Σχεδόν το 2% του πληθυσμού γεννιέται με κάποια διαφυλική διαφοροποίηση. Δηλαδή 1 στα 50. Δεν είναι και τόσο ασήμαντο το ποσοστό. Γιατί ο σεξουαλικός προσανατολισμός θα διαφοροποιηθεί και σε άλλους ανθρώπους κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους ή προς την εφηβεία, όπου θα αναδυθεί η κάπως κρυμμένη σε αρκετά παιδιά σεξουαλικότητα.
Στις 15 Ιουνίου στην Πλατεία Συντάγματος στις 19:00 και με κεντρική εκδήλωση στις 21:00 έχει προγραμματιστεί για φέτος το Pride της Αθήνας. Pride σημαίνει περηφάνια, όπως είναι γνωστό, και ακριβώς η λέξη αυτή δεσπόζει για να καταδείξει ότι οι άνθρωποι με διαφορετικούς σεξουαλικούς προσανατολισμούς και ταυτότητες από τον κλασικό προσδιορισμό του straight, δεν έχουν λόγο ούτε να ντρέπονται, ούτε να κρύβονται, αλλά μπορούν να νέμονται τα ίδια δικαιώματα με όλους τους ανθρώπους έναντι του νόμου και των ανθρώπων πολιτείες.
Τα βιβλία για παιδιά και εφήβους άργησαν στην Ελλάδα πολύ. Ο φόβος για τις αντιδράσεις ενός μεγάλου συντηρητικού μέρους των Ελλήνων, ο φόβος για τις αντιδράσεις γονέων προς τους/τις εκπαιδευτικούς στα σχολεία, δημιουργούσαν αναχώματα και στους εκδότες, αλλά και τους δημιουργούς, οι οποίοι με τη σειρά τους δεν τολμούσαν.
Με άρθρα σαν το παρόν, όλο και περισσότεροι θα καταλάβουν πόσο σημαντική είναι για την συναισθηματική ισορροπία παιδιών και οικογενειών η συμπερίληψη, η αποδοχή και ο σεβασμός. Ας δούμε τα βιβλία από τη μεγάλη βιβλιοθήκη του ELNIPLEX, που θίγουν, καταπιάνονται ή διάκεινται θετικά ως προς το μείζον ζήτημα του αυτοπροσδιορισμού και της ισονομίας.
Για παιδιά 4-8 περίπου ετών
Το Worm loves worm του Τζέι Τζέι Όστριαν (εικ.: Μάικ Κουράτο) εκδόθηκε στο εξωτερικό το 2016, αλλά θα περίμενε 4 χρόνια για να τολμήσει ένα Έλληνας εκδότης να το φέρει στη χώρα μας. Ήταν οι Εκδόσεις Κλειδάριθμος που το μετέφρασαν με την Ηλιάνα Αγγελή με το ακριβές Σκουλήκι αγαπάει σκουλήκι, μια ευφάνταστη ιστορία με απλό, αφοπλιστικό, σχεδόν κυνικά χιουμοριστικό λόγο, που καταδεικνύει όλες τις συμβάσεις, προτάσσοντας την αγάπη και όχι τον προσανατολισμό ή τους κοινωνικούς ρόλους.
Κάπου εκεί άρχιζε το πράγμα, βοηθούντων και των γενικότερων εξελίξεων και προόδου στο θέμα, να αλλάζει στη σκέψη και των Ελλήνων δημιουργών και εκδοτών. Το Οικογένεια είναι…, της Κατρίνας Τσάνταλη (Εκδόσεις Διόπτρα 2021, εικ.: Κώστας Θεοχάρης, Χρυσή Λίστα 2021), Η Ντουλάπα, της Στέργιας Καββάλου (Εκδόσεις Ποταμός 2021, εικ.: Ζακλίν Πολενάκη, Χρυσή Λίστα 2022) και το Οικογένεια είμαστε, του Βαγγέλη Ηλιόπουλου (Εκδόσεις Πατάκη 2023, εικ.: Κιάρα Φεντέλε, Χρυσή Λίστα 2024) συνιστούν μια τριάδα που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο συμπεριλαμβάνουν όλες τις μορφές οικογένειας, αναδεικνύουν το μαζί, το διαφορετικό, 
την αγάπη, την αξία της οικογένειας και όχι τη σύνθεσή της, αποτελώντας ουσιαστικά συμπεριληπτικές έντυπες δυνάμεις στα χέρια των αναγνωστών. Στη δε Ντουλάπα, ο εγκλωβισμένος στις στερεοτυπικές όψεις του κόσμου ήρωας προσπαθεί να βρει τη δική του ελευθερία μέσα σε κοριτσίστικα και αγορίστικα, τη γνωστή βιομηχανία χρωμάτων και παιχνιδιών.
Φιλικό προς τη διαφορετικότητα και τον έμφυλο αυτοπροσδιορισμό είναι το βιβλίο της Σοφίας Πανίδου Παίζουμε; (Εκδόσεις Παπαδόπουλος 2020, εικ.: Ντανιέλα Σταματιάδη, Χρυσή Λίστα 2021) όπου με πρωταγωνιστή ένα όχι αγόρι, ένα όχι κορίτσι, μα ένα πλάσμα που τελικά μάλλον δεν είναι άνθρωπος, αλλά παραπέμπει σε διαφυλικό (ιντερσέξ) εξωγήινο και πάνω απ’ όλα μοιάζει με παιδί, βάζει πάνω 
απ’ όλα το παιχνίδι, τη φιλία, το μαζικό παιχνίδι των παιδιών και όχι το φύλο τους, σε όψη ή όποια παρακάτω, κατοπινή προτίμησή τους.
Πολύ δυνατό βιβλίο και πρόταση για όλους τους αναγνώστες είναι το Όταν ανοίγω τα φτερά μου, του Μαρτς Ματζέφκσι (Εκδόσεις Διόπτρα, Χρυσή Λίστα 2024), όπου ο μικρός ήρωας φοράει τα πολύχρωμα φτερά του, βάζει τις κεραίες του και βγαίνει στην εξοχή. “Είμαι μια πεταλούδα!“, λέει, πηγαίνοντας από λουλούδι σε λουλούδι. Μια παρέα παιδιών τον εκφοβίζουν. Απογοητεύεται. Αλλά η στήριξη του πατέρα του είναι μοναδική. Και τώρα τι θα κάνουμε; “Θα το κάνουμε απ’ την αρχή“. Ένα βιβλίο που προφανώς δεν αναφέρεται με ευθείς όρους σε ΛΟΑΤΚΙ+ οικογένειες, ωστόσο είναι φιλικό σε παιδιά που αισθάνονται κάπως διαφορετικά, που παίζουν με μη παραδοσιακά για το φύλο τους παιχνίδια ή παιχνίδια ρόλων. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η παρουσία μόνο πατέρα και ασφαλώς η στάση του.
Απολαυστική στιγμή για όλους, μικρούς και μεγάλους, η ανάγνωση του Δυο μικροί ιππότες, του Μπγιορν Ρόρβικ, όπου δυο ιππότες, κατ’ εντολή βασιλιά, αναζητούν την πριγκίπισσα που εξαφανίστηκε. Ο ένας ιππότης είναι ο Τριαντάφυλλος με τις λεοπάρ μπότες, ο δεύτερο ο Μπουμ που όλο σκουντουφλάει. Αλλά στην πραγματικότητα δεν τους νοιάζει καθόλου η πριγκίπισσα που χάθηκε, καθώς τα κορίτσια δεν τους ενδιαφέρουν. Χωρίς διδαχές ή κορώνες, η ξεχωριστή αυτή ιστορία αναδεικνύει το δικαίωμα να μη αρέσουν σε όλους τα ίδια και οι ίδιοι άνθρωποι με τον σεξουαλικό προσανατολισμό να μη δηλώνεται αλλά να αποτυπώνεται η ανεξαρτησία στην επιλογή. Όπως ίσως παρατηρήσατε, όλα αυτά τα βιβλία, έχουν συμπεριληφθεί στη Χρυσή Λίστα, που σημαίνει ότι τα τιμάμε και τα προτείνουμε εμπράκτως. Προχωράμε.
Ένα από τα πιο δυνατά βιβλία του είδους είναι το Red a Crayon’s Story του 70χρονου σήμερα Michael Hall, το οποίο ευτυχώς έφεραν στην Ελλάδα οι Εκδόσεις Πουά (2020) με το ακριβή τίτλο Κόκκινο: Η ιστορία ενός κραγιονιού. Όπου το κόκκινο έχει μια φωτεινή κόκκινη ετικέτα, όμως στην πραγματικότητα εκείνο αισθάνεται ότι το αποτύπωμά του είναι μπλε. Όλοι, ο δάσκαλος, η μητέρα του, το ψαλίδι, προσπαθούν να τον βοηθήσουν να είναι κόκκινος. Όταν έρχεται ένα καινούργιος φίλος στη ζωή του, βλέπει τον πραγματικό εαυτό του κραγιονιού και όλα αλλάζουν. Έξυπνο, με χιούμορ, πολυεπίπεδο.
Ιδιαιτέρως καλοφτιαγμένα είναι τα δύο βιβλία της Λόρεν Έις σε εικονογράφηση της Γένι Λόβλι, με τίτλο Τα αγόρια & Τα κορίτσια, όπου τα έμφυλα στερεότυπα πηγαίνουν περίπατο, καθώς κορίτσια και αγόρια αποτυπώνουν τις φιλίες και την ενηλικίωσή τους, μη καταλήγοντας όλοι και όλες στους ίδιους σεξουαλικούς προσανατολισμούς. Τόσο απλά, τόσο φυσικά, με πολλή τρυφερότητα. Στην ίδια λογική κινούνται και άλλα δύο βιβλία, Τα αγόρια έχουν το δικαίωμα και Τα κορίτσια έχουν το δικαίωμα, της Ελίζαμπεθ Μπράμι (Εκδόσεις Διόπτρα 2022, Εικ.: Εστέλ Μπιγιόν-Σπανιόλ), τα οποία απομυθοποιούν στερεότυπα, διαλύουν μέσα σε ελάχιστες λέξεις όλες τις έμφυλες καθηλώσεις δεκαετιών και με αυθεντικό χιούμορ γίνονται δύο σύγχρονες διακηρύξεις δικαιωμάτων.
Το Μια μεγάλη οικογένεια, της Ελιζέντα Ρόκα (Εκδ. Ίκαρος, 2021, εικ.: Ροθίο Μπονίγια) έχει επίσης ενσωματωμένη αναφορά σε δύο μαμάδες. Πρωταγωνίστρια είναι η Βιολέτα που μένει σε μια όμορφη γειτονιά, όπου μένουν διάφοροι διαφορετικοί άνθρωποι, ανάμεσα στους οποίους και ένα κορίτσι, η Νόρα, με δυο μαμάδες! Όλοι μαζί οργανώνουν μια μεγάλη γιορτή στη γειτονιά, μια συμπεριληπτική γιορτή απ΄όλους για όλους.
Με πρωτοβουλία των Οικογενειών Ουράνιο Τόξο, έχουν επίσης εκδοθεί στην Ελλάδα τα βιβλία Τα δύο μικρά αβγά, της Στέλλας Μπελιά, σε εικονογράφηση Σμαράγδας Μάγκου, Η Αλίκη κοιτάζει τον καθρέφτη και πάλι της Στέλλας Μπελιά, σε εικονογράφηση Ιωάννη Αλεξιάδη, για παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας και αυτό, όπου η μικρή Αλίκη βρίσκει μια οικογένεια σε ένα ζευγάρι γκέι ανδρών που την αγαπούν «άνευ όρων».
Για παιδιά 8-11 περίπου ετών
Ανεβαίνοντας λίγο σε ηλικιακό γκρουπ, θα συναντήσουμε το Ένα ψάρι που το έλεγαν Ορφώ, του Φίλιππου Μανδηλαρά (εικ.: Ναταλία Καπατσούλια), πρώτο βιβλίο της σειράς Οι 12 θεοί ντετέκτιβ, μιας από τις καλύτερες σειρές βιβλίων από Έλληνα δημιουργό των τελευταίων ετών. Το εν λόγω βιβλίο αν και πιθανότατα δεν προσανατολίστηκε αρχικά προς αυτή την κατεύθυνση, με τους πολυεπίπεδους συμβολισμούς του μπορεί να ενταχθεί στην ατζέντα των φιλικών προς τον έμφυλο αυτοπροσδιορισμό βιβλίων. Γιατί εδώ έχουμε μια καθαρή νύξη στο θέμα της αλλαγής γενετήσιου προσανατολισμού ως αναπόφευκτη και αναντίρρητη επιλογή της φύσης και η σπουδαιότητα της προσωπικής ταυτότητας και της αποδοχής του περίγυρου, είναι εξαιρετική, βγαλμένη από το φυσικό οπλοστάσιο της ζωής. Για έναν κόσμο χωρίς αγκυλώσεις και φοβικά σύνδρομα, έναν κόσμο αποδοχής της διαφορετικότητας, ακόμα και της μεταβαλλόμενης όψης του εαυτού.
Σε αυτό το ηλικιακό γκρουπ έχουμε μεγάλο κενό στην Ελλάδα (ούτε στο εξωτερικό τα πάνε σπουδαία σε αυτή την ενδιάμεση ηλικία), γιατί η ατολμία ενισχύεται καθώς τα παιδιά φοιτούν στο δημοτικό. Το θέμα θεωρείται ταμπού και τα στόματα δύσκολα ανοίγουν. Αν είσαι ευθυγραμμισμένος με την πραγματικότητα και ζεις έξω, στον κόσμο και όχι σε κάποιον ελίτ κλειστό κύκλο, το βλέπεις παντού, σε κάθε ευκαιρία.
Για εφήβους και βάλε
Στην εφηβεία τα πράγματα γίνονται αρκετά καλύτερα, με σαφή πρόοδο τα τελευταία χρόνια. Πριν λίγες εβδομάδες ήρθε στην Ελλάδα από τις Εκδόσεις Πατάκη σε μετάφραση Γ. Κ. Παναγιωτάκη το βιβλίο Πώς να αγαπάς – Ένας πρωτότυπος οδηγός για τον έρωτα και τις σχέσεις. Ο συγγραφέας είναι το Άλεξ Νόρις, αυτοπροσδιορίζεται όπως σωστά διαβάσατε ως “το” και έχει γράψει ένα εξαιρετικό graphic γνώσης για τον έρωτα και όλες τις συντεταγμένες του, με τρόπο ανάλαφρο και με διάθεση να βρει ο αναγνώστης τις απαντήσεις. Προφανέστατα είναι ένα βιβλίο φιλικό στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, με αγάπη και τρυφερότητα για τους ανθρώπους. Εξίσου σημαντική πρόταση, αυτή τη φορά σε μυθιστόρημα, από τον ίδιο εκδότη και τον ίδιο μεταφραστή (Γ. Παναγιωτάκη) με την ισότιμη συνεισφορά της Κ. Μιζάν είναι το βιβλίο Ο Σάιμον ενάντια στην ανθρωπότητα (Simon vs. the Homo 
Sapiens Agenda, Χρυσή Λίστα 2021), της Μπέκυ Αλμπερτάλλι, η οποία υπογράφει αυτό το αυθεντικόμ σύγχρονο μυθιστόρημα ενηλικίωσης, με πρωταγωνιστή τον 16χρονο Σάιμον Σπίαρ που είναι γκέι αλλά ένας συμμαθητής του απειλεί να το διαδώσει παντού με απρόβλεπτες συνέπειες. Ένα βιβλίο που σέβεται τις ερωτικές προτιμήσεις των συνανθρώπων του και δεν κρίνει κανέναν από αυτές. Στην ίδια κατεύθυνση, ευφυές, ανατρεπτικό, ξεχωριστό, προφανώς αντιστερεοτυπικό, το Κάθε μέρα άλλος (Εκδόσεις Πατάκη 2017, Χρυσή Λίστα 2018), του Ντέιβιντ Λέβιθαν σε μετάφραση Αργυρώς Πιπίνη, όπου ο Α ξυπνάει κάθε μέρα σε άλλο σώμα, ως άλλος, αγόρι, κορίτσι, κάτι διαφορετικό, κάτι πέρα από αυτά.
Το 2024 ήρθε στην Ελλάδα και ένα άλλο εξαίρετο βιβλίο, το οποίο απολαύσαμε πραγματικά για την επιδέξια αφήγησή του, το Αγνοείται, της Μπριζίτ Ζιρό, όπου ο Λίβιο, στο μάθημα της ιστορίας, παρουσιάζει μια εργασία, εστιάζοντας στην καύση των βιβλίων από τους φασίστες κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και για όλα όσα συνέβησαν μετέπειτα, κάνοντας ειδική αναφορά στον σεξολόγο Μάγκνους Χίρσφελντ, πρωτοπόρο της σεξουαλικής ελευθερίας, των δικαιωμάτων και του αυτοπροσδιορισμού. Μετά την παρουσίαση της εργασίας, ο Λίβιο εξαφανίζεται. ”Αγνοείται”, είπε η αστυνομία και κανείς δεν ξέρει τι έχει συμβεί.
Μια πραγματική οβίδα έναντι όλων των στερεοτύπων είναι Το χρώμα που θέλεις να είσαι, του Ματέο Μπούσολα, όπου ο Ιταλός συγγραφέας, εικονογράφος και σχεδιαστής κινουμένων σχεδίων, εμπνευσμένος από τις συζητήσεις του με την κόρη του, εξερευνά τον κόσμο των στερεοτύπων, αποδομώντας τες με απολαυστικό τρόπο. Από τα ροζ και τα μπλε, μέχρι όλες τις κυρίαρχες αντιλήψεις, βάζοντας επομένως το δικό του λιθαράκι και προς τα έμφυλα στερεότυπα και αντιλήψεις.
Πολύ σημαντική παρουσία σε εφηβικά βιβλία έχουν οι Εκδόσεις Διόπτρα με αρκετούς δυνατούς τίτλους. Ξεχωρίζουν τα βιβλία 
Στο τέλος πεθαίνουν και οι δύο και το prequel Ο πρώτος που πεθαίνει στο τέλος, του Άνταμ Σιλβέρα, δυο καταιγιστικά YA μυθιστορήματα (No1 New York Times Bestseller, Bestselling YA Novel 2022), Οι Προφήτες (2022), του Ρόμπερτ Τζόουνς Τζούνιορ, ο οποίος στο ντεμπούτο του βάζει στο επίκεντρο της αφήγησής του μια ομοφυλοφιλική σχέση μεταξύ δύο νέων, η οποία αναπτύσσεται κατά την περίοδο της δουλείας στον Αμερικανικό Νότο, το Χτες βράδυ στο Τέλεγκραφ Κλάμπ, της Μαλίντα Λο (2023), όπου η συγγραφέας θέτει στον πυρήνα το ερώτημα πώς να ήταν η ζωή για ένα κουίρ κορίτσι ασιατικής-αμερικανικής καταγωγής στην Αμερική του 50′, αφού μελέτησε για καιρό το ιστορικοκοινωνικό υπόβαθρο της εποχής, αλλά και λεσβιακά μπαρ, καταγράφοντας συνήθειες, συναντήσεις, κινήσεις. Και τέλος, ασφαλώς, η σειρά 4 Graphic Novels HeartStopper της Βρετανίδας Alice Oseman, η οποία αφηγείται τον έρωτα που αναπτύσσεται ανάμεσα σε δύο αγόρια, με πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα παγκοσμίως και με το hashtag #Heartstopper να έχει ξεπεράσει τα πέντε δισεκατομμύρια προβολές στο TikTok.
Τέλος, έχουμε και δύο ελληνικά βιβλία που αξίζει να προσέξουμε. Το καλογραμμένο Όχι άλλη αγάπη παρακαλώ (Εκδ. Κέδρος, 2015), της Λένας Μερίκα, όπου μέσα στην ιστορία θίγεται ξεκάθαρα η αποδοχή από μέρους των γονέων του διαφορετικού σεξουαλικού προσανατολισμού κάποιου παιδιού τους, και το βιβλίο Τ’ άλλο μισό του κόσμου (Εκδ.: Πατάκη, 2018), της Τούλας Τίγκα (για το οποίο δεν έχω προσωπική άποψη, αλλά γνωρίζω ότι εκτιμάται), όπου μια παρέα μαθητών λυκείου σε κάποια κωμόπολη αγαπούν, ερωτεύονται, σκανδαλίζονται. Ένα μυθιστόρημα για τον ετεροφυλικό και τον ομοφυλικό έρωτα, που δεν φοβάται να μιλήσει για τις αποφάσεις που παίρνει κάποιος στη ζωή του αν και εφόσον…
Ξενόγλωσση βιβλιοπαραγωγή
Βιβλία που δεν έχουν έρθει στην Ελλάδα ακόμα, αλλά μπορούν και σίγουρα κάποια θα έρθουν προσεχώς, υπάρχουν πάρα πολλά, καθώς το θέμα στον δυτικό κόσμο έχει προχωρήσει αρκετά. Όχι πως δεν υπάρχουν και εκεί φωνές διαμαρτυρόμενες ή συντηρητικές λογικές. Μη λησμονούμε τις συνεχείς λογοκριτικές αποφάσεις σε διάφορες πολιτείες των Η.Π.Α. με απαγορεύσεις βιβλίων σε σχολικές και δημοτικές βιβλιοθήκες.
Το ομοιοκατάληκτο My Daddies! του Gareth Peter (εικ.: Garry Parsons, εκδ. Puffin) όπου ένα κοριτσάκι λατρεύει τους δύο αστείους, ευγενικούς και έξυπνους μπαμπάδες της που επέλεξαν να την υιοθετήσουν ως μωρό και να την κάνουν κόρη τους και στην ίδια λογική το My mums love me, της Anna Membrino (εικ.: Joy Hwang Ruiz, εκδ.:Scholastic), όπου ένα μωρό που δεν ορίζεται ούτε ως αγόρι ούτε ως κορίτσι περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρά με τις δύο μαμάδες του κατά τη διάρκεια μιας ημέρας, από το τάισμα με τη μαμά μέχρι ένα αφρόλουτρο με τη μαμά και πολλές αγκαλιές 
και αγκαλιές όλη την ημέρα. Αυτά τα δύο βιβλίο κινούνται στο χαμηλότερο ηλικιακό γκρουπ των 3-6 ετών, όπως και το Forever Star και πάλι του Gareth Peter (εικ.: Judi Abbot, εκδ.: Puffin), που εκτυλίσσεται σε έναν πλανήτη κάπου στο διάστημα, όπου δύο από τους… Tims είναι λυπημένοι γιατί θέλουν πολύ να κάνουν ένα δικό τους παιδί, έτσι επισκέπτονται τη Βασίλισσα του Διαστήματος που τους δίνει την ευλογία της και τους στέλνει να αναζητήσουν το παιδί σε ένα μέρος για παιδιά που δεν έχουν ακόμη μια για πάντα οικογένεια.
Κοντά τους, The Girl With Two Dads της Meg Elliott (εκδ.: Farshore), όπου η Περλ βλέπει τη νέα της συμμαθήτρια, τη Ματίλντα, να αποχαιρετά δύο μέρες από έναν διαφορετικό μπαμπά, το Who’s Your Real Mum? της Bernadette Green (εικ.: Anna Zobel, εκδ.: Scribble), όπου ο Νίκολας, πηγαίνοντας να παίξει στο σπίτι της Έλβι, τη ρωτάει συνέχεια ποια από τις δύο μαμάδες της είναι η «πραγματική» της μαμά με την Έλβι να του απαντά ότι και οι δύο μαμάδες της είναι η πραγματική της μαμά και το πολύ ξεχωριστό και ευρύ στις νοηματοδοτήσεις του Out of the Blue (Από το πουθενά), του Robert Tregoning (εικ.: Stef Murphy, εκδ.: Bloomsbury) 
με ήρωα ένα νεαρό αγόρι που ζει σε ένα μέρος όπου απαγορεύεται οτιδήποτε δεν έχει μπλε χρώμα, με εντολή της κυβέρνησης. Αλλά το αγόρι έχει ένα μυστικό: του αρέσει το κίτρινο χρώμα. Και κάθε τόσο παίρνει ένα κίτρινο αντικείμενο και το κρύβει στην ντουλάπα του. Νιώθει ότι το να αγαπάς το κίτρινο πρέπει να είναι κακό. Μια μέρα, όλα του τα κίτρινα πράγματα πέφτουν έξω και τα βλέπει ο μπαμπάς του. Το αγόρι έχει παγώσει από τον τρόμο. Αλλά ευτυχώς, έχει έναν ευγενικό, υποστηρικτικό μπαμπά και μαζί αποφασίζουν ότι είναι καλό να αγαπάς το κίτρινο. Η μικρή τους πράξη περιφρόνησης ενθαρρύνει τους άλλους να δείξουν πώς αισθάνονται, και σύντομα ο δρόμος είναι πολύχρωμος και όλοι είναι πολύ πιο χαρούμενοι.
Το Julián Is a Mermaid της Jessica Love (Εκδ. Walker Books Ltd, 2018, νικητής του Stonewall Book Award), είναι ένα από τα καλύτερα του είδους. Όπου ο Τζούλιαν εντυπωσιάζεται από το θεαματικό ντύσιμο τριών γυναικών με απαστράπτοντα (ειδικό χαρτί, λάμπουν πράγματι) γοργονέ φορέματα και γυρίζοντας σπίτι ονειρεύεται ότι βρίσκεται στο βυθό με πορτοκαλί ουρά και μαλλιά ως τη μέση. Όταν…ξυπνά, βάφει τα χείλη του μοβ, ντύνεται με τη δική του στολή γοργόνας, μια κίτρινη κουρτίνα για ουρά και φύλλα φτέρης για μαλλιά. Όταν τον πιάνει η γιαγιά του, τον πηγαίνει σε ένα φεστιβάλ όπου όλοι οι άνθρωποι είναι ντυμένοι με φανταστικά χρώματα και ρούχα, όπως τα ονειρεύεται και ο Τζούλιαν. Ακολούθησε και ένα δεύτερο βιβλίο στη σειρά, το
Σημαντικό, επίσης, βιβλίο είναι το And Tango Makes Three (βραβεία American Society for the Prevention of Cruelty to Animals-ASPCA, Henry Bergh Award, American Library Association-ALA), του καθηγητή ψυχιατρικής στο Κολούμπια, Justin Richardson (εικ.: Peter Parnell, εκδ. Little Simon, 2015), όπου στον ζωολογικό κήπο Central Park της Νέας Υόρκης, δύο αρσενικοί πιγκουίνοι ερωτεύονται και κάθονται εναλλάξ σε ένα εγκαταλελειμμένο αυγό μέχρι αυτό να εκκολαφθεί. Η οικογένεια με τους δύο μπαμπάδες είναι προφανής και δίνεται μέσα από μια ιδιαίτερη ιστορία με πρωταγωνιστές τους πιγκουίνους που έχουν μια ξεχωριστή σχέση με την εκκόλαψη και το μεγάλωμα του μικρού τους.
Το King and King των Stern Nijland και Linda De Haan (εκδ.: Gottmer, 2000, Ολλανδία) αφηγείται την ιστορία ενός νεαρού πρίγκιπα, τον οποίο η μητέρα του στέλνει να βρει την πριγκίπισσά του αλλά εκείνος, αφού γνωρίζει αρκετές, ερωτεύεται ένα πρίγκιπα και γυρίζει μαζί του. Έχει κάνει μεγάλη επιτυχία και έχει εκδοθεί σε δέκα γλώσσες.
Το βιβλίο Phoenix Goes to School, της Michelle Finch (εκδ.: Jessica Kingsley Publishers, 2018, εικ.: Sharon Davey) είναι μια ιστορία για την υποστήριξη των διεμφυλικών και των παιδιών διαφορετικών φύλων. Η Φοίνιξ ήταν αρσενικό κατά τη γέννησή της, αλλά τώρα αναγνωρίζεται ως θηλυκό. Την πρώτη μέρα στο σχολείο βρίσκει το θάρρος να είναι αυτή που πρέπει.
Ανεβαίνοντας 2 χρόνια πιο πάνω, κάπου στα 7+ περίπου δηλαδή, ξεχωρίσαμε το Nen and the Lonely Fisherman, του Ian Eagleton (εικ.: James Mayhew, εκδ.: Owlet Press) με ήρωα τον “γοργόνο” Νεν ο οποίος λατρεύει να εξερευνά τα μυστηριώδη βάθη του ωκεανού, αλλά η καρδιά του αισθάνεται άδεια. Γνωρίζει τον μοναχικό ψαρά Έρνεστ που ζει στην ακτή και δημιουργούν μια στοργική σχέση, παρά τις προειδοποιήσεις του πατέρα του να μείνει μακριά από τον πάνω κόσμο και τους ανθρώπους.
Το Μεγάλο Βιβλίο των Οικογενειών (The Great Big Book of Families) της Mary Hoffman (εικ.: Ros Asquith, εκδ.: Frances Lincoln) περιλαμβάνει έναν ποικιλόμορφο συνδυασμό διαφορετικών τύπων οικογενειών, από μονογονεϊκές μέχρι με γονείς του ίδιου φύλου. Αλλά και άλλες συμπεριληπτικές εκδοχές: αναπηρία, γυαλιά, τιράντες, και ρητορική περί μη κανονικότητας ή φυσιολογικού.
Στο The True Adventures of Esther the Wonder Pig των γνωστών ακτιβιστών ζώων Steve Jenkins και του Derek Walter και της Caprice Crane (εικ.: Cori Doerrfeld), η Esther η γουρουνίτσα υιοθετήθηκε ως γουρούνι σε φλιτζάνι τσαγιού, αλλά οι μπαμπάδες της, ο Steve και ο Derek, ανακαλύπτουν γρήγορα ότι στην πραγματικότητα είναι ένα μεγάλο γουρούνι, πολύ μεγάλο για να ζει στο διαμέρισμά τους. Έτσι πηγαίνουν σε μια φάρμα μαζί με την Esther, μαζί με αρκετά άλλα ζώα. Οι συγγραφείς έχουν ιδρύσει από το 2014 Happily Ever Farm Sanctuary στο Οντάριο του Καναδά όπου διασώζουν εγκαταλελειμμένα και κακοποιημένα ζώα. Οι περιπέτειες της Esther ήταν το πρώτο εικονογραφημένο βιβλίο τους, βασισμένο σε προσωπικές τους εμπειρίες για ενηλίκους, και έγινε best seller.
Επίσης, ενδιαφέρον είναι το Who Are You? της Brook Pessin-Whedbee (Jessica Kingsley Publishers, 2018, εικ.: Naomi Bardoff), ένα βιβλίο που εξιχνιάζει την ταυτότητα των παιδιών και με απλό τρόπο ενισχύει τα ερεθίσματα για το πώς βιώνουμε το φύλο μας, το σώμα μας, πώς δομούν τα παιδιά την ταυτότητά τους, από τα χόμπι και τα ρούχα; μας μέχρι όλες τις επιλογές μας. Αυτό το είδος βιβλίων, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο το έχουμε δει να αναπαράγεται σε όλες τις χώρες, σε κάθε σχεδόν γλώσσα, δημιουργώντας παρόμοια περιεχόμενα.
Σύνηθες είναι το μοτίβο ένα αγόρι να θέλει κάποια κατά παράδοση αντικείμενα ή ρούχα κοριτσιών (π.χ. φούστες, βαφτικά κτλ) Υπάρχουν αρκετά βιβλία σε αυτή την κατεύθυνση όπως το My Princess Boy της Cheryl Kilodavis, το Sparkle Boy της Lesléa Newman και το Morris Micklewhite and the Tangerine Dress, της Christine Baldacchino όπου ένα αγόρι φοράει ένα πορτοκαλί φόρεμα στο σχολείο και αντιμετωπίζει τα αναμενόμενα σχόλια (εκδ. Groundwood Books, 2014).
Υπάρχουν αρκετά βιβλία ακόμα που δεν έχουμε προσωπική άποψη, αλλά κινούνται εντός του θέματος, όπως το Not Quite Narwhal, της Jessie Sima, με ήρωα τον Kelp που δεν μοιάζει με τα άλλα ναρβάλ, το Auntie Uncle:Drag Queen Hero, της Ellie Royce, η ιστορία μιας drag queen που φέρνει κοντά δύο κοινότητες (εκδ.: POW!, 2020), το Pride the Story of Harvey Milk and the Rainbow Flag, του Rob Sanders, που αφηγείται την ιστορία της σημαίας ουράνιο τόξο του Pride Parade (εικ.: Random House, 2018)
Θέλω να σημειώσω μία σειρά που εντόπισα διαδικτυακά, αλλά δεν την έχω διαβάσει, βλέπω όμως ότι η θεματική της πιάνει όλη τη γκάμα από τη δωρεά σπέρματος και την απόκτηση ενός μωρού από δύο μαμάδες, δύο μπαμπάδες κ.ο.κ. Πρόκειται για τη σειρά The Pea that was Me, της Kimberly Kluger-Bell (εκδ.: CreateSpace) με τους τίτλους
Θεωρώ πρέπον όλα τα παιδιά να μάθουν να σέβονται κάθε άνθρωπο, κάθε του επιλογή, ανεξαρτήτως αν συμβαδίζει με τις δικές του, της οικογένειάς του ή του στενού περίγυρού του. Ο σεξουαλικός αυτοπροσδιορισμός ελευθερώνει τους ανθρώπους και τους αποδεσμεύει από ψυχικές ασθένειες, αυτοάνοσα και άρρωστες, εγκλωβισμένες σχέσεις.
Υπογραφή: Απόστολος (He, Him).
