Διαβάζεται σε 3′- Ηλικιακό κοινό: 5+ (target 5-9+) – Εικονογραφημένο βιβλίο για παιδιά
Οι δισταγμοί και οι επαναλήψεις είναι φυσιολογικά στοιχεία στον πρώιμο λόγο των παιδιών προσχολικής ηλικίας και μπορεί να διαρκέσουν κάποιο διάστημα. Ενδέχεται, ωστόσο, δίχως την απαραίτητη προσοχή, να παγιώσουν την παρουσία τους και να οδηγηθούμε σε κάποια μορφή τραυλισμού.
Ένας ποιητής συγγραφέας και ένας εικονογράφος ποιητής φτιάχνουν ένα θαυμάσιο αποτύπωμα των εσωστρεφών, μοναχικών και απομονωμένων παιδιών που μια λεκτική διαταραχή τραντάζει συθέμελα τον ψυχισμό του. Αλλά υπάρχει απάντηση!
Περί τίνος πρόκειται
“Ξυπνώ, κάθε πρωί, με τους ήχους των λέξεων να με κυκλώνουν”. Π όπως το πεύκο που στέκεται έξω από το παράθυρό μου. Φ όπως το φεγγάρι που αχνοσβήνει την αυγή. Και λέξεις που δεν μπορώ να πω. “Το Π του πεύκου απλώνει στο στόμα μου ρίζες που φυλακίζουν τη γλώσσα… Και το Φ του φεγγαριού πασπαλίζει τα χείλη μου αστερόσκονη, κάνοντάς τα να μουρμουρίζουν“.
Οι λέξεις εγκλωβίζονται στο στόμα του. Μένει σιωπηλός. Στο σχολείο κρύβεται στο πίσω θρανίο. Ο δάσκαλος τον ρωτά κάτι. Όλοι τον κοιτούν. Τρόμος στο πρόσωπό του. Το στόμα του δεν λειτουργεί. Πες για το αγαπημένο σου μέρος, είναι η ερώτηση. Είναι η σειρά του. Τι να πει; Έρχεται να τον πάρει ο πατέρας του. “Ήταν, απλώς, μια δύσκολη μέρα” του λέει. Πηγαίνουν στο ποτάμι. Ησυχία. Του αρέσει. Αλλά ξαφνικά καταιγίδα μέσα του. Δάκρυα. “Μιλάς σαν το ποτάμι” του λέει ο πατέρας του. Να… κοίτα!
Εστιάζοντας
Ο Καναδός ποιητής Jordan Scott ντεμπουτάρει στο εικονογραφημένο βιβλίο για παιδιά (plus), με μια σπουδαία ιστορία που, εκτός του ότι σάρωσε όποια διάκριση βρήκε μπροστά του, σαρώνει και τον αναγνώστη με την αυτοβιογραφική αμεσότητα, τον λυρισμό, μια πρωτοπρόσωπη ποίηση που αιχμαλωτίζει με τη δύναμή της.
Ένα μοναχικό αγόρι. Σιωπά. Οι λέξεις υπάρχουν αλλά ζουν εγκλωβισμένες στο στόμα του. Τα μάτια του στέλνουν όψεις του κόσμου στον νου του: πεύκο, κοράκι, φεγγάρι. Αλλά εκεί, μέσα από τα δόντια του σταματούν όλα. Το αγόρι κρύβεται. Κρύβει την παρουσία του για να μη μιλήσει, για να μη στραφούν όλα τα βλέμματα πάνω του, για να μην το ακούσουν να σκαλώνουν οι λέξεις μέσα στο στόμα του. Λέγεται τραυλισμός. Είναι μια από τις πιο γνωστές διαταραχές της ομιλίας την οποία έχει περίπου το 1% των ανθρώπων. Το παραγόμενο αποτέλεσμα της ομιλίας διαταράσσεται από ακούσεις, ενίοτε πολυάριθμες, επαναλήψεις, ήχων, συλλαβών ή και ολόκληρων λέξεων και εξίσου ακούσιες σιωπές. Τα άτομα με τραυλισμό συνήθως πλήττονται ως προς την αυτοπεποίθησή τους, γεμίζουν με άγχος, ματαιώσεις, γίνονται εσωστρεφή, αναπτύσσουν μια σφοδρή μοναχικότητα οποία αυξάνεται γεωμετρικά όσο δεν μπορούν να βελτιώσουν πτυχές της ομιλίας τους, καθώς αντιλαμβάνονται απόλυτα πως μιλούν. Συχνά συνδέεται με το άγχος, ωστόσο δεν υπάρχει απόλυτη συνάφεια με αυτόν τον παράγοντα.
Αυτόν ακριβώς τον τύπο ανθρώπου, τον τραυλίζοντα, συνθέτει με συναρπαστική απλότητα αλλά και υπαινικτική λεπτομέρεια ο Scott, μιλώντας για τη δική του προσωπική ιστορία που έπρεπε να σβήσει από τον νου του τα ανυπόφορα περιπαικτικά γέλια των συμμαθητών του, να σκεπάσει με μια πέτρα το άγχος του, να ξαναενώσει τα ραγισμένα κομμάτια του καθρέφτη της αυτοπεποίθησης που δεν έχει. Είχε όμως κάτι σπουδαίο. Έναν πατέρα με κατανόηση, με αγάπη, με αποδοχή, με ενσυναίσθηση. Έναν πατέρα δίχως λόγια μεγάλα στο στόμα, όχι λογοθεραπευτή, με χρόνο για εκείνον ουσιαστικό, με μια αγκαλιά μεγάλη να του δώσει∙ όχι μια τυπική, σωματική, παρηγορητική αγκαλιά που θα τελειώσει σε δέκα δευτερόλεπτα, αλλά μια βαθιά φιλοσοφική απλότητα με την οποία αγκαλιάζει την ιδιαιτερότητά του, τη δυσκολία του και την παρομοιάζει με το ποτάμι στο οποίο τον πήγε να περπατήσουν. Αυτή η διόλου απρόσκοπτη ροή του νερού μέσα στην κοίτη του ποταμού, με τα εμπόδια, με τις διακλαδώσεις, τα ετερόκλητα βάθη, έγινε η ιδανική παρομοίωση με τον τρόπο που μιλούσε ο γιος του. Και τότε το στόμα κύλησε, έρευσε, έντωσε λίγο τις συστολές του, όρμησε πνίγοντας μια στάλα άγχους.
Είναι συγκλονιστικός ο Jordan Scott. Δεν περιγράφει μόνο μια λεκτική αναπηρία, αλλά και μια αξιοθαύμαστη σχέση πατέρα-γιου που λειτουργεί ως βατήρας να εκτιναχθεί λίγο ψηλότερα ο τραυματισμένος ψυχισμός του παιδιού. Πλάι του, ο βραβευμένος με Greenaway Award εικονογράφος, Sydney Smith, ο οποίος αποκηρύσσει κάθε σύμβαση στη διάταξη και τη ροή των εικόνων του, τις τοποθετεί άλλοτε σαν λωρίδες ποταμού και άλλοτε σαν ολοσέλιδες αποτυπώσεις του τοπίου, απεικονίζοντας με εκούσια χειροποίητη θολότητα τα συναισθήματα του παιδιού, την εσωστρέφεια, την αναζήτηση διεξόδου, την ταύτισή του με το ποτάμι. Το τετράπτυχο ανάπτυγμα τη στιγμή της ένωσης του παιδιού με το ποτάμι, μεγιστοποιεί την ταύτισή του με τη δύναμη του νερού, τη λυτρωτική εκτόνωση του προσώπου και του σώματός του.
Πέρα όμως από ένα παιδί με τραυλισμό, κάτι που δεν κατονομάζεται πουθενά, η ιστορία των Scott και Smith είναι ένα ξέθαμπο αντιφέγγισμα κάθε παιδιού κι ανθρώπου που ζαρώνει και συστέλλεται στις απόκρυφες πτυχές του εαυτού του, που χάνεται μέσα στις λαβυρινθώδεις σκέψεις του νου του, που εσωκλείεται και αναλώνεται μέσα στο χάος της μοναξιάς του, που τίθεται ή αυτοτοποθετείται στο περιθώριο, που αποκλίνει από τα κυρίαρχα πρότυπα συμπεριφοράς και χαρακτηριστικών, που κουλουριάζεται τυλιγμένος στη θλίψη της απόρριψης, των ελλειμμάτων του, της κοροϊδίας, των ματαιώσεων.
Αξίζει τον κόπο να κοιτάξετε μέσα σ’ αυτό το βιβλίο για να αγκαλιάσει ο λογισμός σας όλους τους ακούσια απόκληρους, απόβλητους, απόμακρους.
Για αναγνώστες από 5 περίπου ετών, Από τα βιβλία δίχως ηλικιακό όριο προς τα πάνω.
Εκδόσεις Μικρή Σελήνη.
Διακρίσεις
Νικητής του βραβείου Schneider Family Book Award
Νικητής του Βραβείου Βιβλίου Boston Globe-Horn
Kαλύτερο βιβλίο της χρονιάς για δημοφιλή μέσα όπως η Wall Street Journal, το People Magazine, το NPR, το Kirkus Reviews, το Shelf Awareness, το Bookpage, το School Library Journal, το Publishers Weekly, το Publishers Lunch και πολλά άλλα!
 TAYTOTHTA |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Μιλώ σαν το ποτάμι |
| Σειρά: | I talk like the river |
| Συγγραφέας: | Jordan Scott |
| Εικονογράφος: | Sydney Smith |
| Εκδόσεις: | Μικρή Σελήνη, Νοέμβριος 2022 |
| Μετάφραση: | Μαριάννα Ψύχαλου |
| Τυπογραφία/lettering: | Άννα Σαπουντζή |
| Σελίδες: | 44 |
| Μέγεθος: | 23,5 Χ 26 |
| ISBN: | 978-618-5689-07-0 |
