Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 8+ (target 8-12) – Εικονογραφημένη λογοτεχνία για παιδιά
Η Μικρασιατική Καταστροφή είναι όρος της ελληνικής ιστοριογραφίας που περιγράφει τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1919-1922 που έληξε με ολέθρια για την Ελλάδα αποτελέσματα. Οι Τούρκοι δεν ασπάζονται ασφαλώς αυτόν τον όρο.
Εκατό χρόνια συμπληρώνονται φέτος τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο από την ολέθρια έκβαση του ελληνοτουρκικού πολέμου που οδήγησε στον βίαιο εκτοπισμό εκατοντάδων χιλιάδων Μικρασιατών Ελλήνων προς τη μητέρα πατρίδα. Εκατό χρόνια από τότε που η Ελλάδα πλήρωσε με τον χειρότερο τρόπο τα ολέθρια λάθη της πολιτικής της (Ουκρανία, πολεμικές επιχειρήσεις πολύ πέραν της επαρχίας της Σμύρνης, εκλογές κ.α.) και τις αμφιλεγόμενες επιλογές όλων των πολιτικών ηγετών της από το 1919 ως και το 1922∙ και είναι φυσικό οι εκδόσεις βιβλίων για ενήλικες αλλά και για παιδιά να αποκτούν τη δυναμική της στρογγυλής (μαύρης έστω) επετείου. Θα δούμε αρκετά βιβλία τους προσεχείς μήνες με κέντρο αυτό το θέμα, μάλιστα είναι εντυπωσιακό που περιμέναμε το 2022 για να μιλήσουμε για ένα τέτοιο καθοριστικό για τη ζωή της σύγχρονης Ελλάδας. Σχεδόν ένα εκατομμύριο Έλληνες εκτοπίστηκαν από τα μέρη τους. Αν αυτό δεν είναι ένα από τα τρία-τέσσερα πιο ρυθμιστικά γεγονότα του περασμένου αιώνα για την Ελλάδα (Βαλκανικοί, Β’ Παγκόσμιος, Χούντα τα άλλα τρία), τότε ποιο;
Ένα από τα πρώτα βιβλία αυτής της νέας εκδοτικής παραγωγής με κέντρο εκείνα τα γεγονότα είναι το Μέλη και Μελέκ της Βάνας Μαυρίδου. Όπου η γιαγιά Μέλη ξεκινά να ξετυλίγει την ιστορία της… Γεννήθηκε στο Αίδίνι το 1915, 18 Αυγούστου. Μοναχοπαίδι. Η μαμά δεκαοχτώ, ο μπαμπάς είκοσι δύο, δούλευαν στον φούρνο του παππού. Ζούσαν σε μια μικτή γειτονιά Ελλήνων και Τούρκων. “Η ζωή μας ήταν ήρεμη και προβλέψιμη, μα καθόλου βαρετή. Περνούσαμε ωραία, ακόμα κι αν κάναμε κάθε μέρα τα ίδια πράγματα”.
Η καλύτερη φίλη της Μέλης ήταν η δύο χρόνια μεγαλύτερη Διδώ. Αλλά η Μέλη αγαπούσε πάρα πολύ μια άλλη: τη Μελέκ, την κούκλα της που της την έραψε η γιαγιά τότε που γεννήθηκε και ήταν σαν την αδερφή που δεν είχε. Όλα ήταν καλά μέχρι που η Μέλη έκλεισε τα επτά της χρόνια, τον Αύγουστο του 1922. Οι γονείς της ήταν ανήσυχοι, αγχωμένοι. Πόλεμος! Ο τόπος δεν χωρά Έλληνες και Τούρκους μαζί πια. Ο καιρός της οικογένειας αλλά και χιλιάδων άλλων στο Αιδίνιο τελειώνει. Φόβος και μνήμες που μένουν πίσω. Όλοι στις βάρκες. Η Σμύρνη στις φλόγες, λεηλασία απόλυτη. Ύστερα Σάμος. Ύστερα μια άλλη ζωή. Και νοσταλγία. Αλλά η κούκλα, η Μελέκ, δεν ήταν πια μαζί της…
Η ζωή, όμως, δεν έχει πει την τελευταία της κουβέντα. Παρά τις δυσκολίες και τους θρήνους, η αγάπη θα μιλήσει ξανά και μια άλλη οικογένεια θα δώσει μια νέα ζωή στη Μελέκ, τη γιαγιά Μέλη και τους απογόνους της…
Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο με μια βαθιά εσωτερική αφήγηση, που ισορροπεί μεταξύ ιστορικότητας, συναισθημάτων και νοσταλγίας, επιδιώκοντας να αναδείξει το ανθρώπινο κομμάτι μιας τέτοιας ιστορικής σάρωσης. Μια οικογένεια ξεκληρίζεται, μια άλλη οικογένεια Τούρκων παίρνει τη θέση της, τα κειμήλια, οι μνήμες, τα αντικείμενα μιλούν τη δική τους γλώσσα αλλά η ανθρωπιά θα φέρει τα πράγματα στη σωστή τους θέση, έστω και δεκαετίες μετά. Είναι μια δικαιοσύνη και μια αρμονία περιζήτητη αυτή που προσπαθεί να αναδείξει η ιστορία της Βάνας Μαυρίδου, η οποία συν τοις άλλοις επιδιώκει να παραμερίσει τις έχθρες και να φέρει στο κέντρο την ομορφιά των πολλών, ένθεν κακείθεν.
Τα ευρήματα της αναζήτησης της οικογένειας που έμενε στο σπίτι πριν από αυτούς, της μαγνητοφωνημένης φωνής που αφηγείται την ιστορία, των δυο γιαγιάδων από τις δυο μεριές του Αιγαίου, της κούκλας που γεννιέται από τη γιαγιά της μιας, θάβεται, γίνεται περιστασιακό παιχνίδι της άλλης, μέχρι που ακολουθεί ένα ταξίδι πρόσφυγα ανάλογο της πρώτης της κατόχου, τα θεωρώ από ικανοποιητικά μέχρι εμπνευσμένα και η διαχείρισή τους από τη συγγραφέα είναι παραπάνω από αξιόλογη.
Η συγγραφέας δεν φιλοδοξεί να μοιράσει ιστορικές γνώσεις. Με φόντο το Αιδίνι και τον μικρασιατικό ελληνισμό, η ιστορία φανερώνει στον νεαρό αναγνώστη τι σημαίνει βίαιος εκτοπισμός, τι σημαίνει “δεν υπάρχουν αυτονόητα και τακτοποιημένες ζωές”, τι σημαίνει ξαναχτίζω τη ζωή μου από την αρχή έχοντας αφήσει πίσω όλα όσα αγάπησα, τι σημαίνει φεύγω με μισή βαλίτσα στα χέρια και έτερον ουδέν. Τι σημαίνει άνθρωπος.
Είναι μια πολύ καλή πρόταση, πέραν της μικρασιατικής επετείου.
Η εικονογράφηση της Ρένιας Μεταλληνού, στην ατμόσφαιρα του κειμένου και νοσταλγική, προσομοιάζει με προηγούμενες δουλειές της.
Για αναγνώστες από 8 περίπου ετών.
Εκδόσεις Διόπτρα.
Απόσπασμα
Διαβάστε απόσπασμα εδώ
Με μια ματιά
- Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο με μια βαθιά εσωτερική αφήγηση, που ισορροπεί μεταξύ ιστορικότητας, συναισθημάτων και νοσταλγίας, επιδιώκοντας να αναδείξει το ανθρώπινο κομμάτι μιας τέτοιας ιστορικής σάρωσης.
- Η συγγραφέας δεν φιλοδοξεί να μοιράσει ιστορικές γνώσεις. Με φόντο το Αιδίνι και τον μικρασιατικό ελληνισμό, η ιστορία φανερώνει στον νεαρό αναγνώστη τι σημαίνει βίαιος εκτοπισμός, τι σημαίνει “δεν υπάρχουν αυτονόητα και τακτοποιημένες ζωές”, τι σημαίνει ξαναχτίζω τη ζωή μου από την αρχή έχοντας αφήσει πίσω όλα όσα αγάπησα, τι σημαίνει φεύγω με μισή βαλίτσα στα χέρια και έτερον ουδέν. Τι σημαίνει άνθρωπος.
Το Soundtrack του βιβλίου
Μενεξέδες και ζουμπούλια (Πολίτικο) – Κατερίνα Παπαδοπούλου
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Μέλη και Μελέκ |
| Συγγραφέας: | Βάνα Μαυρίδου |
| Εικονογράφος: | Ρένια Μεταλληνού |
| Εκδόσεις: | Διόπτρα, Νοέμβριος 2021 |
| Επιμέλεια: | Μάγδα Τικοπούλου |
| Σελιδοποίηση: | Νατάσσα Χαραλαμπίδη |
| Σελίδες: | 80 |
| Μέγεθος: | 18 Χ 23 |
| ISBN: |
978-960-653-519-2
|
