Είναι χειμώνας. Με όσα αυτό συνεπάγεται. Μια κρύα νύχτα του, ένα λαμπερό αστέρι, όμοιο με κομμάτι από χρυσάφι, πέφτει από τον ουρανό αγγίζοντας κι άλλα αστέρια στην τροχιά του. Στις ιτές θα φωλιάζει, είπαν οι ξυλοκόποι που το είδαν να πέφτει κι έτρεξαν κατακεί. Οι ξυλοκόποι έσκυψαν να πιάσουν το θησαυρό. Σηκώνουν τον καμωμένο από αστέρια χρυσαφένιο μανδύα αλλά θησαυρός δεν υπάρχει. Μονάχα ένα παιδί που κοιμάται. Ένα αστερόπαιδο.
Ο ένας ξυκλοκόπος αρνείται να το πάρει. Είναι φτωχός. Ο άλλος δεν το συζητά. Ας είναι φτωχός. Θα το πάρει σπίτι του. Η ανάδοχη οικογένεια, καίτοι έχει πολλά παιδιά, το περιβάλλει με θαλπωρή. Καθώς μεγαλώνει, γίνετια ολοένα και ομορφότερο, χρυσά δαχτυλίδια τα μαλλιά του, λευκή επιδερμίδα σαν ελεφαντόδοντο, νάρκισσος το κορμί του. Μα όσο ομορφότερο γινόταν, τόσο σκληρότερο και περιφρονητικό προς όλους έμοιαζε. Από ένα αστέρι γεννημένος αυτός, πώς θα ήταν ίδιος και ίσος με τους άλλους; Τους άσχημους, τους φτωχούς, τους διαφορετικούς. Κυνηγούσε ζώα, έστηνε παγίδες, τα βασάνιζε.
Κάποτε έφτασε στο χωριό μια ζητιάνα, άσχημη και βρομιάρα. Είπε πως ήταν η μάνα του κι ο υξλοκόπος το φώναξε να τη δει. “Αν είσαι στ’ αλήθεια η μητέρα μου, καλύτερα να φύγεις. Με ντροπιάζεις. Εγώ νόμιζα πως γεννήθηκα από ένα αστέρι κι όχι από μια ζητιάνα. Φύγε. Δε θέλω να σε ξαναδώ… Καλύτερα να με φιλήσει οχιά ή βάτραχος παρά εσύ”, της είπε το λιγότερο απαξιωτικά. Παράξενο. Οι σύντροφοί του άρχισαν να το κοροιδεύουν. Είχε πια πάρει την όψη βάτραχου και το κορμί οχιάς. Μετάνιωσε που αρνήθηκε τη μητέρα του και τιμωρήθηκε κι αποφάσισε να πάει να τη βρει. Κανείς δεν έδειχνε προθυμία να βοηθήσει όμως ένα τόσο άσχημο πλάσμα. Τον περιγελούσαν, τον έδιωχναν από παντού. Μέχρι που ένας αξιωματούχος μιας πολιτείας με ψηλά τείχη, τον πήρε και τον πούλησε δούλο για μια κούπα κρασί σε έναν γέρο, πανούργο μάγο. Αυτός του έβαλε σκληρές δουλειές, να του φέρει τρία κομμάτια χρυσάφι από το δάσος της πολιτείας. Το αστερόπαιδο έβρισκε τα κομμάτια αλλά στο δρόμο του γυρισμού κάποιος τον παρακαλούσε να τον λυπηθεί κι αυτό τους τα χάριζε. Ώσπου πήρε την αρχική του μορφή και όλα άρχισαν να παίρνουν έναν αλλιώτικο δρόμο που θα μεταμόρφωνε το αστερόπαιδο όχι σε έναν πανέμορφο πρίγκιπα αλλά και σε έναν αναγεννημένο χαρακτήρα…
Μια σύμβαση η ομορφιά, μια παραδοξότητα την οποία προσκυνούμε όλοι. Το αστερόπαιδο όσο ήταν ένας άγγελος ομορφιάς είχε έναν τραγικά κακό χαρακτήρα. Προκλητικός, εριστικός, κακότροπος, εξουσιαστικός, ένα control freak με αρνητικό πρόσημο σε όλες του τις εκδοχές. Όταν η εξωτερική του ομορφιά απωλέσθη, τότε η εσωτερική του αναγέννηση άρχισε να χτίζεται με γοργό ρυθμό, πρώτα με την αναζήτηση της ζητιάνας μητέρας του, κατόπιν με όλη την αλλαγή στη συμπεριφορά και στον αξιακό του κώδικα. Η ομορφιά του προσώπου και του σώματος, η outer εκδοχή μας, μοιάζει για τον Γουάιλντ η γενεσιουργός αιτία της ηθικής συντριβής του ανθρώπου. Η ηθική κι η αισθητική ομορφιά (εσωτερική και εξωτετική αντίστοιχα) κονταροχτυπιούνται σκληρά στο Αστερόπαιδο. Γεννιέται από άλλους αλλά ανατρέφεται από καλούς, ταπεινούς, φτωχούς ανθρώπους. Ωστόσο μεγαλώνοντας αναπτύσσει μια ανίκητη κακοτροπία. Το σχόλιο του Ουάιλντ για τη φύση των ανθρώπων, την επιρροή της ανατροφής αλλά κυρίως την ηθική πτώση στην οποία μπορεί να σε οδηγήσει η εξωτερική ομορφιά παρά το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνεις, είναι σαφές αλλά και την ίδια στιγμή νεφελώδες, επιδεχόμενο πολλών ερμηνειών. Είναι η ομορφιά που σου δίνει το δικαίωμα να ενεργείς, όχι απλά εξουσιαστικά, αλλά ουσιαστικά δίχως κανόνες και μέτρο; Είναι τόσο εγκλωβιστικός για τον “όμορφο” άνθρωπο αυτός ο ναρκισσιμός που τον οδηγεί σε απώλεια πολλών ή όλων των ποιοτικών του χαρακτηριστικών;
Η μεταμόρφωση έρχεται μέσα από τη βίωση ακραίων καταστάσεων. Και η ηθική αναγέννηση του Αστερόπαιδου θα συμβεί καθώς θα εκτεθεί σε ένα πλέγμα κινδύνων όπου το βάζει ο γέροντας-μάγος, μια ακόμα αινιγματική φυσιογνωμία της ιστορίας του διάσημου συγγραφέα. Ένα παραμύθι που ξεφεύγει από το συμβατικό ολοκάθαρο τέλος, που “ματώνει” τον ήρωα για να τον εξαγνίσει.
Ο Βασίλης Παπατσαρούχας, ένας από τους πιο χαρισματικούς εικονογράφους της τελευταίας δεκαετίας, φωτίζει αριστουργηματικά -τολμώ να πω- τις ιδιαίτερες παραστάσεις της ιστορίας που διασκέυασε από το αγγλικό κείμενο η Ρένα Ρώσση Ζαϊρή με αρκετές αλλαγές μπορώ να πω διαβάζοντας το πρωτότυπο έργο. Αυτή την πάλη της ηθικής και αισθητικής ομορφιάς την αποδίδει με μισό και κάτι σαλόνι σε κάθε δισέλιδο, με κυρίαρχα δύο χρώματα σε κάθε σαλόνι, με μια σκιτσογραφική προσέγγιση που ακροβατεί ανάμεσα στην απόδοση ρεαλιστικών όψεων της ιστορίας και τα αφαιρετικά στοιχεία του εικονογράφου που τραβούν με ιδιαίτερο τρόπο την ιστορία στα μονοπάτια της εικονογράφησης. Εκπλητκικά τα κοντράστ φόντου και πρώτου πλάνου, μορφών και κίνησης τους.
Μια ιστορία που σε βάζει σε σκέψεις δραματοποίησης, φιλοσοφίας για παιδιά, εκτενών συζητήσεων για την ομορφιά, την μητέρα, τη μετάνοια, την ηθική, τη συμπεριφορά, τον πλούτο. Προτείνεται.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ | |
---|---|
Τίτλος: | Το αστερόπαιδο |
Συγγραφέας: | Όσκαρ Ουάιλντ |
Εικονογράφηση: | Βασίλης Παπατσαρούχας |
Διασκεύη: | Ρένα Ρώσση-Ζαϊρή |
Εκδόσεις: | Μεταίχμιο, Οκτώβριος 2008 (με τη παρούσα μορφή Οκτώβριος 2014) |
Σελίδες: | 32 |
Μέγεθος: | 21 Χ 29 |
ISBN: | 978-960-566-620-0 |