Διαβάζεται σε 4′- Ηλικιακό κοινό: 2+ (target 2,5-5) – Εικονογραφημένο βιβλίο για παιδιά
Ο καλύτερος τρόπος να βρεις τον εαυτό σου είναι να τον χάσεις προσφέροντας στους άλλους
Γκάντι (από το βιβλίο)
Η Σοφία Μαντουβάλου δημιουργεί το Σοφούλι, ένα πρόβατο με χαρακτήρα. Θα έλεγα ότι το Σοφούλι είναι ένα πρόβατο με αξίες, αλλά αυτό κάνει την προσέγγισή μου πολύ διδακτική. Το “δείχνω χαρακτήρα” ή “έχω χαρακτήρα” διώχνει την εμφανή διδαχή και πηγαίνει σε μια πιο δυναμική υποδήλωση. Γιατί ασχολούμαι με τον τίτλο; Γιατί οφείλουμε να μαθαίνουμε στα παιδιά τα πράγματα με τ’ όνομά τους, με το πραγματικό εύρος τους και όχι χαϊδολογώντας τις λέξεις.
Το Σοφούλι ήρθε με δύο βιβλία. Στο πρώτο, Το πρόβατο που έπλεκε πουλόβερ, το χαριτωμένο πρόβατο, ένα alter ego της συγγραφέα αλλά και μια εκδοχή σοφίας για μικρά παιδιά, βλέπει τα γκρίζα πρόβατα και αναρωτιέται τι να τους χαρίσει για να γίνουν πιο χαρούμενα. Το μόνο που μπορεί να τους χαρίσει είναι ένα κομμάτι από τον εαυτό του. Γιατί το Σοφούλι έχει πολύχρωμες τούφες μαλλί και αρχίζει να τους πλέκει πουλόβερ. Πλέξε πλέξε, πρόσφερε όλο του τον εαυτό και δεν έμεινε τούφα πάνω του. “Έχασα τον εαυτό μου, ξόδεψα όλα μου τα χρώματα” είπε με δάκρυα στα μάτια. Ποιος θα νοιαστεί τώρα για εκείνο;
Με λίγες λέξεις και την ελάχιστη πλοκή, το Σοφούλι δείχνει στα παιδιά τον τρόπο που πρέπει να βαδίσουν στον κόσμο. Να δώσουν, να χαρίσουν, να σηκώσουν το βλέμμα στους άλλους και να τους νοιαστούν, να θελήσουν να αλλάξουν την μονοχρωμία τους, να μοιραστούν την ομορφιά τους, να μη γίνουν υπερόπτες “εσύ δεν έχεις, εγώ έχω“. Αυτός είναι ο δρόμος. Και το καλό, η ομορφιά που έδωσες θα σου επιστρέψει. Γιατί, ακόμα κι αν διαθέσεις όλο σου τον εαυτό και νιώσεις γυμνός, το καλό πάντα θα γυρίζει σε σένα∙ μπορώ να σου πω και πολλαπλασιασμένο. Γιατί οι άνθρωποι είμαστε κεραίες, δέκτες που λαμβάνουμε και εκπέμπουμε σήματα. Και η συγγραφέας όλη αυτή τη φιλοσοφία ζωής την εκπέμπει μέσα από το Σοφούλι.
Στο δεύτερο βιβλίο, Το πρόβατο με τα κόκκινα αυτιά, το Σοφούλι ζηλεύει τα μικρά, γυαλιστερά παιχνίδια και τα θέλει δικά του. Το μικρό, αστραφτερό, πολύχρωμο μπαλάκι που έπεσε από την τσέπη του φίλου του και κύλησε στα πόδια του έγινε… δικό του. “Τώρα είναι δικό μου“, χοροπήδησε χαρούμενο. Ο φίλος του το αναγνώρισε και του το ζήτησε, αλλά το Σοφούλι επέμεινε πως είναι δικό του. Τα ψέματα άρχισαν να κάνουν όλο και πιο βαρύ το μπαλάκι στην τσάντα του και τα αυτιά του άρχισαν να καίνε και τα γίνονται κατακόκκινα. Πώς θα πάψει αυτή η κατάσταση;
Το θέμα της κλοπής στα παιδιά συνήθως αντιμετωπίζεται -και αυτό- λάθος. Οι ενήλικες κρίνουμε τις παιδικές πράξεις με όρους ενηλίκων, με τα δικά μας “ποινικού κώδικα” κριτήρια. Πήρε το παιδί κάτι που δεν είναι δικό του, άρα έκλεψε. Έχω ακούσει ουκ ολίγες φορές το “κύριε, μου το έκλεψε“, “κύριε, είναι κλέφτης” όπου η “κλοπή” αφορά μια γόμα, ένα μολύβι, ένα κοινόχρηστο παιχνίδι τάξης.
Η έμπειρη συγγραφέας, βλέπει την κλοπή πέρα από τιμωρητικές και ηθικολογικές διαστάσεις. Η ζήλια κάπου πράγματος που δεν μας ανήκει, όμως, η σφοδρή επιθυμία να το κάνουμε δικό μας και η πράξη της μη επιστροφής του στον πραγματικό του κάτοχο, πρέπει να βρουν για τα παιδιά έναν όμορφο δρόμο: τον δρόμο της συναίσθησης, της αναγνώρισης και της επιστροφής. Το μικρό Σοφούλι νιώθει το βάρος της πράξης του στο σώμα του∙ βάρος, αυτιά που υπερθερμαίνονται. Ναι! Αυτός είναι με επιστημονικούς/ιατρικούς όρους ο αντίκτυπος της “κλοπής”/μη επιστροφής μέσα μας, στο σώμα μας το οποίο είναι ο αντικατοπτρισμός των σκέψεων και των πράξεών μας.
Αυτές οι απλές ιστορίες, με την ελάχιστη δυνατή πλοκή έχουν λόγο. Είναι δύσκολο να γράψεις για παιδιά 5-6 ετών, ας πούμε νηπιακής ηλικίας. Είναι πολύ δύσκολο να γράψεις για παιδιά 0-2,5 ετών, για βρέφη και μωρά που τώρα χτίζουν μια πρώτη επαφή με το αντικείμενο “βιβλίο”. Νομίζω ότι το πιο δύσκολο, όμως, είναι να γράψεις για την ενδιάμεση ηλικία, αυτή που ενώνει αυτές τις δύο∙ τα παιδιά 2,5-4,5 δεν εκπροσωπούνται, όχι επαρκώς, αλλά σχεδόν καθόλου στο ελληνικό βιβλίο. Και δεν εκπροσωπούνται γιατί το τριαροτεσσάρι παιδί δεν είναι ούτε μωρό ούτε νήπιο. Έχει κάνει κάποια βήματα αλλά δεν τρέχει ακόμα. Έτσι οι ιστορίες που μπορεί να καταλάβει και έχουν κάποια αξία για αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολες στη συγγραφή τους.
Η Σοφία Μαντουβάλου το τολμά (δεν είναι η πρώτη φορά) και το αποτέλεσμα τη δικαιώνει. Λιτά γεγονότα, λίγες λέξεις που προσπαθούν να κουβαλήσουν ένα πολύτιμο βάρος αξιών και εννοιών που έχουν ξεκινήσει ή θα ξεκινήσουν άμεσα να υπάρχουν στη ζωή του παιδιού. Έχει άλλο ηχόχρωμα και παιδαγωγική αξία το “δεν κλέβουμε” και άλλο το “επιστρέφουμε πάντα κάτι που δεν είναι δικό μας”. Και έχει άλλη σημασία να στο διατυπώνει ξεκάθαρα ο/η συγγραφέας και άλλο να το αφήνει μπροστά στο παιδί και τον ενήλικα που του διαβάζει να το δουν και να το συζητήσουν.
Η βαθύτερη παιδαγωγική έκταση των βιβλίων της Σοφίας Μαντουβάλου είναι να γίνεσαι κάθε μέρα καλύτερος, να ζεις με όλη σου την καρδιά και να διορθώνεις πιθανές αστοχίες. Δεν είσαι ένοχος αν κάνεις μια τέτοια, θα γίνεις δυνατός και ικανός να την αναγνωρίζεις και να γίνεσαι… άνθρωπος με χαρακτήρα, με συναισθηματική ισορροπία, με κοινωνική ενσυναίσθηση, με αποδοχή του εαυτού του και των άλλων.
Η εικονογράφηση έγινε από την Αιμιλία Κονταίου, με απαλές κατά κύριο λόγο αποχρώσεις και ακριβώς αυτήν την ενδιάμεση λογική του κειμένου: εικόνες που δεν ανήκουν στην απλότητα των μορφών και των γραμμών του 0-2 αλλά δεν διαβαίνουν και τον συνήθως πιο λεπτομερή κώδικα των βιβλίων 4-6. Στέκονται εκεί, στη μέση, κρατώντας ισορροπία μεταξύ απλότητας και ανάπτυξης, λεπτομερειών και σχεδίων που δίνουν ερεθίσματα δίχως να υπερφορτώνουν τις σελίδες.
Ισορροπημένη συνύπαρξη.
Για αναγνώστες από 2,5 περίπου ετών.
Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Απόσπασμα
Διακρίσεις
Με μια ματιά
- Αυτές οι απλές ιστορίες, με την ελάχιστη δυνατή πλοκή έχουν λόγο. Το πιο δύσκολο, όμως, είναι να γράψεις για την ενδιάμεση ηλικία, αυτή που ενώνει το βρέφος των 0-2,5 και το νήπιο των 5-6∙ τα παιδιά 2,5-4,5 δεν εκπροσωπούνται, όχι επαρκώς, αλλά σχεδόν καθόλου στο ελληνικό βιβλίο. Και δεν εκπροσωπούνται γιατί οι ιστορίες που μπορεί να καταλάβει και έχουν κάποια αξία για αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολες στη συγγραφή τους.
- Η Σοφία Μαντουβάλου το τολμά και το αποτέλεσμα τη δικαιώνει. Λιτά γεγονότα, λίγες λέξεις που προσπαθούν να κουβαλήσουν ένα πολύτιμο βάρος αξιών και εννοιών που έχουν ξεκινήσει ή θα ξεκινήσουν άμεσα να υπάρχουν στη ζωή του παιδιού.
- Η βαθύτερη παιδαγωγική έκταση των βιβλίων της Σοφίας Μαντουβάλου είναι να γίνεσαι κάθε μέρα καλύτερος, να ζεις με όλη σου την καρδιά και να διορθώνεις πιθανές αστοχίες.
Το Soundtrack του βιβλίου
Bitter Sweet Symphony- David Garrett
Le Notti Di Cabiria – Nino Rota
Μυστικά παραμύθια-Γ. Βαρσαμάκης
4 roses pour Marie- P. Comelade
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Το πρόβατο που έπλεκε πουλόβερ Το πρόβατο με τα κόκκινα αυτιά |
| Σειρά: | Σοφούλι, ένα πρόβατο με χαρακτήρα |
| Συγγραφέας: | Σοφία Μαντουβάλου |
| Εικονογράφος: | Αιμιλία Κονταίου |
| Εκδόσεις: | Μεταίχμιο, 27 Μαΐου 2021 |
| Διόρθωση τυπογρ. δοκ: | Θοδωρής Τσώλης |
| Προσαρμογή εξωφύλλ.: | Γιώργος Παναρετάκης |
| Σελίδες: | 36 |
| Μέγεθος: | 17 Χ 21 |
| ISBN: | 978-618-03-2424-2 |
