Στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου, το οποίο αποτελεί και το θεωρητικό μέρος, επιχειρείται ο προσδιορισμός της ταυτότητας του παιδικού βιβλίου ως είδος καθώς και μία τυπική κατηγοριοποίηση. Αρχικά προσεγγίζεται επιστημονικά η άρρηκτη σχέση εικόνας και κειμένου στο νέο αυτό πολυτροπικό είδος το οποίο κάνει την εμφάνισή του στα τέλη του 19ου αιώνα. Γίνεται αναφορά στην αρχικά συγκρουσιακή σχέση γλωσσικού και εικονιστικού κώδικα εξαιτίας της διαιώνισης κυρίως μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος της «κουλτούρας της γραφής». Από τα χρόνια του μεσοπολέμου βαθμιαία η εικόνα αποποιείται του απεικονιστικού ρόλου της κι αποκτά περισσότερο αφηγηματικό χαρακτήρα. Σε συνδυασμό με την καθοριστική εξέλιξη της τεχνολογίας στο χώρο της τυπογραφίας η αξιοποίηση της εικόνας στο παιδικό βιβλία υπήρξε αλματώδης αυξάνοντας φυσικά και το ερευνητικό ενδιαφέρον. Εν συνεχεία αναφέρονται διάφορες θεωρίες σχετικά με τις κύριες κατηγορίες αλληλεπίδρασης μεταξύ εικόνας –κειμένου καθώς και τα κειμενικά κι εξωκειμενικά στοιχεία τα οποία καθορίζουν τη λεκτική και οπτική τροπικότητα. Ξεχωριστή αναφορά γίνεται στην έννοια του αναδυόμενου εγγραμματισμού και τη σχέση του όχι μόνο με την καλλιέργεια της κουλτούρας της γραφή αλλά και την εξοικείωση με το βιβλίο ήδη από τη νηπιακή ηλικία.
Σε επόμενη υποενότητα οι συγγραφείς εμβαθύνουν σε προβληματισμούς και επιστημονικές θέσεις σχετικά με τα χαρακτηριστικά της εικόνας ως ιδιαίτερου κώδικα ο οποίος όταν συνυπάρχει με τη γλώσσα αποτελεί έναν ισχυρό παράγοντα παραγωγής νοήματος και πρόσθετων σημασιοδοτήσεων. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά σε θεωρίες πρόσληψης του λογοτεχνικού κειμένου οι οποίες άσκησαν καταλυτική επίδραση στην ερμηνεία της σχέσης αναγνώστη-κειμένου, επηρεάζοντας κυρίαρχες αντιλήψεις και πάγιες πρακτικές. Ακολουθούν ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις όπως η κεντρική ιδέα του βασικού εκπροσώπου της Σχολής της Κωνσταντίας Βόλφγκανγκ Ίζερ (Wolfgang Iser) ο οποίος στην προσπάθειά του να συλλάβει τη φύση της αναγνωστικής διαδικασίας αναφέρθηκε στη σχέση ισότητας μεταξύ του αναγνώστη και του λογοτεχνικού κειμένου αλλά και του Ουμπέρτο Έκο (Umberto Eco).
Η ενότητα η οποία αναφέρεται στους Τρόπους Ανάγνωσης έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους εκπαιδευτικούς καθώς εστιάζει στους τύπους των ερωτήσεων οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν στο Νηπιαγωγείο και τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού Σχολείου οδηγώντας τα νήπια σε προβλέψεις, διευκρινήσεις και συνθέσεις. Τα παραδείγματα τα οποία αναφέρονται δρουν υποστηρικτικά και αποσαφηνιστικά προς τον/την εκπαιδευτικό.
Το δεύτερο κεφάλαιο του βιβλίου είναι αφιερωμένο στις καλές πρακτικές φοιτητών οι οποίες καταγράφηκαν κι επιτεύχθηκαν στο πλαίσιο της Πρακτικής Άσκησης του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης της Παιδαγωγικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης του ακαδημαϊκού έτους 20116-17.
Το βιβλίο αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για τους/τις εκπαιδευτικούς της προσχολικής και πρωτοσχολικής εκπαίδευσης που εντάσσουν το εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο, το «παιδικό βιβλίο με εικόνες και ιστορία» όπως το ορίζουν οι συγγραφείς, στην τάξη τους. Το γεγονός ότι το θεωρητικό μέρος συνοδεύεται από διδακτικές προσεγγίσεις οι οποίες σχεδιάστηκαν, εφαρμόστηκαν κι αξιολογήθηκαν στις σχολικές τάξεις αποδίδει στο συγγραφικό εγχείρημα προστιθέμενη αξία.
Τα Περιεχόμενα του βιβλίου:
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΠΑΙΔΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
Α. Εισαγωγή
Ένα νέο πολυτροπικό είδος και η ιστορία του
Εννοιολογικές προσεγγίσεις – Ζητήματα ορολογίας
Μια απόπειρα αφηγηματολογικής κατηγοριοποίησης
Β. Στην προσχολική εκπαίδευση
Αναγνώσεις: Ιστορική διαδρομή
Ανάγνωση και αναγνωσιμότητα της εικόνας
Θεωρίες πρόσληψης του λογοτεχνικού κειμένου
Hans-Robert Jauss: Ο ορίζοντας της προσδοκίας
Wolfgang Iser, Umberto Eco: Η δημιουργία του αναγνώστη
Γ. Τρόποι ανάγνωσης
Εισαγωγή
Διακειμενικότητα
Βιωματικότητα
Προβολή
Συμπληρωματικές, κριτικές αναγνώσεις
Επιλογικά
Δύο τυπικά παραδείγματα ανάγνωσης δύο βιβλίων – σε δύο συναντήσεις
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
– 1η παιδαγωγική διαδρομή: Ανίχνευση
– 2η παιδαγωγική διαδρομή: Project στη Λογοτεχνία
– 3η παιδαγωγική διαδρομή: Μια ιστορία γεννιέται
– 4η παιδαγωγική διαδρομή: Δημιουργική γραφή
Βιβλιογραφικές αναφορές
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Η Λογοτεχνία αλλιώς- Εναλλακτικές καινοτόμες δράσεις στο νηπιαγωγείο |
| Συγγραφέας: | Έλενα Αρτζανίδου , Ανδρέας Καρακίτσιος |
| Επιμέλεια Κειμένων: | Χάρης Πολίτης |
| Εκδόσεις: | Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, Δεκέμβριος 2018 |
| Σελιδοποίηση: | Εριφύλη Αράπογλου |
| Σελίδες: | 208 |
| Μέγεθος: | 17 Χ 24 |
| ISBN: | 978-960-47-1162-8 |
