Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 9+ (target 9-13) – Λογοτεχνία “γνώσεων” για παιδιά
[…] Δεν υπήρξεν ίσως δυστυχία εις τον κόσμον, την οποίαν να μην υποφέραμεν. Καμμία ποιητών φαντασία δεν ημπορεί να πλάσει κακά τόσον ελεεινά, όσον ημείς τα είδομεν… Σας βεβαιώνομεν ότι κανέν από τα δεινά ταύτα δεν διεπέρασαν τόσον τα καρδίας μας, όσον η απανθρωπία, την οποίαν έδειξαν εις το έθνος μας πολλοί από τους καυχώμένους ότι εγεννήθησαν εις την σοφήν Ευρώπην…
Ευανθίας Καϊρη, Επιστολή Ελληνίδων τινών προς τας Φιλελληνίδας, 1825
Η Ευανθία Καϊρη έζησε την αυγή της νέας Ελλάδας. Εκείνης που επί αιώνες είχε εξαφανιστεί και τώρα θα συγκροτούνταν σε ένα νέο μόρφωμα που θα διεκδικούσε τη δική του υπόσταση στο νότο της Βαλκανικής. Ποια όμως ήταν αυτή η θαυμαστή μικρή η οποία οδηγεί την Ιφιγένεια Μαστρογιάννη να γράψει το έκτο βιβλίο της σειράς Μικρές ιστορίες για Μεγάλα γεγονότα των εκδόσεων Καλέντη.
Ευανθία Καΐρη – Η πιο μικρή δασκάλα.
Είναι η αδερφή του σπουδαίου φιλοσόφου, Φιλικού και ιερωμένου Θεόφιλου Καΐρη. Αλλά δεν έμεινε στη σκιά του ως ακόμα μια γυναίκα που χάθηκε πίσω από τους άντρες της οικογένειας. Η Ευανθία αναδείχθηκε σε πρωτοπόρα μορφή και εξέχουσα γυναικεία προσωπικότητα της εποχής, από τις ελάχιστες που διέφυγαν της σχεδόν κοινής μοίρας. Σε ηλικία δεκατριών ετών (γεννήθηκε το 1799) μελετά αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, μαθηματικά, μαθαίνει γαλλικά και ιταλικά, ψάχνει τη γνώση παντού. Στα δεκαπέντε της στέλνει επιστολή στον περίφημο Αδαμάντιο Κοραή, καθώς και σε γυναίκες σε όλην την Ευρώπη (Επιστολή Ελληνίδων τινών προς τας Φιλελληνίδας, 1825) ζητώντας υποστήριξη στον αγώνα των Ελλήνων. Νέο κορίτσι ακόμα μεταφράζει σπουδαίους ξένους συγγραφείς, ενώ συγγράφει το πρώτο θεατρικό έργο της νεότερης Ελλάδας (Νικήρατος, 1826) που της χαρίζει τον τίτλο της “Δέκατης μούσας του ελληνικού έθνους“.
Η Ιφιγένεια Μαστρογιάννη αποτυπώνει εύγλωττα το πείσμα, τη θέληση, την συνειδητοποίηση για την αποστολή της, την ύψιστη σημασία της μόρφωσης κάθε ανθρώπου. Η φιλία της Ευανθίας με τη Θεανώ, την αφηγήτρια του βιβλίου, εκτός από την αμεσότητα που προσδίδει στην αφήγηση, γίνεται το μέσο στο ταξίδι της προικισμένης νεαρής αλλά και της φίλης της προς εκείνο το σημείο της ζωής όπου πέφτει το φως και διαλύσει τις σκιές.
“Από τη μέρα εκείνη, δυο φορές την εβδομάδα, εγώ η Θεανώ Ρήγου από τις Κυδωνιές, που περνούσα τη μέρα μου κοιτάζοντας από το παράθυρο τους περαστικούς, ήμουν στο σπίτι της Ευανθίας και διαβάζαμε”.
Η λαχτάρα για μάθηση, να πιεις από το ποτάμι της γνώσης που περνάει μπροστά σου. Η λαχτάρα να βάλεις τη φωτιά της γνώσης και στο λογισμό των άλλων. “… και ούτω να οφελήσω κατά την δύναμίν μου το γένος ημών“, γράφει στον Αδαμάντιο Κοραή ζητώντας του βιβλία για να μεταφράσει στα ελληνικά προς όφελος όλων των Ελλήνων (επιστολή 2 Αυγούστου 1814, σε ηλικία 15 ετών).
“Άσε τη φωνή να έρχεται στ’ αυτιά σου, αδελφή μου, άσε την να φωλιάσει στη μνήμη σου. Ο κόσμος αλλάζει. Ας μάθουμε κάτι που θα επιζήσει στον κόσμο, μού είπε με μια συλλογισμένη έκφραση και είδα έκπληκτη ότι ένιωθα κάθε της λέξη, αισθάνθηκα ένα ξαφνικό κύμα σιγουριάς”.
Η Ευανθία, το κορίτσι που βάδιζε “σε τόπους όπου δεν υπήρχαν χαραγμένοι δρόμοι“, εκείνη που συγκλόνιζε με τη μόρφωση και το πάθος της επώνυμους διανοουμένους και προσωπικότητες της εποχής, εκείνη που είδε τον ξεσηκωμό της Επανάστασης ως τη μεγαλύτερη γιορτή της ζωής της, εκείνη που κατέφυγε στην Άνδρο και έπειτα στη Σύρο λόγω της έκρυθμης κατάστασης, συνεχίζοντας, ωστόσο, να μορφώνει κορίτσια και να προσφέρει στο γένος. Εκείνη που στα 1825 είδε την εγκατάλειψη από τους μεγάλους και έγραψε στις γυναίκες της Ευρώπης λόγια σπαρακτικά. Εκείνη που έγραψε το τρίπρακτο θεατρικό Νικήρατος, δηλαδή η ιερή μορφή του δημογέροντα Χρήστου Καψάλη, τρεις μήνες μετά την τραγωδία του Μεσολογγίου.
Η συγγραφέας δεν έχει πολλές πηγές διαθέσιμες -κι όσες υπήρχαν τις βρήκε- για αυτήν τη μοναδική γυναίκα της ελληνικής ιστορίας, ένα κορίτσι που δεν θέλω να το συγκρίνω με τις σύγχρονές της, καθώς εκείνες είχαν έναν γόρδιο δεσμό να λύσουν, αλλά για σκεφτείτε. Σε εκείνες τις συνθήκες η Ευανθία Καΐρη είχε όραμα, πνοή, πλάνο, διάβαζε, συναναστρεφόταν σπουδαίους, αλληλογραφούσε μαζί τους. Ναι, λυπάμαι που σας χαλάω τον ύπνο, αλλά αυτή ήταν η πρώτη, αυθεντική έφηβη influencer της ελληνικής ιστορίας, εκείνη που είχε λόγο και όνειρο να επηρεάζει τις ζωές των άλλων με ουσία και όχι με σκουπίδι και για να βρεις άλλη πρέπει να ψάχνεις κάθε πενήντα χρόνια για μία εφάμιλλη. Τόσο σπάνια, τόσο αυθεντική, τόσο μοναδική ήταν αυτή η προσωπικότητα.
Όχι, δεν την ήξερα ούτε εγώ. Τον Θεόφιλο ήξερα κι εγώ. Και καμωνόμουν και για ιστοριομαθής. Την Ευανθία την είχε φάει το σκοτάδι. Φρόντισε η Ιφιγένεια Μαστρογιάννη να μου ανοίξει τα μάτια. Με τον τρόπο που κραδαίνει τη ζωή της μπροστά μας, με την επιλογή της πρωτοπρόσωπης αφήγησης της φίλης Θεανώς, με την απλότητα της παπαδιαμαντικής λογοτεχνίας (παπαδιαμαντική ταπεινότητα, έγραψε περίφημα η επιμελήτρια Βασιλική Τζόκα στο εισαγωγικό σημείωμα της έκδοσης) και την πειστική αμεσότητα ενός αυθεντικού ημερολογίου αυτόπτη μάρτυρα, η συγγραφέας κερδίζει μέσα από το απλό το όλον.
Σκληρόδετο, εντυπωσιακό εξώφυλλο και ασπρόμαυρα σκίτσα από τον Φίλιππο Φωτιάδη που ντύνει τη σειρά με την αισθητική του.
Να μπουν τέτοια βιβλία στα σχολεία… χθες.
Για αναγνώστες από 9 ετών.
Εκδόσεις Καλέντη.
Απόσπασμα
Με μια ματιά
- Είναι η αδερφή του σπουδαίου φιλοσόφου, Φιλικού και ιερωμένου Θεόφιλου Καΐρη. Αλλά δεν έμεινε στη σκιά του ως ακόμα μια γυναίκα που χάθηκε πίσω από τους άντρες της οικογένειας. Η Ευανθία αναδείχθηκε σε πρωτοπόρα μορφή και εξέχουσα γυναικεία προσωπικότητα της εποχής, από τις ελάχιστες που διέφυγαν της σχεδόν κοινής μοίρας.
- Η συγγραφέας δεν έχει πολλές πηγές διαθέσιμες -κι όσες υπήρχαν τις βρήκε- για αυτήν τη μοναδική γυναίκα της ελληνικής ιστορίας, ένα κορίτσι που δεν θέλω να το συγκρίνω με τις σύγχρονές της, καθώς εκείνες είχαν έναν γόρδιο δεσμό να λύσουν, αλλά για σκεφτείτε. Σε εκείνες τις συνθήκες η Ευανθία Καΐρη είχε όραμα, πνοή, πλάνο, διάβαζε, συναναστρεφόταν σπουδαίους, αλληλογραφούσε μαζί τους.
Το Soundtrack του βιβλίου
Σιγά, η πατριδα μου κοιμάται – Διονύσης Σαββόπουλος
Ευανθία Ρεμπούτσικα- Μεγάλοι Έλληνες
Ο ήλιος εβασίλεψε- Ν. Ξυλούρης
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Ευανθία Καΐρη – Η πιο μικρή δασκάλα |
| Σειρά: | Μικρές Ιστορίες για Μεγάλα Γεγονότα |
| Συγγραφέας: | Ιφιγένεια Μαστρογιάννη |
| Εικονογράφος: | Φίλιππος Φωτιάδης |
| Εκδόσεις: | Καλέντης, Σεπτέμβριος 2021 |
| Επεξεργασία εικόνων: | Indigo Graphics |
| Σχεδιασμός σειράς/επιμέλεια: | Βασιλική Τζόκα |
| Μακέτα εξωφύλλου: | Βασιλική Τζόκα |
| Σελίδες: | 120 |
| Μέγεθος: | 13 Χ 18 |
| ISBN: | 978‐960‐594‐083‐6 |
