Στην Ελλάδα ήρθε από τις εκδόσεις Λυχνάρι το 1991 σε μετάφραση της Αλίκης Βρανά. Στη Μ. Βρετανία είχε πουλήσει ως το 1909 κάπου 200.000 αντίτυπα. Το Τρεις σε μια βάρκα (χωρίς να υπολογίσουμε το σκύλο) εκδόθηκε το 1889, δηλαδή πριν 128 χρόνια. Οι εκδόσεις Παπαδόπουλος και η μεταφράστρια Μαργαρίτα Ζαχαριάδου μας το ξανασυστήνουν. Ένα από τα πλέον χιουμοριστικά βιβλία που θα βρεθούν ποτέ στα χέρια σας, που ταυτόχρονα μοιάζει τόσο φρέσκο, σα να γράφτηκε τόσο… τώρα.
Σχεδόν έκλαιγα από τα γέλια από τις πρώτες κιόλας σελίδες. Το χιούμορ του Τζερόμ είναι κάτι παραπάνω από ευρηματικό: οξυδερκές και διεισδυτικό, αυτό που έχεις στο νου σου ως υποδειγματικά αγγλοσαξωνικό. Παίρνει όλες τις πτυχές οργάνωσης και τέλεσης ενός ταξιδιού αναψυχής και τις ξετινάζει με όλη τη σημασία.
Στην ιστορία μας… Ο Τζέι (ο αφηγητής), ο Τζόρτζ, ο Χάρις και ο σκύλος Μοντμορένσι, αποφασίζουν να κάνουν ένα ταξίδι χαλάρωσης ανεβαίνοντας με μία βάρκα τον Τάμεση από το Κίνγκστον ως την Οξφόρδη. Οι συγκρούσεις των απόψεών τους έχουν εμφανιστεί ήδη από τη στιγμή της πρότασης του ταξιδιού. Ο Τζέι και ο Τζορτζ είχαν προτείνει ξεκούραση σε κάποιο παλιομοδίτικο, απομονωμένο μέρος αλλά ο Χάρις το βρήκε θλιβερότατο, καθώς κατάλαβε ότι θα τον πήγαιναν σε κάποιο μέρος που πρέπει να περπατήσεις δέκα μίλια για να βρεις καπνό, δεν υπάρχουν αθλητικές εφημερίδες ούτε για δείγμα και όλοι κοιμούνται από τις οκτώ.
Η λύση του Τάμεση προκρίθηκε και την ίδια στιγμή προκρίθηκαν μαζί της όλα τα προβλήματα που μπορεί να σου συμβούν σε ένα οποιοδήποτε ταξίδι. Ήδη από την οργάνωση του ταξιδιού τους ανακύπτουν ζητήματα συνεννόησης, οικονομίας χώρου και χρημάτων καθώς και αρμοδιοτήτων. Τι θα τρώνε; Να πάρουν τυρί μαζί ή μήπως μυρίζει πολύ; Η οδοντόβουρτσα πρέπει να αποθηκεύεται τελευταία ή πάνω πάνω τελικά; Να πιστεύουν τα μετεωρολογικά δελτία ή είναι μια απάτη όλο αυτό;
Στο ταξίδι τους ό,τι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει και κάπως έτσι οι περίφημοι νόμοι του πιο περίφημου Μέρφι αποκτούν διατάξεις, άρθρα, τροπολογίες και αστερίσκους. Και ανακύπτουν και ερωτήματα που δεν πιστεύεις ότι θα σε απασχολήσουν στ’ αλήθεια. Είναι οι τάφοι αξιοθέατα; Πώς συμπεριφέρεσαι όταν ακούς ένα κωμικό τραγούδι σε γλώσσα που δεν γνωρίζεις και πόσο ασφαλές είναι να μιμείσαι τις αντιδράσεις των γύρω σου; Μπορείς να πλυθείς σε ένα ποτάμι που ζέχνει; Τι κάνει ένας ευσυνείδητος, αξιοπρεπής κάβος; Πώς μπορείς να ξεφορτωθείς εύκολα βουλευτές και δικηγόρους ταυτόχρονα; Πόσο σίγουρο είναι ότι ο Χάρις θα κάνει πραγματικά μόνος του κάτι για το οποίο είπε “αφήστε το επάνω μου”;
Αυτά και άλλα πολλά, όλα με την ευφυή αφήγηση και την αυτοσαρκαστική μαεστρία του Τζερόμ. Δεν πρόκειται περί ταξιδιωτικού οδηγού που παρέκκλινε, όπως λέγεται ήδη από την εποχή κυκλοφορίας του. Ο Τζερόμ είναι ξεκάθαρο ότι έχει κατά νου να γρατζουνίσει, λάθος! να τεμαχίσει σε κάθε ευκαιρία- και τις ευκαιρίες τις δημιουργεί διαρκώς ο ίδιος- την διαρκώς εξελισσόμενη αστική τάξη της Βικτωριανής Αγγλίας και τις μαζικές μόδες που αναδύονται βροχηδόν την εποχή (μου θύμισε σε πολλά την ατμόσφαιρα στην Ελλάδα του 1990-2000, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είχαμε ποτέ γνήσια αστική τάξη). Με πρόσχημα τη δημοσίευση στον τύπο μιας σειράς ταξιδιωτικών εντυπώσεων της δημοφιλούς ρεγκάτας στον Τάμεση, ο συγγραφέας αλλάζει τα φώτα στους ταξιδιωτικούς οδηγούς με τις γλαφυρές αφηγήσεις, στις ρομαντζάδες και τις συμβουλές ονειρεμένων ταξιδιών όπου όλα κυλούν πάντα υπέροχα, στις πλωτές ονειρώξεις που δεν έχουν λάντζα, εμπόδια και όλα λιάζονται κάτω από τον δυσεύρετο ήλιο του Λονδίνου. Ίσως και να προτείνει έναν ταξιδιωτικό οδηγό έτσι όπως θα έπρεπε να είναι: με πληροφορίες, με γνήσιες ιστορικές αναφορές, με ανάδειξη όλων των λεπτομερειών που θα σε απασχολήσουν αλλά και των πραγμάτων που μπορούν να πάνε στραβά. Και αυτά τα τελευταία είναι πολλά στα αυτοσχεδιαστικά ταξίδια.
Τα στερεότυπα δεν πάνε απλώς περίπατο. Ανατινάζονται από το απύθμενο χιούμορ του Τζερόμ σε κάθε κεφάλαιο του βιβλίου. Ο καθωσπρεπισμός και εκείνος ο ψυχαναγκασμός όλα να γίνουν σωστά μπαίνουν κάτω από το κομπρεσέρ του χιούμορ του Τζερόμ και μας παραδίδονται διάτρητα κα στα πραγματικά τους χάλια.
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Τρεις σε μια βάρκα (χωρίς να υπολογίσουμε τον σκύλο) |
| Τίτλος πρωτοτύπου: | Three men in a boat |
| Συγγραφέας: | Τζερόμ Κ. Τζερόμ |
| Μετάφραση | Μαργαρίτα Ζαχαριάδου |
| Εκδόσεις: | Παπαδόπουλος, 2016 |
| Διόρθωση: | Χρύσα Φραγκιαδάκη |
| Σχεδιασμός Εξωφύλλου: | Θάνος Κακολύρης |
| Σελίδες: | 241 |
| Μέγεθος: | 14,5 Χ 20,5 |
| ISBN: | 978-960-569-652-8 |
Ένα από τα πιο γνησίως αστεία μυθιστορήματα που διάβασα ποτέ (όχι σε κάθε σελίδα και όχι συνέχεια). Στο τρίτο κεφάλαιο (σελ. 23-30), όπου ο Τζέι παραλληλίζει τον Χάρις με τον θείο Πότζερ, σχεδόν δεν μπορούσα να αναπνεύσω από τα γέλια. Με βρίσκεται υπερβολικό; Κοντοσταθείτε σε ένα βιβλιοπωλείο 4 λεπτά, διαβάστε αυτές τις 4-5 σελίδες και απλά φροντίστε να μη σας βλέπουν γιατί θα σας περάσουν για μισότρελο.
Θέλω, τέλος, να τονίσω ότι δεν πρόκειται για κάποιο μυθιστόρημα που θα σας καθηλώσει με την πλοκή του. Δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο σε καμία περίπτωση. Είναι ένα γνήσιο ταξιδιωτικό μυθιστόρημα που γράφτηκε από έναν συγγραφέα με άπλετο χιούμορ και μεγάλο ταλέντο στην αφήγηση.
Για το τέλος άφησα ετούτο. Ο Τζερόμ, μέσα στον τάχα ταξιδιωτικό οδηγό του, μέσα σε όλο το υπέροχο χιούμορ του, βρίσκει περιθώρια να γλιστρήσει την πένα του σε κάποιες υπέροχες σκέψεις όπως για την ηγεμονία των πεπτικών μας οργάνων επί του πνεύματος και την αποθέωση της τρυφερής μητέρας Νύχτας που “αποθέτει απαλά το χέρι στο φλεγόμενο από τον πυρετό κεφάλι μας και στρέφει το δακρυσμένο μας πρόσωπο προς το δικό της και χαμογελά. Και μολονότι δεν μιλά, εμείς ξέρουμε τι θα έλεγε, και ακουμπάμε τα φλογισμένα μας μάγουλα στον κόρφο της, κι ο πόνος περνά.
Καμιά φορά, ο πόνος είναι πολύ βαθύς κι αληθινός, και στέκουμε μπροστά της σιωπηλοί, γιατί δεν έχουμε γλώσσα για τον πόνο, παρά μόνο ένα βογκητό. Η καρδιά της νύχτας είναι γεμάτη οίκτο για εμάς: δεν μπορεί να απαλύνει την οδύνη μας. Πιάνει μόνο το χέρι μας, κι ο μικρός μας κόσμος γίνεται ακόμα μικρότερος και μακρινός κάτω από τα πόδια μας, κι έτσι πετώντας με τα σκοτεινά φτερά της, βρισκόμαστε για μια στιγμή μπροστά σε μια Παρουσία πιο ισχυρή από τη δικιά της, και στο θαυμαστό φως εκείνης της μεγάλης Παρουσίας, η ανθρώπινη ζωή κείται σαν βιβλίο μπροστά μας, και τότε ξέρουμε πως ο Πόνος και η Θλίψη δεν είναι παρά άγγελοι του Θεού.
Μόνον όσοι έχουν φορέσει το στέμμα των βασάνων μπορούν να αντικρίσουν το θαυμαστό αυτό φως. Κι εκείνοι, επιστρέφοντας, ούτε μιλούν ούτε αποκαλύπτουν το μυστικό που πλέον γνωρίζουν.”
Από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. Άνευ ηλικιακού περιορισμού.
