Διαβάζεται σε 4′- Ηλικιακό κοινό: 8+ (target 8-12) – Λογοτεχνία για παιδιά
Όπου δεν υπάρχει φαντασία, δεν υπάρχει τρόμος.
Άρθουρ Κόναν Ντόυλ
Το πρώτο βιβλίο του Τζακ Μέγκιτ Φίλιπς για τον Εμπενίζερ και την Μπέθανι είναι μια απολαυστική κατάδυση στη γκόθικ, μακάβρια, μαύρη λογοτεχνία για παιδιά και νέους.
Περί τίνος πρόκειται
Ο Εμπενίζερ Τουίζερ, 511 ετών παρακαλώ αλλά εμφανισιακά παλικαράκι, ζει σε ένα δεκαπενταόροφο σπίτι και φυλάει ένα τέρας στη σοφίτα του. Τέρας: ένας μεγάλος γκρι σβόλος, με τρία μάτια, δυο μαύρες γλώσσες, τεράστιο στόμα, μικροσκοπικά χέρια και πόδια. Ο Εμπενίζερ δεν είχε παιδιά και φίλους, δεν διάβαζε βιβλία, δεν του άρεσαν οι γιορτές και τα γλέντια, είχε πάντα γεμάτο ψυγείο.
Η συμφωνία ήταν καλή. Ο Εμπενίζερ ταΐζει το τέρας διάφορα απίθανα πράγματα κι εκείνο ως αντάλλαγμα δίνει τα δικά του δώρα. Όπως ένα ειδικό φίλτρο για να μένει πάντα νέος. Αλλά το τέρας όσο τρώει μεγαλώνει. Και όσο μεγαλώνει γίνεται και πιο λαίμαργο και… αρχίζει να βαριέται στη σοφίτα τρώγοντας αγάλματα και μαϊμούδες. Ε και τι να φάει άλλο κανείς. Μα ασφαλώς… Ένα παιδάκι! Αυτό θα ήθελε να είναι το επόμενο γεύμα του.
“Είπα ότι θέλω να φάω ένα παιδί!” φώναξε το τέρας. “Θέλω να μάθω τι γεύση έχει. Θέλω ένα ζουμερό, στρουμπουλό παιδάκι. Θέλω να το κάνω μια μεγάλη, σαλιωμένη χαψιά” […] “Θέλω να μάθω τι γεύση έχει η γεμάτη μύξες μύτη ενός παιδιού” αναστέναξε ονειροπολώντας. “Και τα τσουπωτά μάγουλα, τα βρομερά νύχια και τα ψειριάρικα μαλλιά του”.
Δεν μπορείς να φας ένα παιδί, ήταν η αρχική αντίδραση του Εμπενίζερ, δεν είναι σωστό, είναι πολύ βάρβαρο. Πρώτη φορά εδώ και πεντακόσια χρόνια ο Εμπενίζερ σήκωνε το ανάστημά του στο τέρας.
Ένα παιδάκι! Αυτό ζητάει από τον Εμπενίζερ αλλιώς δεν πρόκειται να πάρει για φέτος το φίλτρο του! Και τότε εμφανίζεται η φοβερή Μπέθανυ… Αν τη φάει, ο Εμπενίζερ θα συνεχίσει τον καλπασμό του προς το πάτωμα των 512 ετών. Αν τη σώσει, ο Εμπενίζερ είναι καταδικασμένος να πεθάνει. Αλλά no παιδάκι, no ελιξήριο, λέει το τέρας. Και τότε ο Εμπενίζερ αρχίζει να σκέφτεται πώς μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Και κινεί για το ορφανοτροφείο, όπου από παιδάκια άλλο τίποτα! Εκεί συναντά την Μπέθανυ, η οποία όμως είναι μέγα πειραχτήρι, άτακτη και καθόλου μια εύκολη περίπτωση. Αλλά είναι αδύνατη, πριν τη φάει το τέρας πρέπει να την παχύνει. Και έχει τρεις μέρες για αυτό, μέχρι το Σάββατο που είναι τα 512α γενέθλια του Εμπενίζερ. Αλλά αυτές οι τρεις μέρες θα είναι μια αιωνιότητα. Θα καταφέρει το τέρας να φάει την Μπέθανυ ή η μικρή είναι πιο έξυπνη από αυτό; Ο Εμπενίζερ αναλαμβάνει να φτιάξει κάθε είδους νοστιμιά και να ανέχεται κάθε ιδιοτροπία της Μπέθανυ. Πού θα καταλήξει όλο αυτό;
Εστιάζοντας
Πολύ χιούμορ, μαύρο, απροσδόκητο, μη προβλέψιμο χιούμορ που ντύνει ολόκληρη την ιστορία. Μια ιστορία μακάβρια, η οποία μέσα από αυτή την όχι συνηθισμένη ανάπτυξη, προσεγγίζει ένα μεγάλο μέρος του ηθικού κώδικα των ανθρώπων, που άλλοτε στέρεος, αλλά πιο συχνά υπό αίρεση και διαπραγμάτευση, καλπάζει προς άλλα μονοπάτια από τα ηρωικά ή υψηλών αξιών που προσμένεις. Δηλαδή κάποιος που ζει 511 χρόνια και αν δεν δώσει ένα παιδάκι στο αδηφάγο τέρας του θα χάσει το ελιξήριο της αθανασίας που του χαρίζει, πώς αλλιώς θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αν όχι άπληστος, δίχως ηθικό όριο και μέτρο;
Βέβαια, ο Τζακ Μέγκιτ Φίλιπς δεν πηγαίνει ούτε προς το ηθικολογικό μονοπάτι, ούτε προς διδαχές και μεγάλα συμπεράσματα. Αφήνοντας τους δυο τρεις πρωταγωνιστές του στο έρεβος με το οποίο τους έχει τυλίξει, αφήνει και τους αναγνώστες με τη σειρά τους να ψαχουλέψουν πού εκτίθεται, πού εκτροχιάζεται και που ανασυντάσσεται ο Εμπενίζερ, το Τέρας και η Μπέθανυ. Αφού πρώτα καταφέρεις να μαζευτείς από τα γέλια που συχνά πυκνά κατορθώνει να σου προκαλέσει με την ευρηματική ροή και πλοκή της ιστορίας του.
Το χιούμορ του αυτό, η σπιρτόζικη, αβίαστα ρέουσα και απολαυστική γραφή του ασφαλώς παραπέμπει στους μετρ του είδους (Ρόαλντ Νταλ, Ντάνιελ Χάντλερ, Ντέιβιντ Ουάλιαμς κτλ), αλλά ο Φίλιπς διατηρεί μια λεπτή γραμμή πάνω στην οποία ισορροπεί ώστε να μην θεωρήσεις ότι στέκει κάτω από τη σκιά όλων αυτών∙ τουναντίον με την Μπέθανυ δείχνει να θέλει να αφήσει ένα δικό του στίγμα που ξύνει την ατμόσφαιρα της κινηματογραφίας του Τιμ Μπάρτον
Το όνομα Εμπενίζερ παραπέμπει ασφαλώς στον περίφημο Εμπενίζερ Σκρουτζ της γνωστής νουβέλας του Ντίκενς “Η χριστουγεννιάτικη ιστορία”, όπου ο ήρωάς του έγινε συνώνυμο της τσιγκουνιάς, της μιζέριας, της αντικοινωνικής εχθρότητας, της αλαζονείας, της απληστίας. Τι θέλει να σηματοδοτήσει με την επιλογή αυτού του περίφημου ονόματος ο Φίλιπς; Ίσως σημαδεύει την απληστία του, την απουσία ηθικού φραγμού, την πρόταξη του εαυτού του ως μοναδικής αξίας στον κόσμο.
Παρότι το black humour και η μακάβρια λογοτεχνία συναντάται κυρίως στη λογοτεχνία για ενήλικες και είναι μεγάλο ρίσκο να την κατευθύνεις προς παιδιά, ο Φίλιπς δοκιμάζει και πετυχαίνει να σκοτεινιάσει, να μιλήσει για δύσκολες ή γκροτέσκ όψεις του πολιτισμού και του ηθικού μας κώδικα, να μιλήσει για θάνατο και νιότη, να δραπετεύσει από τις παραδοσιακές αφηγηματικές δομές, να βγάζει το χέρι έξω από το βιβλίο και να τσιμπάει τον αναγνώστη.
Το απολαύσαμε, το χαρήκαμε, θέλαμε πολύ να μπει στη Χρυσή Λίστα 2022, στην οποία δεν χώρεσε οριακά μετά από μεγάλες αμφιταλαντεύσεις.
Ως προς τις ενστάσεις που διατυπώνουν συχνά ενήλικες για αυτού του είδους τα βιβλία, έχω να πω ότι η λογοτεχνία δεν είναι κάποια αίθουσα κατηχητικού απ’ όπου πρέπει πάντα να βγαίνεις καλύτερος άνθρωπος, πράος και έτοιμος να αγαπήσεις όλο τον κόσμο, αλλά μία απολαυστική διαδικασία μέσω της οποίας, πρώτα απ’ όλα περνάς θαυμάσια. Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά απολαμβάνουν τον τρόμο και τις τρομακτικές ιστορίες, τους αρέσει να ανατριχιάζουν, να τσιτώνουν και να περιμένουν τις ανατροπές. Είναι η πρώτη τους προσέγγιση στην έννοια “θρίλερ” που για τους ενήλικες είναι “σβήστε φώτα και κρατηθείτε κοντά στον καναπέ”.
Η εικονογράφηση της Ιζαμπέλ Φόλλαθ τόσο εκφραστική, τόσο δουλεμένη, τόσο καλαίσθητη, τόσο παιχνιδιάρικη και χιουμοριστική αναδίδει το ύφος και τον χαρακτήρα του κειμένου.
Για αναγνώστες από 8 περίπου ετών.
Εκδόσεις Πατάκη.
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Η Μπέθανυ και το τέρας (βιβλίο 1) |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | The Beast and the Bethany (Book 1) |
| Συγγραφέας: | Jack Meggitt Phillips |
| Εικονογράφος: | Isabelle Follath |
| Εκδόσεις: | Πατάκη, Δεκέμβριος 2021 |
| Μετάφραση: | Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης |
| Επιμέλεια-Διορθώσεις: | Αντωνία Κιλεσσοπούλου |
| Σελιδοποίηση: | Αλέξιος Δ. Μάστορης |
| Σελίδες: | 256 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 21 |
| ISBN: | 9789601695778 |
