Σε μια εποχή όπου έχουν αλλάξει άρδην οι βεβαιούμενες ικανότητες, η μετάδοση της γνώσης, τα ενδιαφέροντα, οι προοπτικές σημερινών των παιδιών, ακόμα και στην Ελλάδα που συνήθως παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις στην εκπαίδευση κοιτώντας μέσα από το μακαρόνι, αναρωτιέμαι τα τελευταία χρόνια για την αξία που μπορεί να έχει αυτή η γιορτή των Τριών Ιεραρχών ως προστατών των γραμμάτων και της παιδείας, ειδικά με τον τρόπο που "υλοιποιείται".
Το θέμα δεν το συσχετίζω καθόλου, όπως διάφοροι, με την "ενόχληση" που μπορεί να εκφράσουν οι μετανάστες στα ήθη και έθιμα των Ελλήνων και Ευρωπαίων. Κι αυτό γιατί πιστεύω ακράδαντα ότι οι μετανάστες που έρχονται σε έναν άλλον τόπο, διωγμένοι μάλιστα με θλιβερό τρόπο από τον δικό τους, θα πρέπει, όχι να αφομοιώνουν την ντόπια κουλτούρα και αξίες, αλλά τουλάχιστον να τις σέβονται ως επιλογές των ανθρώπων που δημιούργησαν την κοινωνία που τους υποδέχεται και θα έπρεπε να τους υποδέχεται με παραδειγματικό πάντα τρόπο (καμία σχέση με ο,τι συμβαίνει δηλαδή). Μια κοινωνία (έστω όπως η ελληνική) που δεν διώκει και δεν πετάει από ταράτσες γυναίκες και ομοφυλόφιλους, δεν γκρεμίζει τεμένη και δεν καίει ο,τι δεν της αρέσει. Αν η ελληνική κοινωνία θέλει να διατηρήσει κάτι, τότε πολύ απλά, όσοι ζουν σε αυτήν οφείλουν να το σέβονται όπως άλλωστε και οι Έλληνες να σέβονται τις πολιτιστικές διαφοροποιήσεις αυτών των ανθρώπων και η όποια αλλαγή να συμβαίνει μέσω ειρηνικής συνδιαλλαγής των αξιών. Άνω τελεία.
Το θέμα της γιορτής των τριών ιεραρχών δεν το συσχετίζω ούτε με τον οργανωμένο εκκλησιασμό των νέων παιδιών παρότι η θρησκεία και η πίστη είναι υποθέσεις του ατόμου και της οικογένειάς του και όχι της πολιτείας και της επίσημης εκπαίδευσης που αυτή παρέχει. Είναι έγραψα; Εντάξει. Θα έπρεπε να είναι. Αδυνατώ δηλαδή ως πολίτης και ως εκπαιδευτικός να καταλάβω με ποιο σκεπτικό το 2016 τα παιδιά οδηγούνται στην εκκλησία επειδή έτσι πρέπει. Θα τους κάνει καλύτερους ανθρώπους αυτή η προσέλευση μία μεμονωμένη μέρα; Θα τους μάθει κάποιες ηθικές αξίες; Θα τους χαρίσει γνώση για τη δράση των τριών ιεραρχών; Δε νομίζω. Αλλά ξαναλέω, ας είναι, αποφεύγω και αυτόν τον συσχετισμό.
Δε θέλω να συσχετίσω το θέμα ούτε καν με την επιλογή των τριών ιεραρχών της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης. Όχι γιατί αμφισβητώ την αγάπη των τριών σεβάσμιων πατέρων στα γράμματα και τα παιδιά. Ούτε γιατί δεν είναι δα και τόσο ανυπέρβλητη η προσφορά τους καθώς τα πνευματικά κείμενα που μας παρέδωσαν δεν είναι δα και κάτι το συγκλονιστικό ως προς το βάθος τους.
Στ' αλήθεια, ως ελληνική πολιτεία, δεν είχαμε πραγματικά κανέναν άλλον πνευματικό ηγέτη στο υπερένδοξο παρελθόν μας που να αγάπησε τα γράμματα, την παιδεία, τα παιδιά, που να έγραψε για αυτά, για την ηθική, για το περιεχόμενο της παιδείας; Στ' αλήθεια δεν βρήκαμε κανέναν άλλον; Πλάτωνας; Όχι; Αριστοτέλης; Όχι; Επίκουρος; Μπα, ε; Τα ονόματα θα μπορούσαν να είναι αρκετά. Η απάντηση μάλλον πάντα η ίδια.
Να το προσπεράσουμε και αυτό; Ας είναι. Ας πάμε στο παιδαγωγικό σκέλος.
Στ' αλήθεια, με το χέρι στην καρδιά, πιστεύετε ότι αυτή η σχολική/μαθητική αργία, που φέτος έπεσε Σάββατο κι εχάθη, προσφέρει στους μαθητές κάτι; Καλά για τα νήπια είμαι σίγουρος, δεν προσφέρει απολύτως τίποτα. Είναι σαν ένα παραμυθάκι που μάλιστα δεν έχει και πλοκή για να τα κρατήσει και στο λεπτό έχουν ξεχάσει ως και τα ονόματά τους, εκτός κι αν αρχίσεις την ιερά εξέταση "όποιος δεν τα ξέρει, δε θα βγει διάλειμμα". Εκτός κι αν νομίζετε ότι τα παιδιά σήμερα τα κρατάμε να μας προσέχουν με τη βίτσα και το χάρακα κι όχι με το πόσο ενδιαφέρον ή όχι είναι το μάθημά που οργανώνουμε για εκείνα και οι ώρες μας μαζί τους. Άλλαξαν οι καιροί, αγαπητοί μου. Σήμερα το εξάχρονο αν δεν βρίσκει νόημα σε όσα του λες, χάθηκες. Το βιώνεις από το πρώτο λεπτό ότι δεν "το έχεις".
Αλλά και για τα πιο μεγάλα παιδιά ας μου πει κάποιος τι τους δίνει. Και ακόμα περισσότερο. Ακόμα κι αν δεχθώ ότι τους δίνει όλα τα καλά του κόσμου, ότι τα μεταμορφώνει, γιατί στ' αλήθεια πρέπει εκείνη την ημέρα τα σχολεία να κλείνουν; Η αγάπη προς τα γράμματα εκφράζεται δια του κλεισίματος των εστιών μετάδοσής τους;
Εντάξει, φίλοι μου. Ωραίες οι αργίες. Κι εγώ τις απολαμβάνω. Πιο ωραία όμως η αλήθεια. Γιατί δεν χρειάζεται να πέσει Σάββατο για να χαθεί.
ΥΓ: Τα ίδια πιστεύω και για την επέτειο του Πολυτεχνείου αλλά για άλλους λόγους. Γιατί μεγαλώνοντας είδα πόσο δύσκολο είναι να εξηγήσεις σε ένα 6χρονο, με τρόπο λογικό και όχι παπαγαλίστικο, ότι το σχολείο σχολάει σήμερα νωρίς γιατί κάποτε κάποιοι τουλάχιστον ανόητοι οδηγησαν ένα τανκ μέσα σε ένα πανεπιστήμιο όπου νεαροί φοιτητές διαμαρτύρονταν και με ελεύθερους σκοπευτές "έτρωγαν" ό,τι κινείτο. Θα τον κάνει καλύτερο δημοκράτη αυτή η "γνώση". Η ιστορία απέδειξε πως καθόλου καλύτερο δεν θα τον κάνει τίποτα περισσότερο από την καθημερινή, βιωματική εξάσκηση στη δημοκρατία.
