Πώς να υποστηρίξετε στην τάξη το παιδί με σύνδρομο Tourette;
Το Σύνδρομο Gilles de la Tourette (ή απλώς Σύνδρομο Tourette) είναι μια νευρολογική διαταραχή που εμφανίζεται στην παιδική ηλικία. Συνοδεύεται από κινητικά και φωνητικά τικ. Τα τικ είναι κινήσεις ή ήχοι που δεν υπόκεινται στον έλεγχο του ατόμου. Στα κινητικά τικ περιλαμβάνονται οι γκριμάτσες του προσώπου, το άνοιγμα και κλείσιμο των βλεφάρων, το σήκωμα των ώμων κλπ. Παραδείγματα φωνητικών τικ είναι η ηχολαλία, το «καθάρισμα» του λαιμού, το ρουθούνισμα κ.ά. Για τη διάγνωση του Συνδρόμου απαιτείται η ύπαρξη πολλαπλών κινητικών τικ και το λιγότερο ενός φωνητικού.
Ένα παιδί με Σύνδρομο Tourette μπορεί να συναντά δυσκολίες στη σχολική καθημερινότητα, λόγω της συχνότητας, της διάρκειας ή/ και της έντασης των συμπτωμάτων που παρουσιάζει. Ο εκπαιδευτικός από την πλευρά του προτείνεται να εφαρμόσει κάποιες τεχνικές που θα διευκολύνουν το παιδί και θα δημιουργήσουν ένα παιδαγωγικό κλίμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες του.
– Να θυμάται ο ίδιος ότι τα τικ συμβαίνουν ξαφνικά και χωρίς να υπάρχει πρόθεση από το παιδί. Επομένως, η ενόχληση εκ μέρους του είναι το τελευταίο που χρειάζεται το παιδί στην προσπάθειά του να διαχειριστεί τις κινήσεις ή τους ήχους αυτούς. Η κατανόηση και η υπομονή είναι τα βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ο εκπαιδευτικός. Χρειάζεται δηλαδή να μάθει να αγνοεί τα τικ. Με τον τρόπο αυτό θα δώσει και το παράδειγμα στους υπόλοιπους μαθητές της τάξης.
– Να ενημερώσει τους συμμαθητές του για το ότι κάποια άτομα δυσκολεύονται να ελέγξουν ορισμένους ήχους ή κινήσεις, που ενδεχομένως να προκαλούν την περιέργεια ή ακόμα και το γέλιο στους άλλους. Η ευαισθητοποίηση των υπολοίπων θα αποτρέψει την κοροϊδία και τα επίμονα πειράγματα. Είναι βασικό να αποδεχτούν οι συμμαθητές το παιδί και να μην αποτελέσει στόχο ή θύμα εκφοβισμού, διαφορετικά θα υπάρξουν επιπλέον συνέπειες, όπως είναι η απομόνωση και η επιθετικότητα που ίσως εκδηλώσει.
– Να μιλήσει με τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς που κάνουν μάθημα στο τμήμα του και να τους δώσει κατάλληλες οδηγίες για τη διαχείριση της κατάστασης.
– Να δώσει ευκαιρίες για ολιγόλεπτα διαλείμματα εκτός τάξης, προκειμένου να εκτονωθεί η συσσωρευμένη ένταση. Μπορεί για παράδειγμα να γίνει μια συζήτηση με το παιδί και να το ενημερώσει ο εκπαιδευτικός ότι, όποτε νιώθει έντονη ανησυχία, θα έχει τη δυνατότητα να βγει για λίγο για να χαλαρώσει ή να ηρεμήσει. Η ενέργεια που ξοδεύει το παιδί να συγκρατηθεί για να μην προκαλέσει την αρνητική προσοχή, μπορεί κάλλιστα να διοχετευθεί στην προσπάθεια για συγκέντρωση και μάθηση.
– Να επιτρέψει στο παιδί να γράφει τα όποια τεστ ή διαγωνίσματα σε μια άλλη αίθουσα, σε περίπτωση που παρουσιάζει φωνητικά τικ λόγω του άγχους της εξέτασης. Τα ηχητικά τικ ενδεχομένως να «εκθέσουν» το παιδί στους υπόλοιπους συμμαθητές του. Προτείνεται να βρεθεί μια άλλη αίθουσα όπου εκείνη την ώρα θα είναι άδεια και την επίβλεψη θα κάνει ένας εκπαιδευτικός τον οποίο θα γνωρίζει το παιδί.
– Να δίνει γενικά μεγαλύτερα περιθώρια χρόνου προκειμένου να ολοκληρωθεί η όποια γραπτή δραστηριότητα. Η πίεση που δημιουργεί ο χρόνος λειτουργεί επιβαρυντικά για την εκδήλωση των συμπτωμάτων.
– Καλό είναι να αποφεύγεται η προφορική εξέταση των μαθητών με το Σύνδρομο, καθώς ο φόβος της έκθεσης μπροστά στους άλλους ενδεχομένως να εντείνει την ηχολαλία ή το τραύλισμα. Ο εκπαιδευτικός μπορεί για παράδειγμα να πλησιάσει το παιδί και να του ζητήσει να πει την απάντηση με χαμηλή φωνή.
– Είναι προτιμότερο ο μαθητής να κάθεται σε θέση όπου θα ελαχιστοποιείται η οπτική επαφή με τους συμμαθητές του, για παράδειγμα στο πρώτο θρανίο μπροστά στην έδρα του δασκάλου. Με τον τρόπο αυτό, δε θα συγκεντρώνει τα βλέμματα των υπολοίπων όταν κάνει κάποιο τικ.
– Να απομυθοποιήσει το λάθος και να δείξει ότι αποτελεί απλά ένα απαραίτητο στάδιο της προσπάθειας που καταβάλλει κάποιος για να μάθει.
– Να διδάξει στους μαθητές τρόπους διαχείρισης της πίεσης και του άγχους.
– Να δημιουργήσει στην τάξη ένα λιγότερο αγχογόνο κλίμα. Να μην ενισχύει τον ανταγωνισμό μεταξύ των παιδιών μέσω της συνεχούς αξιολόγησης και να δίνει έμφαση στις συνεργατικές διαδικασίες.
