Τα λαχνίσματα (από το αρχαιοελληνικό ρήμα λαγχάνω= λαμβάνω κάτι με κλήρο) ή κληρωσιές όπως τις έλεγαν αλλιώς είναι σύντομα παιδικά τραγούδια που συνηθίζονταν στην έναρξη των δεκάδων ομαδικών παιχνιδιών που παίζονταν στις αλάνες και τις γειτονιές. Η λέξη λάχνισμα ή παρόμοια της δεν υπάρχει σε ΚΑΝΕΝΑ ελληνικό λεξικό, γεγονός που ενισχύει την άποψη ότι πρόκειται για νεολογισμό κάποιων φιλολόγων του περασμένου αιώνα που επιχείρησαν να εντάξουν τα τραγούδια αυτής της χρήσης υπό μια ευρεία κατηγορία με κοινό όνομα.
Ο βασικός σκοπός τους ήταν να καθορισθεί με δίκαιο και παιγνιώδη τρόπο η σειρά με την οποία τα παιδιά θα μπουν σε ένα παιχνίδι ή σύνθεση της κάθε ομάδας, η ομάδα που θα παίξει πρώτη και άλλα ζητήματα τέτοιου τύπου. Τα λαχνίσματα αποτελούν σημαντικό μέρος της προφορικής παράδοσης των λαών της γης (συναντούμε λαχνίσματα σε πολλές χώρες που μάλιστα μοιάουν μεταξύ τους σε πολλές περιπτώσεις).
Βασικά χαρακτηριστικά των λαχνισμάτων:
-«Να τα βγάλουμε;». Αυτό είναι το ερώτημα που τίθεται πάντα πριν ξεκινήσει ένα λάχνισμα.
-Τα περισσότερα λαχνίσματα ξεκινάνε με τη μαγική λέξη μπουφ που προφανώς δε σημαίνει μπούφος…
-Όλα τα λαχνίσματα λέγονται συλλαβιστά και κάθε συλλαβή αντιστοιχεί και σε ένα παιδί.
-Ο κλήρος είναι η τελευταία συλλαβή του λαχνίσματος
Ο Αδάμ και η Εύα
Ο Αδάμ και η Εύα παίξανε κρυφτό κι ο Αδάμ της λέει: «Εύα , σ’ αγαπώ». Του μπο φλο.
***
Α μπε μπα μπλομ
Α μπε μπα μπλομ του κίθε μπλομ α μπε μπα μπλομ του κίθε μπλομ μπλιμ μπλομ. Πού θα πας εκεί; Στη Βόρεια Αμερική να βρεις και τον ελέφαντα που παίζει μουσική μ’ενα κόκκινο βρακί.
***
Άκατα μάκατα
Άκατα μάκατα σούκουτου μπε άμπε φάμπε ντομινέ άκατα μάκατα σούκουτου μπε άμπε φάμπε βγε.
***
Άλλαξε η μόδα
Τώρα άλλαξε η μόδα ο μπαμπάς με το μωρό η μαμά στο καφενείο πίνει τον καφέ. Ω ω ω, κάνει το μωρό, θέλει παγωτό μα δεν του δίνω έγώ, έχει πυρετό σαράντα και μισό.
***
Αμ-Στραμ-Νταμ
Άστρα νταμ πίκι πίκι ραμ το ψωμί το λένε νταμ και τη γάτα Καρολίνα και τον ποντικό Σωλήνα που πηγαίνει στη κουζίνα και ψοφάει από την πείνα.
***
Ανέβηκα στην πιπεριά
Ανέβηκα στην πιπεριά να κόψω ένα πιπέρι κι η πιπεριά τσακίστηκε και μου ‘κοψε το χέρι. Δωσ’ μου το μαντηλάκι σου το χρυσοκεντημένο να δέσω το χεράκι μου που είναι ματωμένο.
***
Ανεβαίνω στη συκιά
Ανεβαίνω στη συκιά και πατώ στην καρυδιά πίνω το γλυκό κρασί απ’ την κούπα τη χρυσή και φωνάζω κούι κούι μα κανένας δε με ακούει. Ανεβαίνουν τα παιδιά σαν του Μάη τα κλαριά ανεβαίνουν τα κορίτσια τα λιγνά σαν κυπαρίσσια ανεβαίνουν κι οι γριές με τις κεντητές ποδιές. Ανεβαίνουν κι οι παπάδες με τις κόκκινες λαμπάδες ανεβαίνουν τα παιδάκια με τα κόκκινα βρακάκια ανεβαίνω και εγώ με το κόκκινο τ’ αυγό.
***
Ανοίξαν τα παράθυρα
Ανοίξαν τα παράθυρα και στρώσαν τα καλά τους για να περάσει ο βασιλιάς με τη βασιλοπούλα. Κι ο βασιλιάς δεν πρόσεξε και πάτησε μια γάτα κι η γάτα τού απάντησε : «Στραβέ δεν έχεις μάτια;»
***
Ανέβηκα σ΄ένα βουνό
Ανέβηκα σ΄ένα βουνό και είδα ένα γουρούνι το κοίταξα καλά καλά και σου ‘μοιαζε στη μούρη Γω γω γω Σι-σι-σι το γουρούνι είσαι συ.
***
Δυο καράβια
Δυο καράβια έρχονται πάνω απ’ τη Ρωσία το ‘να φέρνει το γιατρό και τ’ άλλο τη γιατρίνα. Ανοίξτε τα παράθυρα και στρώστε τα βελούδα για να περάσει ο βασιλιάς με τη βασιλοπούλα. Ο βασιλιάς παντρεύτηκε και πήρε μια μικρούλα και τη μικρή τη λέγανε μικρή Βασιλικούλα. Βασιλικούλα ζάχαρη, Βασιλικούλα μέλι Βασικούλα κρύο νερό που πίνουν οι αγγέλοι.
***
Δυο ποντίκια
Δυο ποντίκια κάνουν δίκη στην παλιά παπουτσοθήκη για το δόντι της μαϊμούς. Λέει ο αστυνομικός: -Πρόστιμο δραχμή μισή. Βγαίνεις εσύ!
***
Εν ντε τρουά
Εν ντε τρουά φασόλια με κουκιά μπέστε όλοι στη σειρά κόκκινες καλές ντομάτες δυο δεκάρες η οκά.
***
Ένα δύο τρία
Ένα δύο τρία πήγα στην κυρία μου ‘δωσε ένα μήλο μήλο δαγκωμένο το ‘δωσα στην κόρη έκανε αγόρι το ‘βγαλε Θανάση σκούπα και φαράσι.
***
Ένα κι ένα δύο
Ένα κι ένα δυο την κόρη σου αγαπώ δώσε τη μου να την πάρω με παπά και με κουμπάρο γιατί αν δε μου τη δώσεις αύριο θα μετανιώσεις αύριο μεθαύριο φεύγω για το Λαύριο. Ο…Ο….Ο!! Τα φυλάς εσύ.
***
Έχω ένα αυτοκίνητο
Έχω ένα αυτοκίνητο που όλο, όλο τρέχει και που θα σταματήσει; -π.χ. Στην Ι-α-πω-νί-α! Και τι χρώμα θα ζητήσει; -π.χ. Κόκκινο! Έχει η Ιαπωνία χρώμα κόκκινο; Αν το παιδί που κατέληγε η ερώτηση δεν είχε το χρώμα αυτό (κόκκινο στο παράδειγμά μας) στα ρούχα του, παρέμενε εντός παιχνιδιού, αλλιώς κληρωνόταν.
***
Έχω μία πάπια
Έχω μία πάπια που κάνει δέκα αυγά κι έχω κι άλλη μία που κάνει δεκατρία ένα, δύο, τρία, τέσσερα, πέντε, έξι, επτά, οκτώ εννέα, δέκα, έντεκα, δώδεκα, δεκατρία.
***
Κινεζάκι
-Είσαι κινεζάκι; -Ναι (ή όχι). -Τρως πολύ ριζάκι; -Ναι (ή όχι). -Πόσες κουταλίτσες την ημέρα τρώς; -ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΛΕΕΙ ΕΝΑΝ ΑΡΙΘΜΟ (π.χ 4) -Μετράμε τόσα όσα είπε π.χ 1,2,3,4 βγαίνεις!
***
Ο Καρακατσάνης
Ο Καρακατσάνης μπήκε στο τηγάνι κι έσπασε τ’ αυγά. Γιατί Καρακατσάνη, μπήκες στο τηγάνι κι έσπασες τ’ αυγά; Φάε τώρα κι από μένα μία καρπαζιά.
***
Κόρακα ξεκόρακα
Κόρακα ξεκόρακα που ΄χεις χίλια πρόβατα κάτω στα λακώματα
***
Τα μακαρόνια
Τα μακαρόνια παίζουνε κρυφτό πετάγεται το ένα και λέει «βγαίνω εγώ».
***
Ντριν Ντριν
Ντριν ντριν ντριν το τηλέφωνο χτυπά κι η Στρουμφίτα απαντά κι ο Λιχούδης της μιλά ρομαντικά: «Έλα απόψε στις εννιά στην παλιά μας γειτονιά».
***
Πέντε φούσκες στον αέρα
Πέντε φούσκες στον αέρα περπατούν και πάνε πέρα βρίσκουνε τον τηραπέρα μάνα, πατέρα, βγες.
***
Τέσσερα και τέσσερα οκτώ
-Τέσσερα και τέσσερα οχτώ, τη χείρα της κόρης σας ζητώ. -Οχτώ κι οχτώ δεκάξι, αλλού την έχω τάξει. -Δεκάξι και δεκάξι τριάντα δυο, να σας βράσω και τις δυο.
***
Τρεις εφτά είκοσι μία
Τρεις εφτά είκοσι μία κι ο παπάς τριάντα μία βάζω στοίχημα δεκάξι κι όποιος βγει θα τα φυλάξει.
