Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους δημιουργούς ο οποίος γράφει και εικονογραφεί τα βιβλία του. Οι ιστορίες του είναι απλές αλλά με έναν απροσδόκητο τρόπο τις αναποδογυρίζει και σε αφήνει άναυδο με την δύναμη της απλότητας και την μαγική επίθεση των μηνυμάτων που περνά υποδόρια, την ώρα που αδιαφορεί για την πολιτική ορθότητα στις ιστορίες του.
Η συνέντευξη μαζί του αποκάλυψε μυστικά που δε γνώριζε κανείς και τι πραγματικά κρύβεται πίσω από τη δημιουργία των βιβλίων του, τρία (και ετοιμάζεται και τέταρτο) εκ των οποίων κυκλοφορούν στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Διάπλαση σε μετάφραση της Αμάλια Βάργκας.
Ο συγγραφέας και εικονογράφος της Όμορφης, της Μεγάλης και του Παράξενου, Κανισάλες, σε μια σούπερ ζωντανή #Συνέντευξη στο #ELNIPLEX, στον Απόστολο Πάππο και την Κατερίνα Χατζηανδρέου.
Σημ.: προτιμήσαμε ως τίτλο της συνέντευξης ένα καλά κρυμμένο μυστικό που μας αποκάλυψε! Η συνέχεια παρακάτω…
Κανισάλες καλώς ήρθες. Τι φτιάχνεις αυτήν την περίοδο;
Ασχολούμαι με πολλά πράγματα. Έχω πολλά σχέδια να παρουσιάσω για το βιβλίο που δουλεύω αυτή τη στιγμή, κυρίως λεπτομέρειες για να κυκλοφορήσει. Ελπίζω να είναι έτοιμο μέχρι το τέλος αυτού του μήνα. Αφορά ένα παραδοσιακό θέμα της Μαγιόρκα. Μάλλον έχετε αντίστοιχη παράδοση, επειδή γνωρίζω ότι είναι ευρωπαϊκό έθιμο και στο τέλος όπως και στις αρχές του έτους – τον Ιανουάριο, έχετε διαβολάκια και δαιμόνια.
Ναι, έχουμε τους Καλικάντζαρους…
Εδώ είναι πολύ δημοφιλείς. Αυτό είναι ένα βιβλίο με ένα τραγούδι. Είμαστε μια ομάδα. Υπάρχει λοιπόν μια γυναίκα που τραγουδά, άλλοι άνθρωποι που παίζουν μουσική και εγώ ζωγράφισα και έγραψα την ιστορία.
Έχουμε κι εδώ μια πολύ ισχυρή παράδοση. Οι καλικάντζαροι έρχονται μια μέρα πριν από τα Χριστούγεννα από το κάτω μέρος της γης, όπου κόβουν το δέντρο που στηρίζει τη γη και ανεβαίνουν επάνω. Μας παρακολουθούν και γελούν μαζί μας, περιμένοντας να πέσει το δέντρο στο οποίο στηρίζεται η γη.
Τι θέλουν να κάνουν, να πέσει το δέντρο;
Ναι. Μένουν 12 μέρες στη Γη περιμένοντας αυτή τη στιγμή. Αλλά ποτέ δεν συμβαίνει.
Αυτό συμβαίνει μια μέρα πριν από τα Χριστούγεννα;
Ναι, έρχονται μια μέρα πριν από τα Χριστούγεννα και φεύγουν στις 7 Ιανουαρίου, που οι ορθόδοξοι χριστιανοί γιορτάζουμε τη Σύναξη του Βαπτιστή Ιωάννη.
Είναι ενδιαφέρον που έχετε αυτήν την παράδοση.
Εδώ συμβαίνει την ημέρα του Άγιου Αντώνιου που το πλάσμα αυτό με τη μορφή του διαβόλου προσπαθεί να κάνει τον Άγιο να πέσει σε κάποιο παράπτωμα. Είναι διασκεδαστικό γιατί πηγαίνουν όλοι γύρω από την πόλη και χορεύουν γύρω από τις φωτιές. Οι άνθρωποι, ιδίως τα παιδιά, λατρεύουν αυτό το έθιμο.
Μου φαίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρον… Βλέποντας τα σχέδιά σου, αναρωτιέμαι πώς δουλεύεις, πώς σχεδιάζεις ένα βιβλίο; Με μολύβια; Πες μας για τον τρόπο σου.
Πρώτα, αρχίζω να κάνω σκίτσα. Σκέφτομαι μια ιδέα και όταν έχω την ιστορία, μετά αρχίζω να κάνω σκίτσα. Στη συνέχεια, όταν η ιδέα είναι λίγο ή πιο πολύ ξεκάθαρη, αρχίζω να κάνω τα τελικά σχέδια. Για παράδειγμα, αυτά (μας δείχνει κάποια σχέδια) είναι σκίτσα χαρακτήρων για ένα βιβλίο. Και εδώ είναι το τελικό. Λοιπόν, αυτό το δουλεύω σε χαρτί. Προτιμώ να δουλεύω σε χαρτί για να δημιουργήσω τις ιδέες, για να φτιάξω το τελικό σχέδιο και έπειτα τα σκανάρω και δουλεύω στον υπολογιστή για να κάνω αυτούς τους χαρακτήρες έγχρωμους, δηλαδή συνεχίζω την τέχνη στον υπολογιστή. Αλλά επειδή μου αρέσει να ακολουθώ παραδοσιακές τεχνικές, σκανάρω τα σχέδια μου στο χαρτί και έτσι τα συνδυάζω.
Μου αρέσει να δοκιμάζω διαφορετικές τεχνικές και να τις αναμιγνύω.
Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, και ας πάμε πίσω, περίπου 20 χρόνια, όταν ταξίδευες από την Κολομβία στην Ισπανία. Τι θυμάσαι από αυτό το ταξίδι; Ποια όνειρα είχες, ποιες προσδοκίες;
Λοιπόν, θυμάμαι λίγο- πολύ τα πάντα, επειδή είχε μεγάλο αντίκτυπο σε εμένα. Ήταν η πρώτη φορά που ταξίδευα σε άλλη χώρα και πετούσα μόνος. Ταξίδεψα σε πολλές χώρες, επειδή η διαδρομή ήταν από την Κολομβία προς τις Ηνωμένες Πολιτείες για να φτάσω στο Ηνωμένο Βασίλειο και μετά στην Ισπανία. Διαφορετική γλώσσα, διαφορετικό νόμισμα, και δεν ήταν το ευρώ κι εγώ ταξίδευα μόνο με κολομβιανά πέσος στην τσέπη. Δεν ήξερα ότι έπρεπε να αλλάξω τα χρήματά μου σε άλλο νόμισα κι αυτό θα το μάθαινα κατά το check in. Αυτό ήταν αρκετά αγχωτικό. Έπρεπε να αλλάξω χρήματα για να βρω μεταφορικό μέσο όταν θα έφτανα στο άλλο αεροδρόμιο.
Όταν έφτασα τελικά στην Ισπανία, ήταν πολύ παράξενο γιατί ήταν χειμώνας, Ιανουάριος. Το αεροδρόμιο ήταν άδειο. Ήταν αστείο γιατί το αεροπλάνο ερχόταν από το Ηνωμένο Βασίλειο, έτσι όλοι οι επιβάτες ήταν λευκοί και ξανθοί, εγώ όμως είχα διαφορετικό χρώμα και επίσης ήμουν ο μόνος που χρειαζόταν διαβατήριο και ο μόνος που έπρεπε να περάσει από το γραφείο μετανάστευσης, όλοι οι άλλοι είχαν ήδη περάσει.
Ήταν μια πολύ διασκεδαστική και παράξενη μέρα, καθώς ήταν την ημέρα του προστάτη της Πάλμα, πρωτεύουσας της Μαγιόρκα. Ήταν σαν ένα ιδιαίτερο, πάρα πολύ μεγάλο πάρτι. Τη νύχτα, όλοι πήγαιναν στην κεντρική πλατεία όπου υπήρχαν πολλά πυροτεχνήματα, κάθε δέκα λεπτά. Δεν είχα βρεθεί ποτέ τόσο κοντά σε πυροτεχνήματα και όλος ο ουρανός ήταν γεμάτος με χρώματα και ήχους. Ήταν πραγματικά εκπληκτικό. Και σκέφτηκα: Θεέ μου, πώς ήξεραν ότι έφτανα σήμερα;
(Γέλια) Ήταν σωστή απόφαση να φύγεις;
Δεν θα μάθεις ποτέ, γιατί πρέπει να πας στα άλλα παράλληλα σύμπαντα για να δεις τι θα είχε συμβεί αν έμενες. Τι θα συμβεί όταν αποφάσιζα να πάω σε άλλη χώρα; Ποτέ δεν ξέρεις. Αλλά νομίζω ότι σήμερα είμαι ευχαριστημένος με την κατάστασή μου. Υποθέτω λοιπόν πως πιθανώς ναι.
Είχες αποφασίσει να γίνεις συγγραφέας, εικονογράφος. Ή προέκυψε αργότερα στο μυαλό και στη ζωή σου;
Λοιπόν, όταν ήμουν παιδί, συνήθιζα να ζωγραφίζω κόμικς όλη την ώρα. Έτσι, όταν ήμουν παιδί, ήθελα να γίνω κομίστας. Το θυμάμαι ξεκάθαρα. Αλλά αργότερα στη ζωή μου, μόλις άρχισα να μαθαίνω την τέχνη και την σπούδασα, το μυαλό μου άλλαξε λίγο και τότε ήθελα να γίνω ζωγράφος και γλύπτης. Όμως η τέχνη της εικονογράφησης και της γραφής ήταν πάντα εκεί. Και τέλος, αφού δοκίμασα πολλά πράγματα, επέστρεψα σε αυτό που ήθελα αρχικά, το οποίο ήταν να γράφω και να σχεδιάζω, κυρίως για παιδιά.
Μήπως κάποιος παρατήρησε το ταλέντο σου ή είχες κάποιον που σε βοήθησε να το κάνεις αυτό;
Ο πατέρας μου όταν ήμουν παιδί και αργότερα ως νέος, συνήθιζε να λέει σε όλους ότι γεννήθηκα σε λάθος σπίτι, γιατί κανείς δεν είχε καλλιτεχνική φύση στην οικογένεια, κανείς δεν είχε σχέση με τη λογοτεχνία ή την τέχνη.
Ήταν τυχαίο αλλά κάποια στιγμή το παρατήρησαν, όμως μάλλον δεν ήξεραν ακριβώς τι να κάνουν. Νομίζω ότι έκαναν το καλύτερο που μπορούσαν. Για παράδειγμα, ο πατέρας μου άρχισε να μου αγοράζει βιβλία και περιοδικά και μετά με έβαλαν σε μαθήματα τέχνης που άρχισα να μελετώ. Υποθέτω λοιπόν ότι το έκαναν. Πιθανώς αν είχα γεννηθεί σε μια οικογένεια που είχε κάποια παράδοση στην τέχνη, να είχα περισσότερες ευκαιρίες νωρίτερα στη ζωή μου.
Μίλησέ μας για τον Triangouline, τον Circouline και τον Quantraline (σχέδια που έκανε ως παιδί ο Κανισάλες και σε απλή, ελεύθερη απόδοση μεταφράζονται ως Τριγωνούλης, Κυκλούλης και Τετραγωνούλης).
Αναρωτιέμαι πώς τα μάθατε αυτά (γέλια)! Λοιπόν, αυτοί είναι πιθανώς οι πρώτοι χαρακτήρες μου.
Όταν ήμουν παιδί, βαριόμουν πολύ στην τάξη και έτσι άρχισα να παίζω με την ετικέτα του πουλόβερ μου. Έκανα μια σκέψη πως η ετικέτα ήταν ένας χαρακτήρας. Άρχισα λοιπόν να ζωγραφίζω την ετικέτα.
Εκείνη η ετικέτα ήταν σαν ένα τρίγωνο, έτσι έφτιαξα έναν χαρακτήρα σαν τρίγωνο, και έπειτα άλλον χαρακτήρα σε κύκλο και έπειτα άλλον ως τετράγωνο. Και ξεκίνησα να φτιάχνω το κόμικ μου. Στους φίλους μου άρεσε και πάντα με ρωτούσαν αν μπορούσα να τους αφήσω τα σκίτσα μου, ώστε να μπορούν να δουν την ιστορία. Έτσι άρχισα να κάνω ιστορίες…
Κανισάλες, ας πάμε τώρα στα βιβλία σου που κυκλοφορούν στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Διάπλαση. Ας μιλήσουμε για το Guapa (Όμορφη). Νομίζω ότι είναι το πρώτο βιβλίο που έγραψες…
Λοιπόν, είναι αρκετά αστείο αλλά υπάρχουν τρία βιβλία που δεν ξέρω ποιο είναι το πρώτο. Νομίζω ότι επίσημα το πρώτο μου βιβλίο είναι το Mniam, ένα βιβλίο που έγινε στα Πολωνικά και εκδόθηκε στην Πολωνία το 2000. Ήταν το πρώτο συμβόλαιό μου αυτό το βιβλίο οπότε ήμουν πραγματικά ενθουσιασμένος. Την επόμενη χρονιά κέρδισα το βραβείο για το Όμορφη (σημ.: Apila Primera Impression Award) και το βραβείο για το Bruno’s Hat (σημ.: βραβείο Boolino). Οπότε αυτά τα τρία είναι τα βιβλία που θεωρώ τα πρώτα μου βιβλία Mniam, Bruno’s Hat και Όμορφη (Guapa).
Ήθελα…
Με ρώτησες πριν για τα όνειρά μου. Συγνώμη που σε διακόπτω. Επίτρεψέ μου να πω μόνο αυτό. (Φέρνει ένα βιβλίο και μας δείχνει) Αυτό είναι σαν ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο. Ονομάζεται ¿Te vas? /You’re going?/ Φεύγεις; Είναι ένα βιβλίο για το όταν πρέπει να φύγεις και όλη η οικογένεια και οι φίλοι σου μένουν πίσω. Οπότε είναι σαν ένας διάλογος: Φεύγεις; Πρέπει να φύγω. Μα, θα είμαστε ατελείς χωρίς εσένα, κι εσύ θα είσαι ανολοκλήρωτος χωρίς εμάς. Μα θα σας έχω όλους μαζί μου, μέσα μου. Μα οι ρίζες σου είναι εδώ, θα πρέπει να τις κόψεις. Μα τα όνειρά μου πετούν μακριά και πρέπει να τα ακολουθήσω. Υπάρχουν πολλά τρομακτικά πράγματα όπως τέρατα στα βιβλία. Αλλά και ήρωες και πολεμιστές. Όλα είναι τρομακτικά. Δεν ξέρεις τι θα σε περιμένει στη γωνία. Λοιπόν, αυτό είναι συναρπαστικό, γιατί θα σημειώσω τα στοιχεία στον χάρτη. Οπότε φεύγεις; Γεια! Μπορείς να μας ακούσεις; Όμως έχει φύγει. Αλλά τότε επιστρέφεις. Επειδή όταν αισθάνεσαι μόνος σου, βρίσκεις τη δύναμη να συνεχίσεις τη σύνδεση με την οικογένεια και τους φίλους σου. Αυτό είναι λίγο πολύ ένα βιβλίο που έφτιαξα για τη μετανάστευση. Και μοιάζει με τη δική μου ιστορία.
Εξαιρετικό. Ένιωσες όπως στο βιβλίο σου όταν αποφάσισες να φύγεις από την Κολομβία και ταξίδεψες στην Ισπανία;
Ναι, ναι. Γιατί, νομίζω, έχεις ανάμικτα συναισθήματα. Λες ότι όλοι είναι εδώ και μετά φεύγεις στο άγνωστο. Αλλά επίσης έχεις κάποια ελπίδα ότι θα είναι καλό για εσένα.
Guapa/Όμορφη λοιπόν… Τι είναι ομορφιά;
Πρώτα θα ήθελα να σας πω για το πώς γεννήθηκε το Guapa, επειδή αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα.
Δεν ξέρω αν γνωρίζετε ότι στην Κολομβία, η δική μου πόλη, η Κάλι, είναι ένας από τους πέντε κορυφαίους προορισμούς παγκοσμίως για πλαστική χειρουργική. Έτσι κάθε φορά που πηγαίνω εκεί, βλέπω ανθρώπους με ιδιαιτέρως τεχνητά σώματα και πολύ περίεργα χαρακτηριστικά που φαίνονται πραγματικά ψεύτικα. Έτσι αποφάσισα πως πρέπει να κάνω μια ιστορία για τα παιδιά, για να καταλάβουν ότι είναι τέλεια όπως είναι και δεν χρειάζεται να αλλάξουν κάτι.
Σίγουρα θα υπάρχει μεγάλη πίεση από ανθρώπους που σας λένε ότι πρέπει να αλλάξετε τη μύτη σας, πρέπει να αλλάξετε τα αυτιά σας, πρέπει να αλλάξετε τα μαλλιά σας, πρέπει να αλλάξετε το σώμα σας. Έτσι, δε θα είναι ευάλωτα εάν γνωρίζουν ότι οι άνθρωποι που είναι κοντά τους, τα αγαπούν όπως είναι. Γι’ αυτό και αποφάσισα να φτιάξω αυτό το βιβλίο και ο κύριος χαρακτήρας επέλεξα να είναι μια μάγισσα, γιατί η μάγισσα θεωρείται παραδοσιακά άσχημη και οι άνθρωποι λένε: Ω, οι μάγισσες είναι άσχημες, πρέπει να αλλάξουν για να είναι όμορφες. Επίσης ο χαρακτήρας αφού είναι μαγικός μπορεί να αλλάξει χρησιμοποιώντας τη μαγεία. Υπήρχαν αυτές οι ιδέες πριν φτιάξω το βιβλίο αυτό. Απαντώντας στην ερώτηση σας, τι είναι ομορφιά, θα ήθελα να ρωτήσω εάν αντιληφθήκατε πως στο βιβλίο υπάρχει ένα κρυφό μήνυμα…
Όχι, δεν το είδα.
Λοιπόν, κοιτάξτε στο οπισθόφυλλο. Μήπως βλέπετε κάποια γράμματα εδώ;
Ναι. Δεν έχει μεταφραστεί, είναι στα ισπανικά…Quien no lleva la belleza dentro de si no la encontrara en ningun lugar…
Ακριβώς. Επιτρέψτε μου να σας το μεταφράσω: «Όποιος δεν έχει ομορφιά μέσα του, δεν μπορεί να την βρει πουθενά».
Κανισάλες είναι πραγματικά υπέροχο αυτό! Μια μοναδική λεπτομέρεια…
Είναι αστείο γιατί οι εκδόσεις Apila (που έβγαλαν το βιβλίο) ξεχνούν να το πουν στους ξένους εκδότες, έτσι δεν το μεταφράζουν και παραμένει ένα κρυφό μήνυμα στα ισπανικά! Δεν το έχει μεταφράσει ούτε ο Γερμανός εκδότης ούτε κάποιος άλλος.
Απίστευτο μήνυμα, πράγματι κρυμμένο!
Ναι!
Κανισάλες, όταν η δωδεκάχρονη κόρη μου διάβασε το Όμορφη ένιωσε παράξενα με το τέλος και μου είπε: μητέρα, αυτό δεν είναι σωστό. Δεν πρέπει να τρώει τους ανθρώπους που της είπαν ότι δεν είναι όμορφη έτσι. Μήπως έπρεπε να είναι πιο καλή μαζί τους;
Ξέρω ότι, για παράδειγμα, η βρετανική έκδοση του βιβλίου, μαλακώνει λίγο το τέλος. Δεν λέει, ο σκίουρος, το ποντίκι κτλ, λέει έφαγα κάτι που βρήκα στο δρόμο μου. Και μετά αν διαβάσετε τον κατάλογο, θα καταλάβετε. Δύο πράγματα πρέπει να καταλάβετε, το πρώτο είναι ότι ήθελα να δώσω ένα πολύ δυνατό μήνυμα σχετικά με αυτό το ζήτημα, γιατί η πίεση να αλλάξουμε την εμφάνισή μας στην πραγματική ζωή είναι πολύ ισχυρή και δύσκολη. Ακούμε συνέχεια παρόμοια μηνύματα, πρέπει να είστε ψηλότεροι, πρέπει να είστε ισχυρότεροι, πρέπει να είστε όμορφοι. Σκέφτηκα, λοιπόν ότι αυτό πρέπει να είναι ένα ισχυρό μήνυμα. Το δεύτερο είναι πως ο κύριος χαρακτήρας της ιστορίας χάνεται κάποιες στιγμές και δεν ξέρει γιατί το κάνει αυτό.
Τελικά φέρεται έτσι επειδή είναι συναισθηματικά εύθραυστη, επειδή είναι ενθουσιασμένη που συναντά κάποιον, άρα είναι ευάλωτη σε όλα αυτά τα ερεθίσματα και αυτό την κάνει να αλλάζει σε σημείο που τρομοκρατείται. Κοιτάζει στον καθρέφτη και λέει: Αχ, δεν είμαι εγώ. Και εκείνη τη στιγμή, επιστρέφει σε αυτό που είναι. Και τι είναι; Είναι μάγισσα.
Λοιπόν, τι κάνουν οι μάγισσες παραδοσιακά, στα βιβλία; Είναι κακές, κάνουν μερικά παράξενα πράγματα. Έτσι, σε αυτό το βιβλίο, ήθελα να είμαι μεταξύ διασκέδασης και του να δείξω πως δεν το έχει επιλέξει να είναι μάγισσα και δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Άρα αφού είναι μάγισσα, αυτό θα έκανε. Ίσως αν ο χαρακτήρας ήταν κάποιος άλλος, ίσως αν ήταν πριγκίπισσα, δεν θα το έκανε.
Αυτό που μπορείτε να πείτε στην κόρη σας είναι ότι στο Όμορφη, έχουμε τον σκίουρο, το ποντίκι που χάνονται, γιατί αυτό ακριβώς συμβαίνει στα κόμικς μερικές φορές. Είναι όπως στις παλιές ταινίες, θυμηθείτε τον Tom και τον Jerry, οι οποίοι κάποιες φορές χτυπούν ή σακατεύονται εντελώς, αλλά την επόμενη στιγμή είναι απλά φυσιολογικοί. Έτσι καταλαβαίνω αυτή την αντίθεση. Κάποια στιγμή είχα προτείνει στον εκδότη μου, τώρα βρισκόμαστε στην πέμπτη έκδοση, να λειάνουμε λίγο το τέλος. Και είπε όχι, γιατί αυτό δεν θα έχει ενδιαφέρον και γιατί μερικοί άνθρωποι το λατρεύουν όπως είναι και η αντίθεση που δημιουργεί είναι καλή για το βιβλίο και την ιστορία. 
Α: Εμένα μου αρέσει το τέλος, δεν μου αρέσει η ορθότητα.
Εάν εμείς είμαστε πάντα ευγενικοί, θα ήταν τόσο βαρετό.
Κ: Εγώ προτιμώ τη συγχώρεση.
Γι ‘αυτό και έκανα το Μεγάλη (Grande), το οποίο μιλά για τη συγχώρεση. Σκέφτηκα λοιπόν, “Θεέ μου μετά από αυτό πρέπει να κάνω ένα άλλο βιβλίο, το οποίο να έχει διαφορετικό χαρακτήρα”. Η Πέτρα λοιπόν είναι διαφορετική. Η Πέτρα δεν είναι μάγισσα και πάλι όμως αποφασίζει τι είναι αυτό που θέλει και θέλει να έχω ζώα μαζί της.
Ίσως αν αυτή η ιστορία αφορούσε μια μάγισσα, η μάγισσα θα έλεγε: Ουάου, ήσασταν κακοί μαζί μου, θα σας φάω. Απλώς αφήνω τους χαρακτήρες να είναι οι εαυτοί τους.
Όταν διάβασα το Grande, είπα στον εαυτό μου: Ω, ο Έλληνας ποιητής Ντίνος, Χριστιανόπουλος σε ελεύθερη μετάφραση: «Και τι δεν κάνατε για να με θάψετε, αλλά ξέχασατε πως ήμουν σπόρος», συνειδητοποιώντας ότι πρόκειται για ποίηση, είναι ένα ποίημα. Πώς εμπνευστήκατε αυτήν την ιστορία;
Είναι εκπληκτική αυτή η σύνδεση με το ποίημα που μου λες. Ναι, υπάρχουν πολλά στοιχεία από εμένα και τη ζωή μου στα βιβλία. Έναν χρόνο πριν κάνω αυτό το βιβλίο, συνέβη κάτι στη ζωή μου. Δούλευα πολύ σκληρά για μια θέση διδασκαλίας στο σχολείο. Συνήθιζα να διδάσκω, δεν διδάσκω πια, γιατί τώρα αφιερώνω όλο το χρόνο μου στις εικονογραφήσεις και τα βιβλία, αλλά είμαι και εξ αποστάσεως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο στην Καταλονίας στην Ισπανία. Εργαζόμουν λοιπόν στην Πάλμα σε μια σχολή τέχνης και έκανα αίτηση για μόνιμη θέση. Σκεφτόμουν ή τουλάχιστον είχα την εντύπωση ότι δεν μου φέρθηκαν δίκαια μη δίνοντάς μου την ευκαιρία αυτή. Νόμιζα ότι το αξίζω. Αλλά μάλλον δεν ίσχυε αυτό. Ένιωσα λοιπόν, όπως η Πέτρα, θέλει να γίνει κάτι, αλλά τότε οι άνθρωποι δεν την βοηθούν. Απλώς λοιπόν προσπαθείς να βρεις τον τρόπο να το κάνεις και να αναπτυχθείς με διαφορετικό τρόπο. Αυτό συνέβη και σε εμένα. Ουσιαστικά, το βιβλίο είναι μια μεταφορά αυτού που μου συνέβη.
Σκέφτηκα επίσης ότι αυτό συμβαίνει σε πολλούς ανθρώπους και σίγουρα στα παιδιά. Επειδή είναι μικρά, οι μεγάλοι τα απορρίπτουν. «Είσαι απλώς ένα παιδί, άφησέ με να το κάνω εγώ αυτό, δεν καταλαβαίνεις». Και στην πραγματικότητα, είναι πολύ έξυπνα και λαμπρά και όταν τα αφήσεις να αναπτυχθούν, θα μπορούσαν να γίνουν γίγαντες.
Είμαι νηπιαγωγός. Και όταν διάβασα την Μεγάλη στα παιδιά, ένα κορίτσι άρχισε να κλαίει και μου είπε “αυτό είναι το αγαπημένο μου βιβλίο, είναι το όνειρό μου, το θέλω για όλη μου τη ζωή”. Η μητέρα της πήγε και αγόρασε το βιβλίο και κάθε βράδυ διαβάζει και κοιμάται με αυτό το βιβλίο. Ήταν τέλειο ότι τα παιδιά κατάλαβαν όλα τα μηνύματα του βιβλίου.
Μου αρέσει αυτό το βιβλίο γιατί έχω και εγώ αυτά τα συναισθήματα. Ναι, μερικές φορές όταν γράφω ή κάνω σχέδια ή δουλεύω σε κάποιες ιστορίες, κλαίω.
Μπορούν τα παιδιά να ακούσουν τα πάντα σε ένα βιβλίο; Μπορούμε να τους πούμε τα πάντα με τον τρόπο μας, φυσικά;
Νομίζω ότι σήμερα είναι δυνατό. Ήταν σοκαριστικό όταν πριν από μερικά χρόνια βρήκα κάποια θέματα σε βιβλία που ένιωθα ότι δεν ήταν για παιδιά, αλλά κυκλοφορούσαν και κανείς δεν παραπονιόταν. Ήθελα λοιπόν να αγοράσω ένα βιβλίο από την Ιαπωνία, το οποίο κυκλοφορούσε και στην Ισπανία, που ονομαζόταν Tetas, το οποίο στα ελληνικά σημαίνει στήθη και το εξώφυλλο έμοιαζε με δύο μαστούς. Το βιβλίο ήταν καλογραμμένο, εξηγούσε πολύ κατανοητά τι είναι το στήθος και ότι όλα τα ζώα έχουν. Εξήγησε επίσης ότι και οι άνδρες έχουν στήθος. Νομίζω πως και σε ορισμένα άλλα βιβλία που μιλούν για το ανθρώπινο σώμα, θα βρούμε χαρακτήρες γυμνούς και μπορούμε να δούμε όλα τα μέλη του σώματος.
Πιστεύω λοιπόν ότι σήμερα είναι δυνατό. Αλλά φυσικά, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί γιατί ορισμένα θέματα είναι πραγματικά δύσκολο να εκφραστούν.
Επίσης, μερικές φορές, κάποια παιδιά δεν είναι έτοιμα να κατανοήσουν όλα τα πράγματα, αλλά νομίζω ότι μπορούν να καταλάβουν την γενική ιδέα και όταν μεγαλώνουν, το επεξεργάζονται και το κατανοούν. Νομίζω λοιπόν ότι είναι δυνατόν σήμερα να μιλήσουμε για τα πάντα.
Ας μιλήσουμε για κόμικς που αγαπάτε πάρα πολύ. Ακολουθείτε τα παραδοσιακά μοτίβα των δημιουργών κόμικς ή θέλετε να προχωρήσετε λίγο με αυτήν την κουλτούρα των κόμικς;
Λοιπόν. Είναι αστείο, γιατί όταν ήμουν παιδί, διάβαζα πολλά κόμικς, ήμουν μεγάλος οπαδός των κόμικς και ήμουν χαρούμενος γιατί στην Κολομβία εκείνη την εποχή υπήρχαν πολλά κόμικς από τις Ηνωμένες Πολιτείες, από το Μεξικό, πολλά που δημιουργήθηκαν στην Κολομβία, καθώς επίσης από τη Χιλή και την Αργεντινή, έτσι ήμουν εκτεθειμένος σε πολλές διαφορετικές πολιτισμικές πηγές. Αυτός ήταν και ο λόγος που ξεκίνησα με κόμικς. Οι πρώτες μου ιστορίες ήταν κόμικς. Αργότερα στη ζωή μου συνέχισα επίσης να διαβάζω κόμικς. Σήμερα, δεν διαβάζω πολλά κόμικς, γιατί δεν έχω πολύ χρόνο και όταν είμαι κουρασμένος προτιμώ να παρακολουθήσω μια ταινία. Μου αρέσει επίσης να διαβάζω κόμικς, γιατί μπορείς να βρεις κάποια στοιχεία που δεν μπορείς να βρεις στις ταινίες. Για παράδειγμα, δεν διαβάζω κόμικς υπερηρώων, ή εμπορικά κόμικς, ή Garfield, αλλά διαβάζω άλλες ιστορίες που είναι ασυνήθιστες και διερευνούν διαφορετικούς τρόπους αφήγησης μιας ιστορίας ή πράγματα καλλιτεχνικών πειραματισμών.
Τώρα δουλεύω σε ένα κόμικ, που θα έπρεπε να είναι λίγο πολύ σαν ένα τυπικό κόμικ γιατί ένας εκδότης στην Πορτογαλία με πληρώνει για να κάνω την εικονογράφηση ενός μυθιστορήματος, επομένως, δεν έχω την ελευθερία σε αυτήν την περίπτωση να κάνω ό, τι θέλω.
Πρέπει να καταλάβετε ότι η αγορά, πρέπει να αφουγκραστεί τους αναγνώστες και να κατανοήσει τους εκδότες. Αν κάνεις κάτι που είναι τόσο πειραματικό, τόσο μη συμβατικό κανείς δεν θα το καταλάβει ή θα το αγοράσει κανείς. Πρέπει λοιπόν να είμαστε προσεκτικοί και ισορροπημένοι.
Θα ήθελα να κλείσω με μια πολύ αναμενόμενη ερώτηση. Πώς έχει επηρεάσει η πανδημία – ο COVID, εσάς, τις δημιουργίες σας, τη ζωή σας;
Είναι μια πολύ απροσδόκητη χρονιά και έχει επηρεάσει πολλά πράγματα. Για παράδειγμα, σε ένα κανονικό έτος, θα ταξίδευα σε εκθέσεις βιβλίων. Για παράδειγμα, στις αρχές του έτους, πηγαίνω στη Γαλλία τον Ιανουάριο, στη συνέχεια τον Απρίλιο πηγαίνω στη Μπολόνια για την Έκθεση Παιδικών Βιβλίων, και μάλλον στην Πολωνία σε μια άλλη έκθεση βιβλίου. Toν Αύγουστο στην Κίνα σε μια άλλη έκθεση βιβλίου και ίσως στη Μόσχα, και στη συνέχεια στην Έκθεση Βιβλίου στη Φρανκφούρτη τον Οκτώβριο, μετά στη Γκουανταλαχάρα στο Μεξικό σε μια άλλη έκθεση βιβλίου. Και μετά το Μεξικό, ίσως στην Κολομβία για να είμαι με την οικογένειά μου. Δεν κάνω όλα αυτά τα ταξίδια επειδή είμαι πλούσιος. Μπορώ και τα κάνω γιατί εδώ στη Μαγιόρκα υπάρχει ένας οργανισμός που υποστηρίζει καλλιτέχνες – Institut d’Estudis Baleàrics. Αυτός ο οργανισμός, όταν πρόκειται να εκδοθεί ένα από τα βιβλία μου, δίνει μια επιχορήγηση που καλύπτει το 30 με 50% των εξόδων εκτύπωσής του και βοηθά στην προκαταβολή των πνευματικών δικαιωμάτων προς τον καλλιτέχνη.
Κανισάλες ευχαριστούμε πάρα πολύ. Ήταν μια πολύ σημαντική εμπειρία το να μιλήσουμε μαζί σου.
Ευχαριστώ πολύ κι εγώ!
Canizales
Όμορφη
Παράξενος
Μεγάλη
Εκδόσεις Διάπλαση
