ηλικιακά και αναγνωστικά επίπεδα. Το ταξίδι στην Τέχνη επιτυγχάνει τον στόχο του, ο Πέδρο αποδεικνύεται ιδανικός ξεναγός, οι επινοήσεις της συγγραφέα σε συνεργασία με τον εικονογράφο λειτουργούν αρμονικά, ενώ η εμφάνιση του Σεβάχ του θαλασσινού γίνεται η έκταση του Πέδρο στον έξω κόσμο, στον κόσμο της θάλασσας, αλλά κυρίως στον κόσμο των ιστοριών, των χιλίων και μιας ιστοριών που άκουγε, που μετέφερε από τόπο σε τόπο, που επικοινωνούσε και κοινωνούσε.
Ο Πέδρο δεν υπάρχει σε πραγματικό πίνακα. Μπορεί η συγγραφέας να τον εμπνεύστηκε από κάποιον πίνακα όπως το Boy with a Goose του Jacob Gerritsz.Cuyp, αλλά αυτό είναι δευτερεύον αφού ο Πέδρο υπηρετεί με ακρίβεια τη στόχευσή της. Ως ήρωας είναι κυριαρχικός στο βιβλίο παρότι συνδιαλέγεται με τόσα πολλά πρόσωπα.
Η εικονογράφηση του Βασίλη Κουτσογιάννη είναι εμπνευσμένη, με κάποιες αποτυπώσεις να είναι συγκλονιστικές. Ο εικονογράφος κατορθώνει να αλλάζει ύφος και προσέγγιση ακόμα και μέσα στο ίδιο το βιβλίο, να γίνεται απρόβλεπτος, να μεταποιεί πίνακες και λεπτομέρειές τους στήνοντάς τα ευρηματικά, ενώ τα καδραρίσματά του είναι μοναδικής αισθητικής. Θεωρώ ότι συμπράττει εξαιρετικά η ατμόσφαιρα και οι εικαστικές του επιλογές με το κείμενο της Σοφίας Δάρτζαλη. Πολύ έξυπνο το τελευταίο σαλόνι με σχέδια και προσχέδια του εικονογράφου καθώς δούλευε την ιστορία.
Για αναγνώστες από 7 περίπου ετών.
Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Διακρίσεις
Απόσπασμα
Διαβάστε απόσπασμα εδώ
Το Soundtrack του βιβλίου
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Μα πού πήγαν όλοι; |
| Συγγραφέας: | Σοφία Δάρτζαλη |
| Εικονογράφος: | Βασίλης Κουτσογιάννης |
| Εκδόσεις: | Μεταίχμιο, 23 Μαρτίου 2023 |
| Επιμέλεια: | Θοδωρής Τσώλης |
| Μακέτα: | Γιώργος Παναρετάκης |
| Σελίδες: | 64 |
| Μέγεθος: | 19 Χ 26 |
| ISBN: | 978-618-03-3540-8 |
