Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 18+ — Δοκίμιο
Κανένα καρφί δεν μπορεί να τρυπήσει μια ανθρώπινη καρδιά όσο μια σωστά βαλμένη τελεία
Ισαάκ Μπάμπελ, εκ του Κολυμπώντας στη λιμνούλα υπό βροχήν
Επτά διηγήματα Ρώσων κλασικών και ο σπουδαίος και ταπεινός Σόντερς σε ένα ταξίδι εντοπισμού όσων κάνουν ένα κείμενο μυθοπλασίας σπουδαίο.
Περί τίνος πρόκειται
Αντόν Τσέχοφ, Ιβάν Τουργκένιεφ, Λέων Τολστόι και Νικολάι Γκόγκολ. “Τους διαβάζουμε προσεκτικά με σκοπό να δούμε τι μπορούμε να κλέψουμε από αυτούς“, λέει αστειευόμενος στους φοιτητές του στο Πανεπιστήμιο Σίρακιουζ ο Τζορτζ Σόντερς για τους τέσσερις κλασικούς Ρώσους συγγραφείς. Τριάντα διηγήματα μπορεί να προσεγγίσει μέσα σε ένα εξάμηνο ο Σόντερς και κάποιες στιγμές από αυτές είναι οι πιο χαρακτηριστικές, έτσι αποφάσισε να γράψει αυτό το βιβλίο για να μοιραστεί με όλους κάποιες από τις συζητήσεις του με τους φοιτητές του.
«Θα εμβαθύνουμε σε επτά μικρογραφίες του κόσμου, με μεγάλη φροντίδα χτισμένες, που οι συγγραφείς τους ήθελαν να απαντούν, έστω και έμμεσα, σε κάποια από τα μεγάλα ερωτήματα τα οποία, ακόμα και αν η εποχή μας δεν τα θεωρεί εξίσου σημαντικά, δεν παύουν ωστόσο να αποτελούν τον σκοπό της τέχνης. Πώς πρέπει να ζούμε; Ποιος είναι ο προορισμός μας επί της γης; Τι είναι σημαντικό και τι όχι; Τι είναι αλήθεια και πώς μπορούμε να ξεχωρίζουμε την αλήθεια από το ψέμα; Πώς μπορούμε να μένουμε αδιάφοροι όταν κάποιοι τα έχουν όλα και κάποιοι άλλοι δεν έχουν τίποτα;», γράφει στο εισαγωγικό του σημείωμα ο Σόντερς.
Επιπροσθέτως, ενδιαφέρον είναι ότι ο Σόντερς θεωρεί τις ιστορίες που εξετάζει έργα αντίστασης παρότι στη βάση και στην επιδερμίδα τους πρόκειται για ιστορίες ειρηνικές, οικιακές και “απολίτικες”. Αλλά είναι ιστορίες αντίστασης, γραμμένες από προοδευτικούς μεταρρυθμιστές, υπό καθεστώς καταπίεσης και καταστολής, απειλή εξορίας και φυλάκισης, ακόμα και εκτέλεσης.
“Δεν είμαι κριτικός, ούτε ιστορικός της λογοτεχνίας, ούτε ειδικός στη ρωσική λογοτεχνία. Κύριο μέλημά μου και κύρια ενασχόλησή μου είναι να προσπαθώ να γράφω κι εγώ συγκινητικές ιστορίες, οι οποίες να γεννούν στον αναγνώστη τη διάθεση να φτάσει μέχρι το τέλος τους. Θεωρώ τον εαυτό μου περισσότερο ένα είδος “διασκεδαστή” παρά λόγιο. Αντίστοιχα και ως δάσκαλος, τα ερωτήματα στα οποία προσπαθώ να απαντήσω είναι λιγότερο ακαδημαϊκού χαρακτήρα (“Είναι η Ανάσταση του Τολστόι μια αλληγορία για την πολιτική επανάσταση που πάντα στοίχειωνε ως προοπτική το πνεύμα των Ρώσων του 19ου αιώνα;”) και περισσότερο έχουν να κάνουν με το ξετύλιγμα της αφήγησης και της πλοκής (“Γιατί ο ήρωας έπρεπε να περάσει και δεύτερη φορά από το χωριό;”)”
Και γιατί αυτό το φωτεινό και ταπεινό πνεύμα που ακούει στο όνομα Τζορτζ Σόντερς, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Aμερικανούς πεζογράφους που παραδίδει τα τελευταία είκοσι χρόνια μαθήματα δημιουργικής γραφής στο Syracuse University, επιλέγει να κάνει ένα τέτοιο ταξίδι στους Ρώσους κλασικούς Τσέχοφ, Τουργκένιεφ, Τολστόι και Γκόγκολ, παρότι δεν γέρνει προς την ακαδημαϊκή πλαγιά του βουνού; Γιατί αυτά τα κείμενα είναι τόσο άρτια, τόσο υποδειγματικά στον τρόπο που έχουν δουλευτεί που όσο τα διαβάζεις και τα μελετάς, τόσο εξοικειώνεσαι με τις επιλογές των συγγραφέων τους, που είναι θεμελιώδους σημασίας για κάθε κείμενο που θέλει να έχει τις στοιχειώδεις λογοτεχνικές αρετές.
Στο βιβλίο Κολυμπώντας στη λιμνούλα υπό βροχήν, ο Σόντερς μοιράζεται μαζί μας κάποιες από αυτές τις παραδόσεις προς τους φοιτητές του, εμπλουτισμένες από επισημάνσεις και σχόλιά τους. Στο εισαγωγικό κείμενό του ο Σόντερς γράφει: «Θα εμβαθύνουμε σε επτά μικρογραφίες του κόσμου, με μεγάλη φροντίδα χτισμένες, που οι συγγραφείς τους ήθελαν να απαντούν, έστω και έμμεσα, σε κάποια από τα μεγάλα ερωτήματα τα οποία, ακόμα και αν η εποχή μας δεν τα θεωρεί εξίσου σημαντικά, δεν παύουν ωστόσο να αποτελούν τον σκοπό της τέχνης. Πώς πρέπει να ζούμε; Ποιος είναι ο προορισμός μας επί της γης; Τι είναι σημαντικό και τι όχι; Τι είναι αλήθεια και πώς μπορούμε να ξεχωρίζουμε την αλήθεια από το ψέμα; Πώς μπορούμε να μένουμε αδιάφοροι όταν κάποιοι τα έχουν όλα και κάποιοι άλλοι δεν έχουν τίποτα;».
Στο κάρο (In the Cart/ρωσ.: На подводе, 1897), του Τσέχοφ, ο Bill Buford, υπεύθυνος πριν χρόνια για τα κείμενα μυθοπλασίας που δημοσίευε ο New Yorker, ρώτησε τον Saunders “τι σου αρέσει απ’ αυτό το πράγμα;“, με τον τελευταίο να του απαντά με αφοπλιστική ειλικρίνεια και τη μέγιστη αναγνωστική αλήθεια: “Ε, να: διαβάζω μια αράδα, μου αρέσει, κι αυτό αρκεί για να πάω στην επόμενη”.
Ο Σόντερς εξετάζει πραγματικά εξονυχιστικά τα επτά διηγήματα Στο κάρο, του Αντόν Τσέχοφ, Οι τραγουδιστές, του Ιβάν Τουργκένιεφ (1852), Η ψυχούλα, του Αντόν Τσέχοφ (The darling, 1899), Αφεντικό και εργάτης, του Λέων Τολστόι (Master and Man, 1895), Η μύτη, του Νικολάι Γκόγκολ (The Nose, 1836), Φραγκοστάφυλα, του Αντόν Τσέχοφ (Gooseberries, 1898) και Ο Αλιόσα και το Τσουκάλι, του Λέων Τολστόι (Alyosha the Pot, 1905). Αφιερώνει κάπου εξήντα σελίδες στο καθένα και κυριολεκτικά το γδέρνει εκατοστό εκατοστό, ψηλαφώντας ακόμα και την τελευταία τελεία που θα βρει. Όχι, όμως, από τη σκοπιά όπως μας πληροφόρησε κάποιας ακαδημαϊκής διαστροφής, αλλά γιατί πιστεύει ότι κρύβονται οι αρετές κάθε σπουδαίου κειμένου. Κι αυτό δεν αφορά μόνο συγγραφείς και κριτικούς λογοτεχνίας, αλλά κάθε έναν που θέλει να κοιτάξει σε βάθος τα βιβλία που διαβάζει.
Είπαν
«Η μαγεία των λέξεων… Ένα υπέροχο βιβλίο, όπου ο σπουδαίος μυθιστοριογράφος και διηγηματογράφος εξηγεί τι κάνει τα κλασικά διηγήματα αυτό που είναι. Αυτό το βιβλίο είναι αληθινή απόλαυση και έχει θέμα την απόλαυση. Πόσο απαραίτητο, αυτή ειδικά την εποχή». The Guardian
«Ένα γενναιόδωρο, διασκεδαστικό και απίστευτα διεισδυτικό βιβλίο από έναν από τους πιο πρωτότυπους και απολαυστικούς συγγραφείς σήμερα».
Vanity Fair
Εκδόσεις Πατάκη.
 |
|
|---|---|
| TAYTOTHTA | |
| Τίτλος: | Κολυμπώντας στη λιμνούλα υπό βροχήν |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | A swim in a pond in the rain |
| Συγγραφέας: | |
| Εκδόσεις: | Πατάκη, Δεκέμβριος 2023 |
| Μετάφραση: | Ανδρέας Παππάς |
| Μετάφραση ρωσικών κειμένων: | Αλεξάνδρα Ιωαννίδου, Βασίλης Ντινόπουλος |
| Σελιδοποίηση: | Παναγιώτης Βογιατζάκης |
| Υπεύθυνη έκδοσης: | Ελένη Κεχαγιόγλου |
| Σελίδες: | 544 |
| Μέγεθος: | 16 X 23 |
| ISBN: | 978-618-07-0231-6 |
