Ανρί Εμίλ Μπενουά Ματίς. Αν έχεις ακούσει πέντε-εξι ζωγράφους στη ζωή σου, μετά τον Πικάσο, τον Βαν Γκογκ, τον Ντα Βίντσι, τον Μιχαήλ Άγγελο, ο επόμενος πιθανότατα θα είναι αυτός. Ογδόντα πέντε τα χρόνια που πέρασε στη γη, ιδρυτής θεωρείται του κινήματος του φωβισμού (fauve=αγρίμι) καθώς και γίγαντας της μοντέρνας τέχνης.
Ο Ματίς γεννήθηκε στην επαρχία Λε Κατώ-Καμπρεζί της βόρειας Γαλλίας, γιος εύπορου εμπόρου σιτηρών, και μεγάλωσε στην Μποέν-εν Βερμαντουά. Αδιάφορο θα σκεφτείς. Κι έχεις δίκιο. Τώρα όμως αρχίζουν τα ενδιαφέροντα. Το 1887 μετακομίζει στο Παρίσι όπου σπουδάζει νομικά, αποκτά δικηγορική άδεια και εργάζεται για λίγο ως συμβολαιογράφος στην γενέτειρά του. Όμως, το 1891 δέχεται μια σφοδρή επίθεση σκωληκοειδίτιδας που τον καθηλώνει καιρό στο κρεβάτι. Η μητέρα τού του φέρνει ένα κουτί μπογιές για να περάσει την ώρα του κατά την ανάρρωσή του.
Ποια ώρα να περάσει; Τη ζωή του όλη πέρασε. Στις… μπογιές ο Ματίς ανακαλύπτει “ένα είδος παράδεισου” όπως θα το αποκαλέσει αργότερα, αποφασίζει να γίνει ζωγράφος και απογοητεύει τον πατέρα του που τον ήθελε νομικό. Μόλις σηκώνεται από το κρεβάτι επιστρέφει στο Παρίσι και σπουδάζει στην ακαδημία τεχνών Julian, μαθητής του Οντιλόν Ρεντόν και του Γκυστάβ Μορώ. Κι ακολουθεί η γνωστή στους περισσότερους πορεία του στην παγκόσμια Τέχνη.
Ματίς λέγεται και το παράξενο σαλιγκάρι που πρωταγωνιστεί στο βιβλίο των Τιμ Χόπγκουντ και Σαμ Μπάουτον. Ένα μικροσκοπικό σαλιγκάρι που προσπαθεί να αποφύγει τα πόδια των περαστικών στον τρομακτικό κόσμο που ζει, όμως τις νύχτες έβρισκε εκεί τον κόσμο που αγαπούσε όσο τίποτε άλλο: ζωγράφιζε, ζωγράφιζε παντού τα δικά του μικροσκοπικά έργα τέχνης. “Ἀλλὰ τὰ βράδια τί ὄμορφα ποῦ μυρίζει ἡ γῆ” *. Όμως, το επόμενο πρωί, οι βιαστικοί άνθρωποι δεν τα παρατηρούσαν, σκυφτοί, τρεχάτοι για τις δουλειές τους, τις έγνοιες τους, τον δικό του μικρόκοσμο. “Σκληρός, ἄκαρδος κόσμος, ποῦ δὲν ἄνοιξε ποτὲ μίαν ὀμπρέλα πάνω ἀπ᾿ τὸ δέντρο ποὺ βρέχεται” *.
Όμως ένα πρωί, ένα μικρό αγόρι, ο Λίο, βρίσκει ένα από τα ζωγραφισμένα βότσαλα του Ματίς. Κι αργότερα κι άλλα βότσαλα. Με τους φίλους του αναρωτιέται ποιος είναι ο απίθανος ζωγράφος τους. Θα τον εντοπίσουν, σας το προδίδω, και θα του χαρίσουν όση προσοχή είχε στερηθεί τόσο καιρό. Έμπνευση και αναγνώριση θα γεμίσει η αυλή του σχολείου. Κι έτσι ομορφαίνει ο γκρίζος κόσμος. “Ζήσαμε πάντοτε ἀλλοῦ. Καὶ μόνο ὅταν κάποιος μᾶς ἀγαπήσει, ἐρχόμαστε γιὰ λίγο” *.
Το 1948 ο Ματίς είναι πια στο κατώφλι των 80 ετών, η υγεία του έχει επιδεινωθεί σημαντικά. Καθηλωμένος στο κρεβάτι, δημιουργεί μια σειρά έργων γνωστών ως Gouaches Découpées. Αυτά τα έργα έγιναν με κοπή ή σχίσιμο χάρτινων σχημάτων που είχε χρωματιστεί με γκουάς (τεχνική χρησιμοποίησης αδιαφανών υδροχρωμάτων και κόλλας πάνω σε χαρτί/χαρτόνι). Τα σχήματα αυτά τοποθετήθηκαν και επικολλήθηκαν από έναν βοηθό που εργαζόταν κάτω από τις οδηγίες του καθηλωμένου Ματίς.
Το The Snail, είναι μια από τις τελευταίες δημιουργίες του με αυτήν την τεχνοτροπία. Το δημιούργησε περίπου έναν χρόνο πριν το θάνατό του. Αυτά τα τελευταία έργα του Ματίς είχαν πολύ μεγάλες διαστάσεις. Το Σαλιγκάρι είναι σχεδόν τρία μέτρα επί τρία (2,87 Χ 2,88), δημιουργήθηκε στο ξενοδοχείο Régina στη Νίκαια της Γαλλίας και ακόμα και αυτές οι τελευταίες δημιουργίες του, που έγιναν από βοηθούς, φανερώνουν (η γραμματέας του, Lydia Delectorskaya περιέγραψε τη δημιουργία του σαλιγκαριού με επιστολή της προς την Tate Gallery στις 30 Μαρτίου 1976, όπου και φιλοξενείται το έργο) τον απόλυτο έλεγχο που είχε ο καλλιτέχνης πάνω στα έργα του αλλά και το πνευματικό του σφρίγος.
Αυτός ο πίνακας είναι η έμπνευση των Hopgood και Boughton για το Matisse’s Magical Trail, αυτό το πραγματικά έξοχο βιβλίο που αποπνέει σε κάθε του στοιχείο από κάθε σελίδα και όχι απλώς σε κάθε σελίδα, την ατμόσφαιρα του Ματίς, τις βαθύτερες συστάδες της έμπνευσής του και κυρίως μας υπενθυμίζει ότι η τέχνη βρίσκεται παντού, οι αιτίες γέννησής της βρίσκονται παντού, οι διαδρομές της είναι ποικιλόμορφες, σπειροειδείς, συρμένες σαν σαλιγκάρι από τη φύση στο διπλανό κομμάτι γης που προσπερνάμε αδιάφορα και ο κόσμος, ο γκρίζος συνήθως κόσμος του αστικού μας τοπίου είναι πάντα ομορφότερος όταν αφήνουμε την τέχνη και τα παιδιά να μας καθοδηγήσουν.
Ένα πραγματικό διαμάντι εικαστικής έμπνευσης για κάθε παιδί, για κάθε γονιό, για κάθε εκπαιδευτικό και τάξη. Βουτήξτε και πειραματιστείτε στον κόσμο του μεγάλου Ματίς και των δημιουργών Hopgood και Boughton.
Πηγή: Tate Gallery
* Από το Φυσάει, του Τάσου Λειβαδίτη.
Διακρίσεις
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Ματίς, η μαγική διαδρομή |
| Τίτλος: | Matisse’s Magical Trail |
| Συγγραφέας: | Tim Hopgood |
| Εικονογράφηση: | Sam Boughton |
| Εκδόσεις: | Βιβλιοσκόπιο, Φεβρουάριος 2019 |
| Απόδοση: | Αντώνης Λαμπρινός |
| Υπεύθυνη έκδοσης: | Ασπασία Μπουλαμάτση |
| Επιμέλεια: | Αμαλία Ζουμπουλάκη |
| Σελιδοποίηση: | Σοφία Ζώρα |
| Σελίδες: | 40 |
| Μέγεθος: | 24,5 Χ 24,5 |
| ISBN: | 978-618-83091-3-5 |
