Πέθανε τη Δευτέρα σε ηλικία 95 ετών, η Τσέχα εικονογράφος και συγγραφέας Květa Pacovská, τιμημένη με το διεθνές βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν το 1992, ύψιστη τιμή για κάθε δημιουργό παιδικής λογοτεχνίας.
Η Pacovská γεννήθηκε στις 28 Ιουλίου 1928 στην Πράγα. Ο πατέρας της ήταν τραγουδιστής όπερας και η μητέρα της καθηγήτρια ξένων γλωσσών. Από μικρή της άρεσε να δημιουργεί ιδιαίτερα, ξεχωριστά πράγματα. Έχασε τον πατέρα της κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το γυμνάσιο. Το 1945 άρχισε να σπουδάζει σε σχολή γραφικών και το 1947 έγινε δεκτή στην Ακαδημία Τεχνών, Αρχιτεκτονικής και Σχεδίου της Πράγας, το διδακτικό προσωπικό της οποίας περιλάμβανε τον ηγέτη της κυβιστικής πρωτοπορίας Emil Filla (1882-1953). Η Pacovská αποφοίτησε από εκεί το 1952. Αμέσως μετά απέκτησε δύο γιους με τον σχεδιαστή Milan Grygar.
Ξεκίνησε την καριέρα της ως εικονογράφος τη δεκαετία του 1950, και από την αρχή την χαρακτήρισε μια διάθεση για παιχνίδι. Συμμετείχε σε περισσότερες από 50 εκθέσεις. Το 1961 άρχισε να σχεδιάζει εικονογραφημένα βιβλία για τα δικά της παιδιά.
Το 1983 της απονεμήθηκε το Golden Apple στην Μπιενάλε Εικονογράφησης στη Μπρατισλάβα όπου την ανακάλυψε ένας Γερμανός εκδότης ο οποίος της έδωσε τη δυνατότητα να δημιουργήσει μια σειρά βιβλίων για αριθμούς, χρώματα, σχήματα και το αλφάβητο η οποία αγαπήθηκε σε πολλές χώρες. Ήταν η αρχή της μεγάλης καθιέρωσης που έφτασε στο διεθνές βραβείο εικονογράφησης Χανς Κρίστιαν Άντερσεν το 1992 για τη «διαρκή προσφορά της στην παιδική λογοτεχνία».
Το έργο της χαρακτηρίζεται από τη χρήση γεωμετρικών μορφών και σχημάτων, καθώς και ζωηρών χρωμάτων, με μια εμφανή προτίμηση στο κόκκινο και θεωρώντας το μαύρο και το άσπρο δύο χρώματα που, παρότι εκτός χρωματικού φάσματος, δημιουργούν τη μέγιστη αντίθεση, ζητούμενο για την ίδια αφού τη θεωρούσε μέγιστη ομορφιά. Της άρεσε να τοποθετεί χρώματα το ένα πάνω στο άλλο, να παίζει με τους συσχετισμούς τους, με την αναλογία τους, με το μέγεθός τους. Έβλεπε την εικονογράφηση σαν μουσική, μια δημιουργία όπου όλα σημαίνουν κάτι, συναπαρτίζουν ένα σύνολο σαν μουσικό κομμάτι.
«Για μένα, ένα βιβλίο σημαίνει αρχιτεκτονική. Είναι ένας σφραγισμένος χώρος μέσα στον οποίο συνθέτω ζωγραφισμένες, γραμμένες, κομμένες ή άδειες σελίδες…»
Στην Ελλάδα είχαμε την τύχη να συναντηθούμε με Το κοριτσάκι με τα σπίρτα (The Little Match Girl), του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, το οποίο έντυσε συγκλονιστικά με τις εικόνες της. Με έναν συνδυασμό πολλών διαφορετικών τεχνικών και προσεγγίσεων των χρωμάτων και της γεωμετρίας, συνέθεσε πραγματικά κάτι που μιλάει στο βλέμμα κάθε αναγνώστη ήδη από τις πρώτες γραμμές. Η Πατσόφσκα έπαιξε με συνθέσεις κολλάζ, δοκίμασε μολύβια και χρώματα πάνω σε διαφορετικά είδη χαρτιού, άφησε χρώματα να δημιουργούν έντονες αντιθέσεις, ντεκούπαρε μορφές, ενώ οι επιρροές της από την αφηρημένη τέχνη του Καντίνσκι και του Ρόθκο, το Μπάουχάους του Κλεέ, την αφαίρεση του Μάλεβιτς και του Μόντριαν και τον πειραγμένο υπερρεαλισμό του Μιρό, εμφάνισαν ένα υψηλής αισθητικής αποτέλεσμα που καθήλωσε με την πολυσημία του, την αντισυμβατικότητά του, την συνολική αρχιτεκτονική του αποτύπωση και την ικανότητά του να λέει την παράλληλη ιστορία του κοριτσιού.
Διαβάστε
Το κοριτσάκι με τα σπίρτα, με εικόνες της Σβέτα Πατσόφσκα (επανέκδοση, μετ.: Δήμητρα Σίμου)
