Ο σπουδαίος τραγουδιστής και διασώστης της παραδοσιακής ελληνικής μουσικής Χρόνης Αηδονίδης πέθανε χθες σε ηλικία 95 ετών. Γεννήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου του 1928 στο χωριό Καρωτή, κοντά στο Διδυμότειχο. Ο πατέρας του ήταν ιερέας, ενώ ήταν ο δεύτερος από τα πέντε αδέλφια του. Στο χωριό του μυήθηκε στον κόσμο της παραδοσιακής μουσικής, πρώτα από τη μητέρα του και κατόπιν από διάφορους πλανόδιους μουσικούς.
Διδάχθηκε βυζαντινή μουσική από τον πατέρα του και μετά από τον δάσκαλο Μιχάλη Κεφαλοκόπτη και ολοκλήρωσε αργότερα τις σπουδές του στη βυζαντινή μουσική, στην Αθήνα, στο Ελληνικό Ωδείο, κοντά στον Θεόδωρο Χατζηθεοδώρου. Διορίστηκε ως κοινοτικός δάσκαλος στα Πετρωτά Ροδόπης και το 1950 βρέθηκε στην Αθήνα και εργάστηκε στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο ως λογιστής.
Το 1953 γνώρισε τον λαογράφο Πολύδωρο Παπαχριστοδούλου με τη βοήθεια του οποίου μπήκε στο μεγάλο σύμπαν της ελληνικής μουσικής και να συμμετέχει στις εκπομπές του. Πολύ σύντομα συμμετείχε ως μονωδός στη Χορωδία του Παντελή Καββακόπουλου, αργότερα στη χορωδία του Σίμωνα Καρά, ενώ από το 1957 ανέλαβε εβδομαδιαία εκπομπή στο ραδιόφωνο.
Το αρχείο του Χρόνη Αηδονίδη και όλα όσα διέσωσε αποτελούν έναν ανεπανάληπτο πλούτο για τον ελληνικό πολιτισμό.
Προτείνουμε το σύνολο του έργου για όλους, αλλά ξεχωρίσαμε 5 ακούσματα από την παράδοση, ιδανικά για παιδιά.
Ακούστε τα:
Βλέφαρό μου
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Μουσική: Νίκος Κυπουργός
Έλα ύπνε, πάρ’ το
σε μετάξι επάνω βάλ’ το
σιγά
Κι από μέλι γάλα
νά `ν’ του ονείρου του η σκάλα
πλατιά
Βλέφαρό μου σκαλιστό
αχ! τυχερό μου
μη χαράζεις άστρο της αυγής
μη μου τρομάζεις
—
Δώ στα λιανοχορταρούδια
Παραδοσιακό
Δω στα λια κι αμάν αμάν,
δω στα λιανοχορταρούδια.
Δω στα λιανοχορταρούδια,
τι τρανός χορός θα γένει.
Σαν γαϊτά κι αμάν αμάν,
σα γαϊτάνι θα παγαίνει.
Σαν γαϊτάνι θα παγαίνει,
πέντε πέρδικες πετούσαν.
Μες τον κά κι αμάν αμάν,
μες τον κάμπο όλο γυρνούσαν.
Μες τον κάμπο όλο γυρνούσαν,
για τα μας τα δυο ρωτούσαν.
Ποια είν’ η ά κι αμάν αμάν,
ποια είν’ η άσπρη ποια είν’ η ρούσα.
Ποια είν’ η άσπρη ποια είν’ η ρούσα,
ποια είν’ η γαϊτανοφρυδούσα.
—
Έχε γεια Παναγιά
Παραδοσιακό
Στο Γαλατά ψιλή βροχή και στα Tαταύλα μπόρα
βασίλισσα των κοριτσιών είναι η Mαυροφόρα.
Έχε γεια Παναγιά τα μιλήσαμε,
όνειρο ήτανε, τα λησμονήσαμε.
Στο Γαλατά θα πιω κρασί, στο Πέρα θα μεθύσω,
και μες απ’ το Γεντί Kουλέ κοπέλα θ’ αγαπήσω.
Έχε γεια Παναγιά τα μιλήσαμε,
όνειρο ήτανε, τα λησμονήσαμε
Γεντί Kουλέ και Θαραπειά, Ταταύλα και Nιχώρι,
αυτά τα τέσσερα χωριά `μορφαίνουνε την Πόλη.
Έχε γεια Παναγιά τα μιλήσαμε,
όνειρο ήτανε, τα λησμονήσαμε
—
Ο ήλιος βασιλεύει
Παραδοσιακό
Ο ήλιος βασιλεύει καλέ ο ήλιος βασιλεύει
Ο ήλιος βασιλεύει φως μου κι η μέρα σώνεται
Και `μένα το πουλί μου που ξημερώνεται
Μονάχο του στα ξένα πώς να πορεύεται
Κι εγώ το περιμένω κι αυτό δεν έρχεται
—
Κατερίνα, καρδερίνα
Στίχοι: Χρυσόστομος Γελαγώτης
Μουσική: Παντελής Θαλασσινός
Στην ανέμη τυλιγμένο
παραμύθι αρχινά.
Κατερίνα καρδερίνα,
ποιος καημός σε τυραννά;
Με του Μάη το φεγγάρι
θα σου στείλω δυο φιλιά.
Κατερίνα καρδερίνα,
με τον ήλιο στα μαλλιά.
Δυο φιλιά και δυο λογάκια
τυλιγμένα στο χαρτί.
Κατερίνα καρδερίνα,
λουκουμάκια σε γιορτή.
Κόψε κρίνα απ’ το μπαλκόνι
να σου πλέξω μια αγκαλιά.
Κατερίνα καρδερίνα,
να φωλιάζουν τα πουλιά.
Τα πουλιά τα χελιδόνια,
κι ένας έρωτας τρελός
Κατερίνα καρδερίνα,
κι ο σπουργίτης μου καημός
Έταξα στον Αϊ Γιώργη
να σε κλέψω μια βραδιά.
Κατερίνα καρδερίνα,
πανηγύρι στην καρδιά
