“Την περισσότερη σκέψη στη συγγραφή τη δίνω στον αφηγητή, ειδικά σε αυτές τι ιστορίες τις τόσο βεβαρημένες από την πλήξη…” μας είπε η Μαρία Αγγελίδου στην κουβέντα μας. Κι επέλεξε πολύ πετυχημένα να μας παρουσιάσει μια σειρά ιστορικών παραμυθιών με πολύ ιδιαίτερους αφηγητές. Στο συγκεκριμένο βιβλίο, το οποίο βραβεύτηκε το 2013 από τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού βιβλίου, στην κατηγορία βιβλίου γνώσεων για παιδιά, αφηγητής είναι ο πόλεμος. Ευρηματικό! Αμέσως οι μικροί αναγνώστες έχουν ένα κίνητρο να ακούσουν τις τέσσερις ιστορίες από έναν μη αναμενόμενο αφηγητή. Ο πόλεμος λοιπόν, μας αφηγείται τέσσερα ιστορικά γεγονότα με τον δικό του μοναδικό, ανατρεπτικό τρόπο.
Η πρώτη ιστορία αφορά στην μάχη που κερδήθηκε τρέχοντας. Υπάρχει τέτοια μάχη; Η περιέργεια έχει ήδη δημιουργήσει το κίνητρο να διαβάσει κανείς την ιστορία. Στην ουσία πρόκειται για την Μάχη του Μαραθώνα η οποία όμως πραγματικά έχει πολλές τρεχάλες. Σπουδαίο ρόλο διαδραμάτισε ο ημεροδρόμος Φειδιππίδης τρέχοντας αρχικά προς την Σπάρτη ζητώντας βοήθεια και τελικά προς την Αθήνα αναφωνώντας το γνωστό ΝΕΝΙΚΗΚΑΜΕΝ. Είχε όμως και την τρεχάλα του Μιλτιάδη αυτή η Μάχη. Μια ανατρεπτική τακτική επίθεσης η οποία αιφνιδίασε τους αντιπάλους, οι οποίοι αν και υπερτερούσαν αριθμητικά, αιφνιδιάστηκαν και έχασαν τη μάχη. Το ιστορικό αυτό γεγονός το έχουμε ακούσει, διδαχθεί και διαβάσει πολλές φορές. Ποτέ όμως με αυτόν τον ευφάνταστο τρόπο.
Η δεύτερη ιστορία φέρει τον οξύμορο τίτλο “O θρίαμβος των νικημένων” κι όμως υπάρχει πιο ταιριαστός τίτλος να αποδώσει κανείς στη μάχη των Θερμοπυλών; Μάλλον όχι. Αμέτρητος στρατός από τη μία πλευρά, τριακόσιοι άντρες από την άλλη. Οι λίγοι ηττήθηκαν επειδή προδόθηκαν. Τη νίκη λοιπόν την πήραν οι Πέρσες. Τον θρίαμβο όμως, τον μεγάλο, τον παντοτινό τον πήραν ο Λεωνίδας και οι άντρες του. Σε αυτό νομίζω συμφωνούμε όλοι.
Η Ναυμαχία της Σαλαμίνας, η τρίτη κατά σειρά ιστορία που μας αφηγείται ο πόλεμος, είναι πραγματικά ένας Θρίαμβος των νικητών. Πρωταγωνιστής ο Θεμιστοκλής και η πραγματικά ευφυής στρατηγική επιλογή του να αντιμετωπίσει τον Ξέρξη στα στενά της Σαλαμίνας. Αλλά και η Αρτεμισία, η μόνη που είχε την εξυπνάδα και την τόλμη να διαφωνήσει με τους συμβουλάτορες του Ξέρξη ως προς την επιλογή της θέσης της ναυμαχίας, προβλέποντας το αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα το γνωρίζουν οι πάντες. Ο Μεγάλος Βασιλιάς που ήρθε να πάρει χώμα και νερό. έφυγε με άδεια χέρια. Το χώμα του ‘πεσε βαρύ. Στις Θερμοπύλες. Και το νερό του βγήκε ξινό. Στη Σαλαμίνα.
Η τελευταία ιστορία του βιβλίου αφορά στη μάχη που δεν ήταν τελευταία. Τη μάχη στα Γαυγάμηλα που δεν ήταν βέβαια η τελευταία μάχη του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αν κι αυτό είχε αρχικά τάξει στους κουρασμένους άντρες του.
Αν αποφασίσετε να διαβάσετε αυτό το βιβλίο, σας το προτείνουμε ανεπιφύλακτα, θα δείτε την ιστορία από μια εντελώς άλλη οπτική. Η γραφή ρέει τόσο αβίαστα που θαρρείς ότι ακούς τον αφηγητή πόλεμο. Η γλώσσα παίζει έντεχνα σε δύο ταμπλό. Διατηρώντας την αμεσότητα και τη φρεσκάδα της προφορικής αφήγησης εμπλέκει ιστορικά στοιχεία, έννοιες και λεξιλόγιο εξειδικευμένο και αντίστοιχο των γεγονότων που περιγράφονται! Ο αναγνώστης μυείται στο γεγονός αλλά δεν βομβαρδίζεται από ανούσιες πληροφορίες και λεπτομέρειες (βλέπε ιστορικά εγχειρίδια). Το αποτέλεσμα; Σου δημιουργείται η διάθεση να μάθεις, να ακούσεις, να διαβάσεις κι άλλα.
Βέβαια κατά τη γνώμη μας το αποτέλεσμα δεν θα ήταν το ίδιο αν δεν είχε βάλει και το χεράκι της η εξαιρετική εικονογράφος Ίριδα Σαμαρτζή. Οι εικόνες αγκαλιάζουν το κείμενο και το απογειώνουν στα παιδικά μάτια. Ζωντανές και περιγραφικές εκεί που χρειάζεται. Αφαιρετικές και μυστηριώδεις σε άλλα σημεία. Καταπληκτική η απεικόνιση του προδότη Εφιάλτη καθώς και η απεικόνιση του Μεγάλου Βασιλιά Ξέρξη!
Είμαστε σίγουροι ότι οι περισσότεροι γνωρίζετε αυτή τη σειρά των Εκδόσεων Μεταίχμιο, που μπορεί πραγματικά να καμαρώνει για την καλαισθησία και το άρτιο αποτέλεσμα που παρέδωσε στο πιο απαιτητικό αναγνωστικό κοινό, τα παιδιά. Κάποιοι ανάμεσα τους κι εμείς, διστάζαμε να ασχοληθούμε μαζί τους θεωρώντας ότι απευθύνονται σε μεγαλύτερες ηλικίες αναγνωστών. Εμείς εντελώς τυχαία και χωρίς να το έχουμε στον προγραμματισμό διαβάσαμε το βιβλίο σε νήπια. Δεν μπορούμε να σας περιγράψουμε την αντίδραση των παιδιών. Μαγεύτηκαν και καθηλώθηκαν. Κι έπειτα από μόνα τους άρχισαν το παιχνίδι
– Κατασκεύασαν τριήρεις με τα τουβλάκια τους κι έπαιξαν τις ναυμαχίες.
– Χωρίστηκαν σε Έλληνες και Πέρσες κι έδωσαν μάχες στρατηγικής σημασίας. Ζήτησαν επιπλέον πληροφορίες για τα ονόματα των Περσών αρχηγών που έξυπνα αποφεύγει να αναφέρει η συγγραφέας.
– Ένωσαν πολλές σελίδες χαρτιού κι απεικόνισαν τα γεγονότα από τη δική τους οπτική.
Με λίγα λόγια ζωντάνεψαν το βιβλίο κι έπαιξαν με την Ιστορία. Την επόμενη σχολική χρονιά και σας το λέμε με το χέρι στην καρδιά, θα προγραμματίσουμε μία τουλάχιστον θεματική στο Νηπιαγωγείο με αφορμή κάποια από τις ιστορίες που τις είπε ο πόλεμος. Είμαστε πεπεισμένοι ότι αν βάζαμε στο σχολεία μας βιβλία σαν αυτό της Μαρίας Αγγελίδου τα παιδιά θα αγαπούσαν την Ιστορία.
Στα προτεινόμενα!
Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων 2013 από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου
 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
|
|---|---|
| Τίτλος: | Ιστορίες που τις είπε ο πόλεμος |
| Συγγραφέας: | Μαρία Αγγελίδου |
| Εικονογράφηση: | Ίρις Σαμαρτζή |
| Εκδόσεις: | Μεταίχμιο, Μάιος 2012 |
| Σελίδες: | 88 |
| Μέγεθος: | 14 Χ 21 |
| ISBN: | 978-960-501-697-5 |
