Η Επανάσταση του 1821 ήταν μεγαλειώδης από πολλές απόψεις. Κόντρα σε προβλέψεις και προγνωστικά, κόντρα σε αριθμούς και ισχυρούς, κόντρα στα συμφέροντα της εποχής. Εδώ συγκεντρώσαμε μερικά από τα πιο θαυμαστά “άγνωστα” γεγονότα της εποχής αλλά και μερικά ευτράπελα της περιόδου.
Ελλήνων Θαυμαστά
• Το ξημέρωμα της 27ης Μαρτίου 1821, τα Σάλωνα βρέθηκαν σε κατάσταση πολιορκίας. Ένας Τούρκος σκοπευτής πέτυχε με το βόλι του τον Σταμάτη Τράκα στο μέτωπο. Ήταν ο πρώτος νεκρός στην πρώτη επίσημη μάχη της επαναστημένης Ρούμελης. Ο πατέρας του, Θόδωρος Τράκας, βλέποντας νεκρό το παιδί του αναφώνησε: “Γάμος χωρίς σφαχτά δε γίνεται”. Τα σχόλια περιττεύουν.
• Πολλοί Έλληνες, για να μην πάρουν οι Τούρκοι τα παιδιά τους κατά το παιδομάζωμα, τα ακρωτηρίαζαν
• Οι γυναίκες της Μάνης λέγεται ότι είχαν κρεμάσει στα σπίτια τους εικόνα του Ναπολέοντα θεωρώντας τον σωτήρα κι ελευθερωτή. Ήταν παλιά φαίνεται η συνήθεια να κρεμούν στους τοίχους επίδοξους σωτήρες.
• Τα νησιά του Ιονίου για πολλά χρόνια ήταν η προίκα στα παζάρια των ισχυρών. Το 1807 πχ η Ρωσία δίνει στη Γαλλία τα Ιόνια και το 1814 η Γαλλία την Κέρκυρα στην Αγγλία. “Σου δίνω Ζάκυνθο, έχεις την Ιθάκη, ενώνουμε τις περιουσίες μας…με το καλό να παντρευτούνε τα παιδιά μας”, ήταν το νόημα του ανιδιοτελούς παζαριού για πάνω από 500 χρόνια.
• Δεκάδες γυναίκες της Νάουσας ρίχτηκαν στον ποταμό Αραπίτσα για να μην τις σφάξουν ή τις πουλήσουν οι Τούρκοι (Απρίλιος 1822)
• Η μάχη του Φαλήρου (1827) στην οποία τραυματίστηκε θανάσιμα ο Καραϊσκάκης φούντωσε δι’ ασήμαντον αφορμή. Κάποιοι Κρητικοί είχαν πιει μερικά ποτηράκια παραπάνω και πείραζαν τους Τούρκους. Το αποτέλεσμα ήταν να αρχίσει η μάχη πριν το σχεδιασμό των Ελλήνων και να οδηγηθούν σε ήττα.
Ελλήνων αξιοσημείωτα
• Πολλά παιδιά Ελλήνων προσανατολίζονταν προς το ιερατικό αξίωμα καθώς αυτός ήταν από τους λίγους τρόπους να αλλάξουν συνθήκες διαβίωσης και κοινωνική θέση.
• Οι μοναχοί που δίδασκαν στα κοινά σχολεία έβγαζαν καλό παραδάκι από τη διδασκαλία των παίδων γι’ αυτό και μόλις ήρθε η οικονομικότατη “αλληλοδιδακτική μέθοδος” ήταν οι πρώτοι που αντιτάχθηκαν σ’ αυτήν. Από τότε είχε συμφέροντα η παιδεία!
• Το θέμα της αλλαγής πρωτεύουσας από το Ναύπλιο έλαβε ευρωπαϊκές διαστάσεις. Η Γαλλία ήθελε Αθήνα ενώ έπαιζε δυνατά και η Κόρινθος. Λέτε να είναι πρωτεύουσα σήμερα η Αθήνα επειδή το ήθελαν τότε οι Γάλλοι;
• Ενδιαφέρον είναι ο κρυπτογραφικός κώδικας της Φιλικής Εταιρείας. “Δυστυχείς” οι αρχιερείς, “ξύλινοι” οι Αμερικάνοι, “συμπέθεροι” οι Αλβανοί, “πενθερός” ο Αλή Πασάς, “τραγουδιστής” το κανόνι. Για το πρώτο, κάτι ήξεραν μάλλον, για το δεύτερο και το τρίτο έβλεπαν μακριά. Το τελευταίο δε σας θυμίζει λίγο από σύγχρονη “τρομοκρατική οργάνωση” (οι συγκρίσεις να λείπουν);
• Πολλοί Πελοποννήσιοι ήθελαν το νέο κράτος από τον Ισθμό και κάτω (κάτω απ’ το αυλάκι) και κατηγορούσαν τον Καραϊσκάκη που δούλευε να ελευθερώσει τη Ρούμελη.
• Οι προύχοντες προεπαναστατικά όριζαν σε σύνολο 4 εκατ. στρεμμάτων το 1 ½ . Δεν ξεχώριζαν καθόλου από τους Τούρκους πασάδες και αξιωματούχους. Επίσης μάζευαν τους φόρους και τους έδιναν στους Τούρκους. Γιατί να ελευθερώσουν αυτοί την πατρίδα λοιπόν; Άλλοι καίγονταν.
• Οι μεγάλες αλήθειες από το Μακρυγιάννη. “Το έθνος μας το κομμάτιασαν εις τη συνέλεψη. Εμείς σκοτωνόμαστε κι οι πολιτικοί τήραγαν τους σκοπούς τους.”
• Στην Πελοπόννησο, κατά την επανάσταση, ζούσαν 360.000 Έλληνες και 40.000 Τούρκοι. Κατείχαν τα 2/3 της γης αλλά ζούσαν μαζεμένοι σε λίγες πόλεις. Στα μέρη όπου οι Τούρκοι δεν ήταν παρόντες, οι “Έλληνες” κοτζαμπάσηδες έκαναν ό,τι γούσταραν.
Ελλήνων ευτράπελα
• Ο Γενναίος Κολοκοτρώνης, γιος του Θεόδωρου, ήταν ερωτευμένος με την αδερφή του Ιωάννη Νοταρά και πηγαινο-ερχότανε στα Τρίκαλα. Μάταια όμως…Του την πήρε σύζυγο ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης. Διαχρονικά όλα.
• Ο Παπαφλέσσας σε κάτι διαλείμματα των μαχών δεν άφηνε το χρόνο να πάει χαμένο. Γλένταγε με γυναίκες όπως μαρτυρά ο Μακρυγιάννης. Ακριβώς όπως τον υποδύθηκε ο Παπαμιχαήλ δηλαδή…
• Ο Παναγιώτης και ο Ιωάννης Νοταράς τσακώνονταν για μια γυναίκα. Τίποτα από το σύγχρονο πολιτισμό των Ελλήνων δεν έλειψε από την Επανάσταση.
• Κάποιοι Αθηναίοι και μη, ήθελαν να χτίσουν τα ανάκτορα του Όθωνα, που λέτε; Πάνω στην Ακρόπολη. Ευτυχώς, με παρέμβαση του μπαμπά του Όθωνα, Λουδοβίκου Α’ το αίσχος απετράπη.
• Σε κάποια μάχη ο Καραϊσκάκης, θέλοντας να περιπαίξει τους Τούρκους που τους είχε πάρει φαλάγγι, σήκωσε τη φουστανέλα του και τους έδειξε τα οπίσθια του. Αποτέλεσμα; Να δεχθεί στα πισινά του μια σφαίρα και να φύγει τραυματίας.
• Μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση συμμαχιών, καθότι οι Έλληνες ήταν πολύ μονοιασμένοι, έπαιζαν οι γάμοι και οι κουμπαριές. Ήθελε κάποιος ν’ αυξήσει τη δύναμη του; Έκανε 5-6 κουμπαριές κι εξασφάλιζε την υποστήριξη μερικών εκατοντάδων ακόμα.
• Κάποιος Θανάσης Γρηγοριάδης έκλεβε αλεύρι και άφηνε το στρατόπεδο νηστικό. Φιλοτιμία, ε;
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• Αγγέλου Άλκης, Το κρυφό σχολειό-χρονικό ενός μύθου, εκδ. Εστία, Αθήνα 1997
• Ανωνύμου Έλληνος, Ελληνική Νομαρχία, 1806
• Απομνημονεύματα Μακρυγιάννη, εισαγ. Γ. Βλαχογιάννη, εκδ. Ιστορική Έρευνα, χ.χ.
• Dakin Douglas, Ο αγώνας των Ελλήνων για την ανεξαρτησία1821-1833, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ, Αθήνα 1983
• Dakin Douglas, Η ενοποίηση της Ελλάδας, 1770-1923, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ, Αθήνα 1982
• Θέματα Νεοελληνικής ιστορίας, επιμ. Γ. Β. Δερτιλής-Κ. Κωστής, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 1991
• Ιστορικά Ελευθεροτυπίας, τεύχη 13[Όθων], 23[Το άγνωστο ‘21], 33[Επτάνησος πολιτεία], 38[Φαρμακίδης], 44 [Περιηγητές ΙΙ], 47[Επανάσταση 3ης Σεπτέμβρη], 48[Φιλική Εταιρεία], 65[Μαυροκορδάτος], 69 [Συντάγματα του Αγώνα], 90 [Έλληνες της Ρουμανίας], 111 [Οπλαρχηγοί Στερεάς], 127 [Κολοκοτρώνης],128[Καραϊσκάκης], 131[Σφαγή της Χίου], 139[Καταστροφή Ψαρών], 161[Ρ. Φεραίος]
• Καμπουράκης Δημ. , Μια σταγόνα ιστορία, εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2002
• Κουλούρη Χριστίνα, Μύθοι και σύμβολα μιας επετείου, εκδ. Κομοτηνή, 1995
• Παπαδάκη Λυδία, Η αλληλοδιδακτική μέθοδος διδασκαλίας στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, εκδ. Δωδώνη, Αθήνα-Γιάννενα, 1992
• Φραγκουδάκη Α.-Δραγώνα Θ.[επιμ.], Τι είναι η πατρίδα μας; ,εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1997
• Ροτζώκος Ν., Επανάσταση κι εμφύλιος στο Εικοσιένα , εκδ. Πλέθρον, Αθήνα 1997
• Σκαρίμπας Γιάννης, Το ’21 και η αλήθεια, εκδ. Κάκτος, Αθήνα 1975
• Πολίτης Α., Το μυθολογικό κενό, εκδ. Πόλις, Αθήνα 2000
• Φιλήμων, Δοκίμιον ιστορικόν περί της Ελληνικές επαναστάσεως, τόμος γ’, Αθήνα 1860
• διαδικτυακές πηγές με βιβλιογραφικές αναφορές
