Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 12+ (target 13-18) – Graphic novel
Οι γυναίκες δεν πρόκειται να γίνουν ίσες έξω από το σπίτι, όσο οι άντρες δεν είναι ίσοι μέσα στο σπίτι.
Γκλόρια Στάινεμ
Τη Marta Breen και τη Jenny Jordahl τις γνωρίσαμε στο Γυναίκες στη μάχη (Χρυσή Λίστα 2020), όπου οι δυο τους σε ένα σύγχρονο graphic novel 125 σελίδων μας γνώρισαν την ιστορία του γυναικείου κινήματος από τα μέσα του 19ου αιώνα ως σήμερα.
Με την Πτώση της Πατριαρχίας οι δύο βραβευμένες δημιουργοί επιστρέφουν στα ίδια μονοπάτια, αυτά των δικαιωμάτων, της ισότητας, του φεμινισμού βάλλοντας κατά της πατριαρχίας, αυτού του πολυσύνθετου συστήματος εξουσίας, διαπαιδαγώγησης και κοινωνικής οργάνωσης που ταλαιπώρησε, διέλυσε, διέσυρε ζωές, προσωπικότητες, υπολήψεις. Και δυστυχώς εξακολουθεί! Όχι τόσο ισχυρό όσο πριν πενήντα, εκατό, διακόσια χρόνια, όχι τόσο μόνο και αντουφέκιστο, αλλά εξακολουθεί!
Περί τίνος πρόκειται
Η συγγραφέας κάνει μια ηχηρή, δυναμική, δίχως περιστροφές περιήγηση στην ιστορία, προσεγγίζοντας γεγονότα και πρόσωπα που παγίωσαν σεξιστικές, πατριαρχικές και αντιφεμινιστικές αντιλήψεις που οδήγησαν σε αποτελέσματα που λίγο πολύ γνωρίζουμε οι περισσότεροι.
Η Breen δεν στρογγυλλεύει, ούτε χαρίζεται. Η επίθεσή της στο σύστημα της πατριαρχίας είναι ολομέτωπη. Ο σκοπός της είναι να δώσει στις νεότερες γενιές όχι απλώς ένα εργαλείο αποσταθεροποίησης της πατριαρχίας αλλά ένα λάκτισμα που θα οδηγήσει στο ουσιαστικό τέλος της. Προδίδει, άλλωστε, τις προθέσεις της της ήδη από τον τίτλο.
Η συγγραφέας βάλει πυρ ομαδόν κατά δημοφιλών φιλοσόφων, καλλιτεχνών, επιστημόνων και άλλων προσωπικοτήτων από τον αρχαίο κόσμο μέχρι ζώντες, περνώντας από κόσκινο αποφθεγματικές δηλώσεις τους, απόψεις, τοποθετήσεις. Ο Αριστοτέλης και οι θέσεις του για τη γυναίκα τίθεται μπροστά. Ακολουθούν ο Ρουσό, ο Πυθαγόρας, ο Σοπενάουερ, ο Νίτσε, ο Σοφοκλής, ο Καντ, ο Φρόιντ, ο Δαρβίνος, ο Απόστολος Παύλος, ο Λούθηρος, ο Στρίντμπεργκ, ο Μποντλέρ, ο Ρενουάρ, ο… Γούντι Άλεν. Διάσημοι άντρες που κατά τη συγγραφέα έθεσαν τα θεμέλια, μετέδωσαν ή στερέωσαν την πατριαρχία ανά τον κόσμο.
Ακολούθως μας συστήνει γυναίκες και ρήσεις τους που λειτουργούν ως αντίβαρο της πατριαρχικής εξουσίας. Οι φεμινίστριες στη Γαλλία του 18ου αιώνα αποκεφαλίζονταν στην γκιλοτίνα. Οι σουφραζέτες (υπερασπίστριες του δικαιώματος ψήφου των γυναικών) κατέληγαν στη φυλακή, στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Η φιλόσοφος και συγγραφέας Μέρι Γουόλστονκραφτ διαπομπεύθηκε λόγω των επιλογών της (παιδί εκτός γάμου κ.α.). Σήμερα, πολλές ακτιβίστριες λοιδορούνται ακόμα και στον δυτικό κόσμο ενώ στις γνωστές χώρες του ισλαμικού κόσμου φυλακίζονται ή και θανατώνονται.
Εστιάζοντας
Προσωπικά, δεν συμπαθώ τα κινήματα που λειτουργούν ως βαλβίδες αποσυμπίεσης της οργής και του θυμού. Δεν συμπαθώ την πολιτική ορθότητα που σαρώνει τα πάντα, από τα παραμύθια των Αδερφών Γκριμμ μέχρι μεμονωμένες απόψεις επωνύμων και ανωνύμων στα social media. Πιστεύω όμως ότι από το τίποτα και τη σιωπή, είναι προτιμότερο να ανοίγουν έστω και έτσι τα στόματα, να καταγγέλλονται και να καταδικάζονται παραδειγματικά σεξιστικές και άλλες αποδεδειγμένες απάνθρωπες συμπεριφορές και κακοποιήσεις.
Δίνω ένα μεγάλο credit στη συγγραφέα για την επιλογή του θέματος, για τον χαρακτήρα που κράτησε σε όλο το βιβλίο να μη φοβηθεί και να μη φτιάξει ένα βιβλίο για να το φτιάξει. Ένα βιβλίο που φανερώνει την πατριαρχία σε όλες τις εκφράσεις της και δομές εμφάνισής της. Διατηρώ, όμως, ισχυρή επιφύλαξη κατά πόσο ο Πυθαγόρας (ο πρώτος που τις δέχτηκε και ως μαθήτριες και ως δασκάλες στη σχολή του και τις αντιμετώπιζε με σεβασμό), ή ένας δυο άλλοι τους οποίους η Breen “βγάζει στη σέντρα” ήταν τόσο μισογύνηδες. Αντιλαμβάνομαι ότι επιχειρεί με κάθε τρόπο να αποκρυπτογραφήσει, να δείξει ότι η πατριαρχία κρύβεται πίσω από επιφανείς και δημοφιλείς προσωπικότητες, από διατυπώσεις και λεγόμενα που περνούν στο ντούκου, και αυτό το κάνει εξαιρετικά καλά, ξεθεμελιώνοντας την πατριαρχία που βρήκε και βρίσκει το ισχυρότερο άλλοθί της στα μεγάλα γραφεία και τα “καφενεία” επωνύμων. Θεωρώ, ωστόσο, ότι σε αυτήν την αναμέτρηση με το παλιό δεν πρέπει να χαθούμε στη γενίκευση και στις αποφθεγματικές αποκαθηλώσεις παλιών φιλοσόφων κτλ.
Το παλιό πρέπει να τελειώσει. Πρέπει να μπει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Και η ώρα του πλησιάζει. Αλλά δεν πρέπει να συμβεί ό,τι συνέβη με όλες τις διαδοχές συστημάτων, όπου ο ρεβανσισμός πήρε παραμάζωμα καθετί που στεκόταν μπροστά του∙ βλέπε χριστιανισμός vs αρχαιοελληνικός πολιτισμός. Στη μάχη με το παλιό, οφείλουν να συνταχθούν πρώτοι οι άντρες, να δείξουν όχι τη συμπαράσταση και τα “εγώ πιστεύω ότι έχετε δίκιο” λες και πρόκειται για διεκδίκηση συνδικάτου, αλλά την ηχηρή αποτίναξη του παλιού με την ίδια τη συμπεριφορά τους. Κι αν οι παλιοί, μοιάζουν να έχουν χάσει το τρένο, βιβλία σαν της Breen και της Jordahl θα δημιουργήσουν τον νέο άνθρωπο.
Η εικονογραφική προσέγγιση της Jenny Jordahl έχει ένταση, έντονες χρωματικές αντιθέσεις, εκφραστικότητα, πλήθος προσώπων και διαφορετικές προσεγγίσεις, από ολοσέλιδα και σαλόνια, μέχρι τυπικότερα panel. Οι εικόνες της πραγματικά αγκαλιάζουν, υποστηρίζουν και αναδεικνύουν τη δύναμη και το χιούμορ του σεναρίου της Breen.
Δυναμικό, επιδραστικό graphic novel
Για αναγνώστες από 12-13 ετών.
Εκδόσεις Παπαδόπουλος.
Απόσπασμα
Διαβάστε απόσπασμα εδώ
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Η πτώση της πατριαρχίας: Η ιστορία του σεξισμού και η αντίσταση των γυναικών |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | Patriarkatet faller |
| Συγγραφέας: | Marta Breen |
| Εικονογράφος: | Jenny Jordahl |
| Εκδόσεις: | Παπαδόπουλος, Ιανουάριος 2022 |
| Μετάφραση: | Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη |
| Επιμέλεια-Διορθώσεις: | Γιούλικα Σαμαρά |
| Σελίδες: | 104 |
| Μέγεθος: | 17 Χ 24 |
| ISBN: | 978-960-484-779-2 |
