Διαβάζεται σε 4′- Ηλικιακό κοινό: 11+ (target 12-18+) – Λογοτεχνία για εφήβους+
“Δεν βρήκαμε εμείς το θάρρος, αυτό μας βρήκε”, ψιθυρίζει η Νάταλι. “Το χρειαζόμασταν για να αλλάξουμε τον κόσμο”.
“Θα μας ξαναβρεί άραγε το θάρρος;” αναρωτιέμαι κι αποκοιμιέμαι με την απορία.
Ο Πέτρος Πανάου επιστρέφει με το δεύτερο βιβλίο του Μυστήριου του Κινητού. Και απολαμβάνεις ξανά ένα σπουδαίο μυθιστόρημα.
Περί τίνος πρόκειται
Καινούριο μεγάφωνο στο καμπαναριό γεμίζει την πόλη με κυματιστά βουητά. Ο Ρένος δεν θυμάται τίποτα για το ΛΟΓΟΣ-L1, την προηγμένης τεχνολογίας λογοκατευθυντική συσκευή μέσω της οποίας ο χρήστης μπορεί να κατευθύνει τον λόγο ενός ομιλητή πληκτρολογώντας το επιθυμητό κείμενο και στρέφοντάς τη συσκευή προς τον στόχο. Φαίνεται ότι ίσως κάποιος — υψηλόβαθμος της αστυνομίας; — χρησιμοποίησε το ΛΟΓΟΣ-L1 πάνω στον Ρένο για να ξεχάσει όσα συνέβησαν αφότου βρήκε στη συσκευή στη βιβλιοθήκη (βλέπε πρώτο βιβλίο). Αλλά ευτυχώς, όσα έγιναν είναι γραμμένα στο μπλε εκείνο βιβλίο από τον συγγραφέα, αφού του τα έστειλε ο Ρένος.
“Ρένο, αν το κατέστρεφες, όπως είχαμε συμφωνήσει, δεν θα είχαμε ξεχάσει τίποτα. Οι μυστικοί δεν θα το είχαν στα χέρια τους για να το στρέψουν εναντίον μας. Αν έπνιγες το ΛΟΓΟΣ μια για πάντα στη λίμνη, όπως είχαμε συμφωνήσει, ίσως να εμποδίζαμε έναν πόλεμο. Και μπορεί… μπορεί, να ήμασταν ακόμα μαζί”.
Εμπόλεμη κατάσταση. Εκρήξεις. “Ένα σύννεφο σκόνης και μαύρου καπνού μας καλύπτει“. Τρόμος. Συναγερμοί, μηνύματα από την πολιτική άμυνα, κατ’ οίκον περιορισμός, καταφύγια στον υπόγειο χώρο στάθμευσης της πόλης. Μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Τίποτα δεν γίνεται χωρίς βιβλία. Η κυρία Δέσπω, η αγαπημένη βιβλιοθηκονόμος, έχει φέρει όλη τη λογοτεχνία του κόσμου στα χέρια τους. “Μην ανησυχείς, θα τα βολέψω εγώ. Το σημαντικό είναι πως το δυάρι μου είναι ισόγειο σε εξαώροφη πολυκατοικία. Εκεί τα βιβλία μας θα είναι πιο ασφαλή, αφού θα κινδυνεύουν λιγότερο από τους πυραύλους του εχθρού”. Και αργότερα, μια βαλίτσα που γίνεται μια πραγματική κινητή βιβλιοθήκη, αφού καμία άλλη πηγή δεν λειτουργεί, βλέπε βιβλιοθήκη, σχολείο. Και τότε, μέσα σε ένα ξέφρενο κυνηγητό, προκύπτει ένα δεύτερο κινητό, αφού κάθε ΛΟΓΟΣ, συνήθως ακολουθείται από κάτι που αποκαλείται ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ. “Τα πράγματα θα βελτιωθούν όταν βρούμε το δεύτερο κινητό. Μόλις έχουμε μάθει πως το λένε ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ“.
Και τώρα; Πώς κυλάνε τα πράγματα ενώ γύρω σφυρίζουν βόμβες, οι δικοί τους άνθρωποι κινδυνεύουν, οι αρχές ασφαλείας της χώρας τους αναζητούν και όλα, από τον καθηγητή Δημητριάδη μέχρι το κινητό 2, είναι ένα κουβάρι στο οποίο η παραμικρή λεπτομέρεια μετράει;
Εστιάζοντας
Στον περίπου απροσδιόριστο χωροχρόνο ενός υπό μία ευρεία έννοια δυτικού και δυστοπικού κόσμου, ο Πέτρος Πανάου, με μεθοδικότητα και αφηγηματική δεινότητα, φτιάχνει μια δεύτερη παρτίδα λογοτεχνικού σκάκι, τοποθετώντας μαεστρικά ανθρώπους, ιδέες και πράξεις στη θέση των πιονιών και ασπρόμαυρων τετραγώνων και ενορχηστρώνοντας μία μάχη η οποία, παρότι αφήνει ανοιχτούς λογαριασμούς με το γοητευτικό cliffhanger της, καθηλώνει με τους κλιμακούμενους φρενήρεις ρυθμούς της, την εντυπωσιακή κορύφωση και τη συνολική αλληγορική, υπαινικτική ενάργειά της.
Ο συγγραφέας στήνει έναν σκοτεινό κόσμο, δομημένο στα σχοινιά εξουσιαστικών μοντέλων που παραπέμπουν σε οργουελικούς ολοκληρωτισμούς, όπως έχουν εναποτεθεί ευαγγελικά στην παγκόσμια τέχνη (λογοτεχνία, κινηματογράφος κ.α.), δουλεύει πολύ πάνω στην ισορροπία και την αρμονία της πλοκής, αλλά και της ανάπτυξης των ηρώων του και ξεδιπλώνει, σχεδόν κινηματογραφικά, μια αντανάκλαση ενός κόσμου, η οποία ουσιαστικά αποτελεί ευρύ, πολυσχιδές σχόλιο στον κόσμο μας, στην πολιτική, οικονομική, κοινωνική και ηθική κονίστρα, έτσι όπως αυτή διακρίνεται και έρχεται προς το μέρος μας, σήμερα ή από κάποιο μέλλον. Κι αφού τοποθετεί τον περίπου αόριστο χωροχρόνο και τα πιόνια του, ο συγγραφέας δεν μοιάζει να φιλοδοξεί, ούτε αρκείται στην κατασκευή μιας ας πούμε προσομοίωσης ενός περι-εφηβικού 1984, νοτισμένου με μυστήριο και περιπέτεια, αλλά στοχεύει καθαρά σε μια απενοχοποιημένη λογοτεχνία, η οποία εστιάζει πρωτίστως στην απόλαυση από τον αναγνώστη της ιστορίας, της ίδιας της ανάγνωσης ως διαδικασίας και ακολούθως, μέσα από διαδοχικές εκπλήξεις και ευρήματα, χορδίζει ακομπλεξάριστα, αβίαστα, ρυθμικά, έναν φωτεινό φάρο ιδεών που πάλλονται στον πυρήνα αλλά και στην περίμετρο της ιστορίας.
Η εμπειρία και γνώση από το ακαδημαϊκό υπόβαθρο του συγγραφέα, ανασύρει από το ημίφως της λογοτεχνικής θεωρίας το συναρπαστικό είδος και όρο της Blackout poetry, της Ποίησης της Συσκότισης, μας θαυμάσιας άσκησης δημιουργικής αφαίρεσης που οδηγεί στο μεγαλείο της λέξης ως ελάχιστου σημείου νοήματος και στο απαύγασμα της ποίησης. Κοιτάζοντας ξανά και ξανά τον τρόπο που γράφει ο συγγραφέας, είδα έναν ιδιαίτερο δεσμό με την βαθύτερη ουσία της Blackout Poetry ως διαδικασίας όπου το μαύρο αναιρεί και αναδεικνύει το απόσταγμα, το πραγματικό φως μέσα σε μια διαδοχή ομοιότυπων ξεγελασμάτων, καθώς και τη διαδικασία της συσκότισης ως ένα αποτύπωμα και φόβο για κάτι που βλέπεις να έρχεται κάπως, από κάπου, προς τα κάπου.
Η προφανής ύμνηση της φιλαναγνωσίας ως βαθιάς ανάγκης, παρηγοριάς και ανάτασης ψυχικής, οι περιβαλλοντικές διαστάσεις μιας εμπόλεμης κατάστασης που πάντοτε χάσκουν στην αφάνεια και την ασημαντότητα, η λογοκρισία ως κατάσταση που επιστρέφει με διάφορους τρόπους (βλέπε δήλωση Freedon to Read,1953, 2023), η συσκότιση που προαναφέρθηκε και σημαδεύει την κρίση, την ικανότητα συνδυαστικής, κριτικής σκέψης, η αντίσταση ως αποφασιστική στάση ζωής και όχι ως επαναστατικός τουρισμός.
Τέλος, θα ήθελα να σημειώσω αφενός την ανάδειξη της έννοιας της εστίας, μέσω της Ποίησης της Συσκότισης, καθώς και του ευφυούς καθηγητή Δημητριάδη που εμπλέκεται στην ιστορία, αφετέρου τα στιβαρά, φουτουριστικά, ασπρόμαυρα σχέδια που καταθέτουν τους δικούς τους οπτικούς κραδασμούς μέσα από την αφαιρετικότητα, τη δική τους οπτική ποίηση της συσκότισης που καταλήγει σε εικαστική διαφώτιση.
Και εν είδει υστερογράφου: Ο λόγος έχει πάντοτε αντίλογο. Ή και έναν λόγο που αντιλέγει ή αντι-λέγει. Αυτή η συναρπαστική συνδιαλλαγή που έστησε επιδέξια ο συγγραφέας με οδηγεί στην άποψη ότι, κατά το Ντελεζιανό “η λογοτεχνία είναι ένα παραλήρημα“, ο Πέτρος Πανάου ξέρει εξαίρετα να παραληρεί.
“Με λυπάσαι, γι’ αυτό μιλάς έτσι;”
“Όχι, Ρένο, δεν σε λυπάμαι”, μου λέει. “Σ’ αγαπώ”.
Μετά, μου κάνει την πιο όμορφα αγκαλιά στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Όταν κλείνω τα χέρια γύρω της, ο κόσμος γίνεται ξανά όλος. Δεν είναι πια σπασμένος. Είναι σωστός, όμορφος, όπως πρέπει να είναι”.
Στα οπωσδήποτε της χρονιάς, από τώρα.
Για αναγνώστες από 11-12 περίπου ετών.
Εκδόσεις Τελεία.
Το Soundtrack του βιβλίου
Γυρίζω τις πλάτες μου στο μέλλον
 |
|
|---|---|
| TAYTOTHTA | |
| Τίτλος: | Επιχείρηση αντί-λογος: Το μυστήριο του κινητού 2 |
| Συγγραφέας: | |
| Εκδόσεις: | Τελεία, Φεβρουάριος 2024 |
| Καλλιτεχνική επιμέλεια: | Περικλής Τιμοθέου |
| Επιμέλεια: | Λένα Ταχμαζίδου |
| Σελίδες: | 214 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 20,5 |
| ISBN: | 978-9925-551-65-1 |
