«Δεν ξέρω τίποτα με σιγουριά, αλλά το να βλέπω τα αστέρια με κάνει να ονειρεύομαι.»
Vincent Van Gohg
Μπορεί κι εγώ να μη γνωρίζω τίποτα με σιγουριά, όπως ο Van Gohg. Μπορεί να μη γνωρίζω πολλά για τ΄αστρα. Μπορεί να μην ξέρω τα ονόματα, τους σχηματισμούς, τη θέση τους στον απέραντο ουρανό, αλλά τουλάχιστον έναν αστερισμό μπορώ να αναγνωρίσω. Όπου σταθώ κι όπου βρεθώ είναι εκεί ψηλά και αγναντεύει. Είναι ο πιο πολυσυζητημένος και πολυτραγουδισμένος αστερισμός. Και φυσικά δεν είναι άλλος από τη Μεγάλη Άρκτο.
Ένας αστερισμός που σημειώθηκε στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Είναι αειφανής στην Ελλάδα, έχει το χαρακτηριστικό σχήμα της «κατσαρόλας» ή το λεγόμενο «άροτρο» και αποτελείται από 209 αστέρια, αν και εμείς βλέπουμε με γυμνό μάτι μόνο τα επτά.
Τι σχέση έχει όμως ο Vincent Van Gohg με τη Μεγάλη Άρκτο;
Όπως γνωρίζετε, ο Vincent Van Gogh ήταν Ολλανδός ζωγράφος. Σε μεγάλο βαθμό αυτοδίδακτος, ο Van Gogh παρήγαγε πάνω από 2.000 ελαιογραφίες, υδατογραφίες, σχέδια και σκίτσα. Έγραψε επίσης πολλά γράμματα, ειδικά στον αδελφό του Theo. Εν ζωή, το έργο του δεν σημείωσε επιτυχία ούτε ο ίδιος αναγνωρίστηκε ως σημαντικός καλλιτέχνης. Κατάφερε να πουλήσει ένα και μοναδικό έργο. Ωστόσο, μετά το θάνατό του, η φήμη του εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα και σήμερα αναγνωρίζεται ως ένας από τους σημαντικότερους ζωγράφους όλων των εποχών. Η επίδρασή του στα μεταγενέστερα κινήματα του εξπρεσιονισμού, του φωβισμού αλλά και εν γένει της αφηρημένης τέχνης, θεωρείται καταλυτική.
Έχουν γραφτεί πολλά για τα έργα του για την τεχνοτροπία του με τις μικρές πινελιές, με τους παράξενους στροβιλισμούς των χρωμάτων του, για τις εμμονές και τους παραλογισμούς του, για τους υπέροχους και ιδιαίτερους έναστρους ουρανούς του. Για το αν ήταν μόνο ζωγράφος ή ένας βαθιά μορφωμένος διανοούμενος καλλιτέχνης. Για το αν τα έργα του ήταν τυχαίες παρορμήσεις ή προϊόντα λεπτομερούς μελέτης. Οι μελετητές του έργου του – ιδίως των έναστρων ουρανών- τείνουν να αποφανθούν πως δεν μπορεί να είναι απλά ο κόσμος των ονείρων του, αλλά και γνώση.
Χαρακτηριστικά ο ίδιος έγραψε στον αδερφό του,
«Πάντα να συνεχίζεις να περπατάς πολύ και να αγαπάς τη φύση, γιατί αυτός είναι ο πραγματικός τρόπος να μάθεις να καταλαβαίνεις την τέχνη καλύτερα και καλύτερα».
«Οι ζωγράφοι καταλαβαίνουν τη φύση και την αγαπούν και μας διδάσκουν να βλέπουμε».
Ας δούμε κι εμείς τον πίνακά του «Starry Night over the Rhone», ζωγραφισμένο τον Σεπτέμβριο 1888 στην Αρλ της Γαλλίας.
Μήπως αναγνωρίζεται κάτι στον ουρανό; Μήπως πραγματικά ο μεγάλος αυτός καλλιτέχνης εκτός από ζωγραφική, μας διδάσκει και αστρονομία;
Μπροστά σας στο κέντρο του πίνακα δεσπόζει η Μεγάλη Άρκτος. Αφού λοιπόν την αναγνωρίσατε, τρέξτε έξω στο νυχτερινό ουρανό να την θαυμάσετε και να ονειρευτείτε μαζί με τον Vincent… Ειδικά τώρα που πολλοί από εσάς θα βρεθείτε στις εξοχές ή το Μεγάλο Σάββατο που θα γυρίσετε αργά από την Ανάσταση…
