Βρισκόμαστε σε ένα δημοτικό σχολείο με τα όλα του: αυλή, αίθουσες, υπολογιστές, τουαλέτες, κυλικείο, μια γάτα, μια μύγα. Στην τάξη της Γ’ δημοτικού τα παιδιά ετοιμάζονται να φάνε το μεσημεριανό τους. Πανωλεθρία! Αηδία! Αίσχος! Κάμποσα μπλιαξ! Κάποιος ανακάτεψε τα φαγητά μέσα στα τάπερ. Κι αυτός ο κάποιος λέγεται Φίρλος, είναι μαθητής και φαίνεται πως πέρα από αυτό είναι και ένας αρχινταής ολκής. “Για να μάθουν έτσι να τρώνε από όλα τα φαγητά”, λέει όλο υπερηφάνεια ο Φίρλος. Και η δικαιολογία είναι αρκούντως πειστική.
Λίγες μέρες μετά, ο Φίρλος βγάζει από το ρεπερτόριό του μια καινούρια φάρσα. Τρομάζει όλους τους συμμαθητές του παριστάνοντας με επιτυχία το φάντασμα μέσα στη ντουλάπα. “Το έκανα για να μη φοβούνται τα παιδιά τα φαντάσματα. Για καλό τους”, ισχυρίζεται αυτή τη φορά ο Φίρλος στην έξαλλη κυρία Αμαλία. Κι η δικαιολογία του είναι και πάλι εξαιρετικά πειστική.
Νιώθει σπουδαίος. Νιώθει δυνατός που μπορεί να προκαλεί τέτοιες επιτυχημένες αναστατώσεις. Θα αφηγείται στα εγγόνια του πως ήταν άριστος στο να κάνει τους συμμαθητές του να κατουριούνται από το φόβο τους. Κι η δράση του έχει και συνέχεια. Βάζει ένα ποντίκι στο συρτάρι της δασκάλας του. Μα για κακή του τύχη, εκείνη αρρωσταίνει και στη θέση της έρχεται ο διευθυντής του σχολείου. Και τότε η τιμωρία γι’ αυτόν θα είναι κάτι παραπάνω από ένα καλό μάθημα: θα είναι μια φάρσα στον κακό του εαυτό.
Ο Σάκης Σερέφας παίρνει έναν προέφηβο νταή, του δίνει όνομα που θυμίζει νοθευμένο φίλο (Φί-ρ-λος) και στήνει 65 εξωπραγματικές σελίδες. Αφήγηση πέρα από τις κυρίαρχες φόρμες στα παιδικά βιβλία, σπινταριστή, πολλές φορές της μιας ανάσας, με τη μαγεία των ταυτόχρονων “δεύτερων” γεγονότων από τον ασύγκριτο κόσμο του μύστη της εικόνας και της κινηματογραφικής αφήγησης Ζαν Πιερ Ζενέ να κάνει συχνά πυκνά την εμφάνισή της στην ιστορία, με κάμποσο χιούμορ, με σπάσιμο κάθε γραμμικότητας στη διάταξη και τη συνήθη λογική ενός κειμένου.
Ο Φίρλος νιώθει σημαντικός προκαλώντας ταραχή. Να μια καλή ψυχολογική παρατήρηση για να ασχοληθούν οι τρανοί που ασχολούνται επί χάρτου με το θέμα. Ο Φίρλος δεν είναι κάποιος αλήτης ή παραμελημένο παιδί (μπορεί και να ‘ναι αλλά ο συγγραφέας αδιαφορεί -και σωστά κατά τη γνώμη μου που λίγη σημασία έχει- να θέσει παρασκηνιακές παραμέτρους στο κάδρο). Η συνέπεια στη “δράση” του Φίρλου πρέπει να είναι απολύτως σχετική με τη συμπεριφορά του και παραδειγματική. Κι η άποψη του συγγραφέα που φωτογραφίζει τη συγχώρεση του “θύτη” από τα “θύματα” ως μια εξόχως διδακτική πράξη δεν είναι καθόλου μακριά από την ουσία. Η διαρκής απομόνωση ενός παιδιού, θα διαιωνίσει περίτρανα αυτά που τον κάνουν να νιώθει σημαντικός.
Στον σαγηνευτικό ανεμοστρόβιλο λέξεων και προτάσεων του συγγραφέα, συνένοχος και συμμέτοχος είναι και η νεαρή εικονογράφος Σοφία Παπαδοπούλου της οποίας δεν είχα δει κάποια από τις άλλες οκτώ δουλειές. Ομολογώ ότι ενθουσιάστηκα. Αξιοποιεί σε υψηλό βαθμό το κείμενο του συγγραφέα και φτιάχνει έναν ανορθόδοξα γοητευτικό χαμό από εικόνες και εικονογραφικές λεπτομέρειες που παίζουν με το κείμενο και τις λέξεις, αλλάζουν εστίαση και οπτική γωνία και εν τέλει φτιάχνουν ένα ιδιαιτέρως αξιόλογο ανάγνωσμα.
Βιβλιοαπόλαυση με επίκεντρο τον σχολικό εκφοβισμό. Για το μπούλινγκ, ντε. Ο Σάκης Σερέφας ρωτήθηκε στη συνέντευξή του στο ELNIPLEX από τη Μαίρη Μπιρμπίλη για το θέμα. Θαρρώ ήταν καταιγιστικός (σημειώνω ότι συμφωνώ μαζί του): “Είναι η νέα καραμέλα στο στόμα των γονιών, οι οποίοι, ως τσιτωμένα χουλιγκάνια με υψωμένα τα λάβαρα της γονεϊκότητας, είναι οι μεγαλύτεροι εκφοβιστές των παιδιών τους, αλλά και των εκπαιδευτικών. Όταν ένας γονιός ενδιαφέρεται περισσότερο για τους βαθμούς των παιδιών του παρά για το τι βλέμμα έχει όταν επιστρέφει από το σχολείο κι όταν αφήνει το βλαστάρι του να πελαγοδρομεί ανεξέλεγκτα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κλεισμένο στο δωμάτιό του μέχρι τα μεσάνυχτα –ενώ την ίδια στιγμή κάνει κι εκείνος το ίδιο στη διπλανή καλωδιωμένη κάμαρη- τότε είναι σαν να έχει δώσει τα κλειδιά του αυτοκινήτου του στα ανεκπαίδευτο παιδί του. Το ατύχημα είναι θέμα χρόνου. Πιστέψτε με, μέχρι σήμερα έχω κουβεντιάσει εμπιστευτικώς με τουλάχιστον πέντε χιλιάδες γονείς μαθητών μου – όσο δηλαδή ολόκληρος ο πληθυσμός της Εκάλης, της Ζαχάρως ή της Σιάτιστας, οπότε διαθέτω επαρκές στατιστικό δείγμα. Φυσικά, υπάρχουν και εξαιρέσεις γονιών. Όσα επιδοτούμενα επιμορφωτικά σεμινάρια κι αν υφίστανται οι εκπαιδευτικοί για τον σχολικό εκφοβισμό, πάντοτε συνοδευόμενα από την διπλέτα “πάουερ πόιντ και συζήτηση μετά”, η ζωή των παιδιών θα εξακολουθεί να διαμορφώνεται κυρίως έξω από τα σχολεία τους. Τα μάθατε τα νέα; Υπάρχει ζωή και μετά το σχολικό ωράριο.”
Για παιδιά από 8 ετών (και 7 σου λέω εγώ). Εκδόσεις Μεταίχμιο.
ΥΓ: Είχα καιρό να δω εκπαιδευτικές δραστηριότητες της προκοπής στο τέλος ενός βιβλίου. Πολύ σωστές και καλοφτιαγμένες. Πολύ χαίρομαι.
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Μήπως είμαι βλάκας; |
| Συγγραφέας: | Σάκης Σερέφας |
| Εικονογράφηση: | Σοφία Παπαδοπούλου |
| Εκδόσεις: | Μεταίχμιο, Ιανουάριος 2012 |
| Εκπαιδευτικές δραστηριότητες: | Χαρίκλεια Τερζητάνου |
| Σελίδες: | 80 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 21 |
| ISBN: | 978-960-566-769-6 |
