Είναι τέρας; του Αχιλλέα Ραζή

Ένα αγόρι. Τι παράξενες μορφές είναι αυτές που βλέπει παντού; Πώς γίνεται να τον ακολουθεί όπου πάει; Και μεγαλώνει. Και μικραίνει. Και μεταλλάσσεται. Και αλλάζει θέσεις. Και διαθέσεις. Είναι τέρας; Χμ! Γιατί όταν έχει σκοτάδι δεν το βλέπει; Τι συμβαίνει στ’ αλήθεια;

Ο φόβος είναι ένα σπουδαίο, απαραίτητο νοητικό ανάπτυγμα όλων των έμβιων όντων, το οποίο τους προστατεύει από πλήθος κινδύνων, καθώς ενεργοποιεί αντανακλαστικά ετοιμότητας, αντιμετώπισης και διαφυγής αν κριθεί απαραίτητο. Έτσι, λοιπόν, δεν πρέπει να τον θεωρούμε εχθρό αλλά σύμμαχό μας. Αρκεί να μην περάσει τις κόκκινες γραμμές μας τόσες φορές ώστε να εγκαθιδρυθεί μέσα μας και παγιώσει την παρουσία του σε τέτοιο βαθμό που να ελέγχει όλες τις παραμέτρους της ζωής μας.

Ο Αχιλλέας Ραζής στο πρώτο του βουβό εικονοβιβλίο πιάνει τον φόβο από τη στιγμή που εμφανίζεται στο παιδί, καθώς ενεργοποιείται από ανεξήγητες μορφές που συναντά σε διάφορα σημεία της κοινωνικής και ιδιωτικής του ζωής: στο δωμάτιο, στην τουαλέτα, πριν κοιμηθεί, στον δρόμο, στο σχολείο, στη βόλτα, σε τοίχους.

Όταν κλείνει όλα τα φώτα και επικρατεί απόλυτο σκοτάδι, παρατηρεί ότι αυτές οι παράξενες, φοβιστικές μορφές εξαφανίζονται. Και αυτή η παρατήρηση είναι η πρώτη του νίκη. Έχει σηκώσει τα μάτια, έχει αλλάζει μια μεταβλητή, έχει παρατηρήσει τι συμβαίνει και έχει επιφέρει ήδη μια πρώτη ισορροπία, μια πρώτη ανατροπή καλύτερα στο περιβάλλον φόβου που είχε αρχίσει να δομείται εντός του.

Η ζωή του συνεχίζεται. Ένας κόσμος δίχως χρώματα, δίχως διαφορετικές πηγές φωτός, θα ήταν αναμφίβολα ένας κόσμος δίχως φοβερές, παράξενες, σκιώδεις μορφές, θα ήταν ένας κόσμος δίχως σκιές, δίχως τη γοητεία τους και το παιχνίδισμα τους σε κάθε γωνιά του κόσμου μας. Παντού, ένας καταιγισμός λευκού φωτός θα νικούσε κάθε προσπάθεια για χρώμα. Αυτός θα ήταν ένας ανιαρός κόσμος, δίχως ερεθίσματα, δίχως απρόσμενες στροφές, δίχως το αιφνίδιο που αλλάζει την ευθεία γραμμή της ζωής.

Από την εμφάνιση του φόβου και την κατάφαση “είναι τέρας“, στο ερώτημα “μήπως τελικά δεν είναι τέρας;” και εν τέλει στη γοητευτική διαπίστωση ότι χρειαζόμαστε τέτοια “τέρατα” που αποδιοργανώνουν τη στάσιμη ζωή μας και της χαρίζουν χρώμα και αλλαγή διαδρομών. Χμ! Οι φόβοι, καλύτερα οι αποδιοργανωτικοί παράγοντες που χτυπούν τον κώδωνα των φόβων μας είναι πάντα και πανταχού παρόντες. Ελλείψει σκιών, απλώς αποφεύγουμε να τους δούμε. Κι αυτό δεν είναι η πραγματική ζωή.

Όλη αυτή τη νοητική πορεία, ο Αχιλλέας Ραζής την εκθέτει μέσα από τις εκφραστικές, δυναμικές εικόνες, με μεγάλη χρωματική παλέτα, με ονειρική ατμόσφαιρα, με λεπτομέρεια και αφαίρεση εναλλάξ∙ εικόνες που προάγουν τη φαντασία του αναγνώστη και καθίστανται ένας αφηγηματικός παράγοντας που κάνει το κείμενο που απουσιάζει να μη λείπει. Πρόκειται για ένα στέρεο και απολαυστικό εικαστικό αφήγημα που ακτινοβολεί στον νου του αναγνώστη όλες τις λέξεις που λείπουν.