Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 12+ — Λογοτεχνία για εφήβους, νέους και ενήλικες κάθε ηλικίας
“Μας ικανοποιεί πολύ” είπε “που ο ενθουσιασμός σας για τον πλανήτη μας συνεχίζεται αμείωτος, γι’ αυτό θα θέλαμε να σας βεβαιώσουμε πως τα τηλεκατευθυνόμενα βλήματα που πλησιάζουν αυτήν την στιγμή το διαστημόπλοιό σας είναι μέρος μιας ειδικής υπηρεσίας που προσφέρουμε στους πιο ενθουσιώδεις πελάτες μας, και οι οπλισμένες πυρηνικές κεφαλές είναι μια προσφορά από εμάς. Θα σας περιμένουμε για να σας εξυπηρετήσουμε σε κάποια μελλοντική ζωή… Ευχαριστώ”.
Γυρίστε τον γαλαξία με οτοστόπ, σελ 157
Ο Douglas Noel Adams γεννήθηκε στο Κέιμπριτζ στις 11 Μαρτίου του 1952, μετακόμισε οικογενειακώς ως βρέφος στο Λονδίνο, οι γονείς του χώρισαν στα πέντε του και ο ίδιος πέθανε μόλις δέκα μήνες πριν κλείσει τα πενήντα του, στις 11 Μαΐου του 2001. Μέσα σε λιγότερα από είκοσι πέντε παραγωγικά χρόνια, πρόλαβε να αφήσει ένα αξιοθαύμαστο αποτύπωμα, τέτοιο που σήμερα να θεωρείται, όχι άδικα, κάτι σαν ένα ιερό τοτέμ της λογοτεχνίας του φανταστικού. Όποιος έχει διαβάσει έστω λίγες σελίδες από τα πέντε βιβλία του γαλαξία του, έχει ήδη μπει σε ένα άλλο σύμπαν που όμοιό του δεν συναντάς εύκολα σε κάθε είδος της λογοτεχνίας.
Το Γυρίστε τον Γαλαξία με Οτοστόπ (The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy) ξεκίνησε το 1978 στο BBC ως μια ραδιοφωνική κωμωδία και εξελίχθηκε σε μια τριλογία από… πέντε βιβλία που πούλησαν περισσότερα από 15 εκατομμύρια αντίτυπα, ενώ ακολούθως έγινε τηλεοπτική σειρά, θεατρικές παραστάσεις, ταινία, κόμικς, βιντεοπαιχνίδια και πολλά άλλα.
Η κριτική, παγκοσμίως, ανέδειξε το λογοτεχνικό ύφος του Άνταμς, προσδιοριζόμενο από κάποιες βασικές γραμμές. Ο αιρετικός τρόπος με τον οποίο γινόταν κυνικός, καυστικός, ακροβατώντας στα όρια της ασέβειας προς καθετί δήθεν θεμελιωμένο στο συλλογικό υποσυνείδητο των ανθρώπων, μη διστάζοντας να περάσει τις γραμμές και να τις ξύσει με στυλ, η σταθερή του αμφισβήτησή κάθε απολιθωμένου θέσφατου ή ανιαρής λεωφόρου όπου μποτιλιάρεται το αποσβολωμένο κοπάδι, η αναμφίβολα πνευματώδης σάτιρά του με ένα αντικανονικό χιούμορ που δεν μπορούσες εύκολα να προσπεράσεις για όλες τις πτυχές της σύγχρονης ζωής. Ο Άνταμς ασελγούσε συστηματικά πάνω στους φυσικούς νόμους και φαινόμενα και μέσα από τις συστολοδιαστολές τους έβγαζε ένα μοναδικό απόσταγμα για της ζωής τα συμφραζόμενα, παράγοντας από όλα διάφορα ξεκαρδιστικά περιστατικά, που συνολικά αποτελούσαν και μια γοητευτική στάση ζωής, γεμάτη από πολλή φιλοσοφία, άνευ των δήθεν παραμέτρων της και της διατεταγμένης κλισέ φρασεολογίας της
Ο Ντάγκλας Άνταμς έφτιαξε μια δική του σχολή στην επιστημονική φαντασία, κάτι ολοδικό του που το διαβάζεις και καταλαβαίνεις γρήγορα ότι είναι Άνταμς. Προφητικός, είδε τις μηχανές να κυριαρχούν πάνω στον άνθρωπο, είδε την τεχνολογία να τον κυκλώνει πριν καν υπάρξει η σημερινή επανάσταση, είδε την ρομποτοποίηση των ανθρώπων μέσα από τον εξανθρωπισμό των ρομπότ, είχε αλλεργία στη συναισθηματολογία, στα στερεότυπα, την κοινή γνώμη και τις συγκινήσεις, είδε τη φιλοσοφία εκτός σοβαροφάνειας και πομπωδών διατυπώσεων, είδε τις ιδέες να ξεπροβάλλουν μέσα από τις πιο αστείες στιγμές. Με σκέψη άκρως απροσδόκητη, πνεύμα ανήσυχο, διεισδυτικό, διακλαδιζόταν εντυπωσιακά μέσα σε συλλογισμούς που ενώνονταν με απρόβλεπτους τρόπους σε νέες συστάδες ιδεών, εντυπωσιάζοντας τον αναγνώστη ή συνομιλητή του. Ο τρόπος που ο Άνταμς δημιούργησε έναν συνολικό σχολιασμό της ανθρώπινης ζωής και ύπαρξης αξιοποιώντας την πολυπλοκότητα του σύμπαντος είναι μοναδικός.
Ο Άνταμς πρέπει να ανακαλυφθεί από τους σημερινούς εφήβους και νέους, όπως κάποτε ανακαλύφθηκε ο Τόλκιν. Είναι πυλώνας, μεγάλος, της επιστημονικής φαντασίας. Διαβάζεται εύκολα, ξεκούραστα, είναι πολυεπίπεδος, αγγίζει πολλές διαφορετικές ηλικίες. Και καθώς οι Εκδόσεις Μίνως έφεραν τα βιβλία του στα ελληνικά και πάλι, με ωραίες εκδόσεις, σε μετάφραση Δημήτρη Αρβανίτη και με προλόγους των Νιλ Γκέιμαν, Κέιτλιν Μαράν, Τσάρλι Μπρούκερ, Ράσελ Τ. Ντέιβις, σε πέντε διαφορετικά χρώματα, αυτή η πρότασή μας να διαβαστεί ο Άνταμς επιστρέφει.
Γυρίστε τον γαλαξία με οτοστόπ (The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy, 1979), Το ρεστοράν στο τέλος του σύμπαντος (The Restaurant at the End of the Universe, 1980), Η ζωή, το σύμπαν και τα πάντα (Life, universe and everything, 1982), Αντίο κι ευχαριστώ για τα ψάρια (So long, and Thanks for all the Fish, 1984) και Μάλλον ακίνδυνος (Harmless, 1992). Αυτά είναι τα πέντε βιβλία του Ντάγκλας Άνταμς που κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Μίνωας και προτείνουμε ανεπιφύλακτα σε εφήβους, νέους και κάθε ενήλικα.
Τα προτείνουμε γιατί μέσα από το φαρμακερό, εξαίρετο χιούμορ του Άνταμς, θα καταλάβουν τον κόσμο, τους ανθρώπους, τον εαυτό τους, τη λογοτεχνία την ίδια και ασφαλώς θα απολαύσουν σπουδαία βιβλία μπαίνοντας σε μονοπάτια της ζωής που βλέπουν μπροστά τους.
Εκδόσεις Μίνωας.
Ένας αμίμητος παρωδός
«Άνθρωποι της Γης, προσοχή, παρακαλώ». είπε μια φωνή, και ήταν ένας θαυμάσιος ήχος. Θαυμάσιος, τέλειος, τετραφωνικός ήχος με παραμόρφωση τόσο χαμηλή, που θα έκανα κι έναν θαρραλέο άντρα να δακρύσει. «Σας μιλά ο Προστατικός Βόγκον Ζελτς του Γαλαξιακού Υπερδιαστημικού Συμβουλίου Πολεοδομίας» λέει ξαφνικά μια φωνή και είναι πράγματι ένας θαυμάσιος ήχος. «Όπως σίγουρα γνωρίζετε, το πλάνο των αναπτυξιακών προγραμμάτων των απομακρυσμένων περιοχών του γαλαξία απαιτεί την κατασκευή μιας υπερδιαστημικής λεωφόρου ταχείας κυκλοφορίας διαμέσου του πλανητικού σας συστήματος, και δυστυχώς ο πλανήτης σας είναι μεταξύ αυτών που πρόκειται να κατεδαφιστούν. Η όλη διαδικασία θα διαρκέσει λιγότερο από δύο γήινα λεπτά. Ευχαριστώ».
Η ανακοίνωση τελείωσε. Αυτό σήμαινε ότι έχει έρθει το τέλος του κόσμου; “Δεν ξέρω” ξανακούστηκε η φωνή “είναι ένας απαθέστατος κωλοπλανήτης, δεν αισθάνομαι καμία συμπάθεια“. Σταμάτησε.
Αυτό ακούστηκε από κάποιο εκ των μεγάλων διαστημοπλοίων που στέκονταν πάνω από τη Γη και θα το άκουγε μάλλον, ίσως, μπορεί, και ο αγχώδης, μάλλον νευρικός, ψηλός, μελαχρινός, τριαντάχρονος Άρθουρ Ντεντ ενώ μια κίτρινη μπουλντόζα απειλούσε να του κατεδαφίσει το εδώ και τρία χρόνια σπίτι του στην άκρη του χωριού, για να φτιάξει μια παρακαμπτήρια αρτηρία κι εκείνος είχε ξαπλώσει μπροστά της εμποδίζοντάς την να κάνει αυτό που είχε σκοπό.
Το απροειδοποίητο, καυστικό, ανελέητο χιούμορ του Ντάγκλας Άνταμς μόλις έχει ξεκινήσει.
“Η Αγγλία δεν υπήρχε πια. Αυτό το είχε συνειδητοποιήσει- είχε καταφέρει να το συνειδητοποιήσει, κατά κάποιον τρόπο. Ξαναπροσπάθησε. Η Αμερική, σκέφτηκε, χάθηκε. Αυτό δεν μπορούσε να το καταλάβει. Αποφάσισε ν’ αρχίσει πάλι από πιο μικρά πράγματα. Η Νέα Υόρκη χάθηκε. Καμία αντίδραση. Ούτως ή άλλως ποτέ του δεν είχε πιστέψει πως υπήρχε στ’ αλήθεια. Το δολάριο, σκέφτηκε, βούλιαξε για πάντα. Ένα ελαφρύ ρίγος. Όλες οι ταινίες του Μπόγκαρτ καταστράφηκαν, είπε μέσα του, κι αυτό τον σόκαρε. Τα McDonald’s, σκέφτηκε. Δεν υπάρχει πια χάμπουργκερ McDonald’s.”
Παρά το παραπάνω κάλεσμα να διαβαστεί οπωσδήποτε από εφήβους, τα βιβλία του Ντάγκλας Άνταμς δεν έχουν κεντράρει το εφηβικό κοινό, δεν αποτελεί η γραφή του μια YA προσέγγιση. Για την ακρίβεια, τα βιβλία του δεν έχουν προφανές ή ενδεδειγμένο ηλικιακό κοινό. Η ριζοσπαστικότητα της γραφής του, οι πολλαπλές κλίμακες στις οποίες ελίσσονται και διαβαθμίζονται οι ιστορίες του, αυτή η ανεπανάληπτη λογοτεχνική πειρατεία, απευθύνεται σε όλους, οι δε ενήλικες θα ευγνωμονούν τον εαυτό τους από τη στιγμή που θα έχουν διαβάσει Ντάγκλας Άνταμς.
Ένας αμίμητος παρωδός που σημαδεύει και στηλιτεύει όλο τον σύγχρονο πολιτισμό, βάζοντας στην ατζέντα του κάθε ψηφίδα του ανθρώπου του 20ου και 21ου (ας μην τον είδε ζωντανός, τον είχε δει να έρχεται) αιώνα.
“Ελάτε” είπε μονότονα “με διέταξαν να σας πάω στη γέφυρα. Αν είναι δυνατόν, να έχω ένα μυαλό πλανητικού μεγέθους και το μόνο που μου ζητάνε είναι να σας φέρω στη γέφυρα. Αυτό το λέτε ικανοποιητική δουλειά; Εγώ όχι, πάντως”
 |
|
|---|---|
| TAYTOTHTA | |
| Τίτλος: | Γυρίστε τον γαλαξία με οτοστόπ/ Το ρεστοράν στο τέλος του σύμπαντος/ Αντίο κι ευχαριστώ για τα ψάρια/ Η ζωή, το σύμπαν και τα πάντα/ Μάλλον ακίνδυνος |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy |
| Συγγραφέας: | |
| Εκδόσεις: | Μίνωας, Νοέμβριος 2022- Σεπτέμβριος 2023 |
| Μετάφραση: | Δημήτρης Αρβανίτης |
| Επιμέλεια: | Ιωάννα Ανδρέου |
| Σελίδες: | 264, 296, 256, 288, 328 |
| Μέγεθος: | |
| ISBN: | 978-618-02-2567-9 |
